Tại buổi thảo luận tổ ngày 22.5 về tình hình kinh tế-xã hội năm 2018 và những tháng đầu năm 2019, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã giải thích thêm về tăng giá điện và cách tính giá điện bậc thang mà Việt Nam đang áp dụng.
Theo Phó Thủ tướng, điện năng là một hàng hóa đặc biệt, việc sản xuất và tiêu dùng diễn ra đồng thời, việc lưu trữ điện năng tốn kém. Cân đối năng lượng điện là một trong những cân đối lớn của kinh tế vĩ mô.
Thường trực Chính phủ đã họp nhiều lần mới đưa ra quyết định tăng 8,36% thay vì 9,26%. Việc tăng giá điện, dựa trên các thông số tính toán đầu vào. Biểu giá điện lũy tiến đã được áp dụng từ năm 2011, đến nay số hộ gia đình trong cả nước tiêu dùng từ 200 kWh trở xuống chiếm 71%, do đó duy trì biểu giá này giúp người nghèo có lợi hơn.
Tuy nhiên, tiếp thu ý kiến của người dân và chuyên gia, Chính phủ cũng đã nói trong báo cáo là tiếp tục có điều tra, nghiên cứu để điều chỉnh biểu giá bậc thang, vì xu hướng người trung lưu dùng trên 200 kWh điện/tháng sẽ tăng lên.
Về minh bạch của giá điện, theo Phó Thủ tướng, hàng năm đều có kiểm toán độc lập và kiểm toán nhà nước.
“Kiểm soát chi phí đầu vào của giá điện thì trong Quyết định 24 của Thủ tướng ký năm 2017, chúng tôi tham mưu và Thủ tướng quyết định thành phần kiểm tra giá điện hội đồng bao gồm: Bộ Công thương, Bộ Tài chính, Bộ LĐTBXH, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Văn phòng Chính phủ, Hội Điện lực Việt Nam, Hội Tiêu chuẩn và bảo vệ người tiêu dùng, và Phòng Thương mại - Công nghiệp Việt Nam, mời đại diện cho cả giới chủ và người tiêu dùng thẩm tra giá điện, thông báo công khai” - Phó Thủ tướng thông tin.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cũng cho biết: “Thủ tướng đã chỉ đạo Thanh tra Chính phủ tiếp tục thanh tra, nhất là khâu tính toán giá điện, biểu giá điện và công khai minh bạch.
Tôi cũng đề nghị Kiểm toán Nhà nước tới đây kiểm toán lại toàn bộ báo cáo tài chính EVN và điều hành giá điện năm 2019. Tinh thần là rất cầu thị, chỗ nào sai thì sửa, xin lỗi; còn cái nào đúng thì ghi nhận. Kết quả sẽ công khai cho Quốc hội, người dân biết”.
Cũng theo Phó Thủ tướng, muốn tăng 1% GDP thì sản lượng điện phải tăng 2%, nên với tăng trưởng kinh tế (GDP) hiện là 7% thì sản lượng điện tương ứng là 14%. Nhưng 3 năm qua, bình quân sản lượng điện chỉ tăng 10,21%. Dự báo năm 2019 tổng công suất điện tăng 11,23% thì mới đảm bảo yêu cầu sản xuất, đời sống và tăng trưởng.
Trong khi đó năng lượng tái tạo đang được mua vào giá 9,35 cent một kWh, tương đương gần 2.100 đồng, cao hơn mức giá bán lẻ điện bình quân đang bán cho người dân, chưa kể chi phí lớn để tích điện.
"Nếu không có giá hợp lý thì không nhà đầu tư nào bỏ tiền ra đầu tư vào điện và rất khó để EVN tái tạo đầu tư”- Phó Thủ tướng Chính Vương Đình Huệ nhấn mạnh.
