Ngày 5.7, tại Trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp về tiến độ xây dựng Chương trình mục tiêu Quốc gia về chấn hưng, phát triển văn hóa và xây dựng con người Việt Nam giai đoạn 2026-2030, tầm nhìn đến năm 2045 (chương trình).
Phát biểu tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nêu rõ, xây dựng, phát triển văn hóa, con người là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên và đã được triển khai qua nhiều chương trình, dự án, kế hoạch, chiến lược cho từng nhóm lĩnh vực chuyên ngành.
Tuy nhiên, hiện vẫn chưa hình thành chương trình bao trùm, tổng thể để tính toán nguồn lực, xác định mục tiêu cho từng giai đoạn.
Yêu cầu quan tâm thực chất, đúng mức, đúng tầm đối với văn hóa, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh, dự thảo Chương trình cần xây dựng trên cơ sở tổng kết “những gì đã và chưa làm được” khi thực hiện các chương trình mục tiêu, chiến lược, quy hoạch liên quan đến văn hóa; xác định rõ hạn chế, tồn tại, thách thức và những vấn đề mới nổi.
Đồng thời, dự thảo Chương trình cần lấy ý kiến các nhà quản lý, nhà khoa học, người hoạt động trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật để xác định những vấn đề ưu tiên, cấp bách một cách minh bạch, rõ ràng.
Phó Thủ tướng yêu cầu, làm rõ nội hàm, mối quan hệ mật thiết giữa “văn hóa” và “con người”, từ đó xác định những nội dung, mục tiêu trọng tâm mà Chương trình tổng thể cần đạt được.
Chương trình cần giải quyết mối quan hệ với các chương trình mục tiêu quốc gia khác về khả năng bao trùm, tích hợp các chương trình, kế hoạch, chiến lược trong lĩnh vực, phân ngành văn hóa trên cơ sở đánh giá việc đã và chưa làm được, bảo đảm không trùng lặp, chồng chéo.
Phó Thủ tướng nêu rõ, không chỉ đề ra mục tiêu cụ thể, mục tiêu khái quát của dự thảo Chương trình phải “lượng hóa và đánh giá được” thông qua các dự án, nhiệm vụ cụ thể.
Sản phẩm đầu ra của Chương trình có thể là các giá trị, di sản văn hóa (vật thể, phi vật thể); môi trường, thiết chế văn hóa, không gian sáng tạo hoặc cơ chế, chính sách.
Về các giải pháp, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, việc xây dựng, hoàn thiện chính sách, thể chế nhằm thay đổi cơ bản nhận thức, cách quản lý của các ngành, các cấp trong chấn hưng, phát triển văn hóa; xác định rõ vai trò của nhà nước, xã hội, người dân.
Đa dạng nguồn lực đầu tư cho Chương trình từ nguồn vốn đầu tư công, kinh phí hoạt động thường xuyên, nguồn xã hội hóa; đẩy mạnh chuyển đổi số phục vụ hoạt động quản lý, quảng bá, truyền thông.
Phó Thủ tướng nêu một số mục tiêu lớn mang tính cấp bách, ưu tiên như: Bảo vệ, bảo tồn, tôn tạo di sản, giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể đang bị suy giảm, xuống cấp nghiêm trọng hoặc có thể mất đi; xây dựng môi trường, văn hóa bao gồm sản phẩm, hoạt động, thiết chế, cảnh quan, ứng xử, nếp sống nơi công cộng, cơ quan, tổ chức, gia đình, nhà trường...; phát triển các không gian sáng tạo, công nghiệp văn hóa.
“Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phải là "nhạc trưởng" xây dựng đề cương, khung Chương trình, tổ chức lấy ý kiến đóng góp, đề xuất của các bộ, ngành, địa phương, cộng đồng, người dân về nguồn lực, cơ chế cần thiết để đạt được mục tiêu đề ra.
Phân công, phân cấp rõ ràng, thực hiện được ngay trong khuôn khổ chính sách hiện hành”, Phó Thủ tướng gợi mở.
Tại cuộc họp, đại diện Ban Tuyên giáo Trung ương, Ủy ban Văn hóa và Giáo dục của Quốc hội, một số bộ, ngành thống nhất sự cần thiết ban hành một chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa đủ dài, phân kỳ theo từng giai đoạn.
Một số ý kiến đề xuất phương án tiếp cận đối với Chương trình; đề nghị đánh giá, rà soát kết quả thực hiện đề án, dự án, kế hoạch về văn hóa đã có để xác định phạm vi thực hiện gắn với sản phẩm, kết quả đầu ra của Chương trình, tránh trùng lặp; đề nghị cần có sự tham gia mạnh mẽ của các địa phương, bảo đảm tính khả thi trong triển khai…
