Xuất khẩu nhưng phải đảm bảo an ninh lương thực
Kết luận tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng cho rằng, việc bảo đảm an ninh lương thực là vấn đề chiến lược, trọng đại liên quan đến đời sống nhân dân, an ninh, quốc phòng. Hiện nay, tình hình dịch bệnh COVID-19 và thời tiết, biến đổi khí hậu đang diễn ra hết sức phức tạp, khó lường; dự báo ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất nông nghiệp và nguồn cung lúa gạo trong nước; một số quốc gia và vùng lãnh thổ đã phong tỏa và tăng cường dự trữ lương thực...
Do đó, việc xuất khẩu gạo trong bối cảnh hiện nay cần phải xem xét kỹ lưỡng, thận trọng; trước hết phải bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, đồng thời giảm thiểu việc gián đoạn chuỗi sản xuất lúa gạo, bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng cho người nông dân và các tổ chức kinh doanh có liên quan.
Tuy nhiên, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng cho rằng, quá trình điều hành xuất khẩu gạo vừa qua có nhiều vấn đề cần phải khắc phục. Đây là nguyên nhân chính khiến dư luận, báo chí, cộng đồng doanh nghiệp phản ánh gay gắt. Theo Phó Thủ tướng, trách nhiệm chính thuộc về Bộ Công Thương, Tài chính và các cơ quan liên quan.
Đảm bảo an ninh lương thực, không để xảy ra thiếu gạo cho người dân
Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng yêu cầu các bộ, ngành liên quan đảm bảo không ảnh hưởng đến an ninh lương thực, tuyệt đối không để xảy ra thiếu gạo cho người dân. Đồng thời, đảm bảo hai mục tiêu vừa phát triển sản xuất, thúc đẩy xuất khẩu, hài hoà lợi ích quyền lợi của Nhà nước, DN và người dân.
“Trước hết yêu cầu các bộ, ngành khắc phục ngay những bất cập hiện nay. Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Tài chính kiểm tra thực tế các DN có gạo đang tồn đọng tại cảng nhưng chưa mở được tờ khai, phát hiện những doanh nghiệp khai khống hoặc được cấp hạn ngạch nhưng chưa có gạo nhằm điều hoà, không để thiệt hại cho DN” - Phó Thủ tướng yêu cầu.
Phó Thủ tướng yêu cầu tạm ứng trước hạn ngạch 100.000 tấn gạo từ hạn ngạch xuất khẩu trong tháng 5.2020 để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp hiện có gạo tồn đọng tại cảng nhưng chưa mở được tờ khai hải quan. Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng yêu cầu cho phép việc xuất khẩu không tính hạn ngạch đối với các đơn hàng sản xuất theo yêu cầu của nhà nhập khẩu ở nước ngoài (do đối tác nước ngoài cung cấp giống, công nghệ, vật tư…).
Bộ Tài Chính chịu trách nhiệm mua đủ lượng dự trữ quốc gia. Trong đó, Phó Thủ tướng yêu cầu lưu ý cơ chế về thủ tục, giá, những cam kết, ràng buộc giữa các bên để đảm bảo mua đủ lượng dự trữ, tránh tình trạng DN không bán cho nhà nước do giá thấp hơn giá thị trường.
Bộ Tài Chính rà soát lại quy trình, thủ tục trong việc mở tờ khai Hải quan, đảm bảo công khai, minh bạch, không để xảy ra tiêu cực, trục lợi chính sách.
Bộ NNPTNT tiếp tục đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp, bảo đảm đáp ứng đầy đủ nhu cầu lương thực trong nước và một phần cho xuất khẩu. Đánh giá và dự báo sát sản lượng lương thực và nhu cầu tiêu dùng trong nước trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19.
Thanh tra Chính phủ thanh tra đột xuất việc hoạt động xuất khẩu gạo
Ngày 20.4, Văn phòng Chính phủ có Công văn truyền đạt chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc hoạt động xuất khẩu gạo thời gian qua. Theo đó, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc có ý kiến như sau: Thanh tra Chính phủ tiến hành thanh tra đột xuất việc chấp hành các quy định của pháp luật trong công tác quản lý Nhà nước về xuất khẩu gạo thời gian qua theo Nghị định 107/2018/NĐ-CP ngày 15.8.2018 của Chính phủ về kinh doanh xuất khẩu gạo và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại văn bản số 121/TB-VPCP ngày 23.3.2020 và số 2827/VPCP-KTTH ngày 10.4.2020 của Văn phòng Chính phủ, có hay không dấu hiệu trục lợi, tiêu cực để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật; đồng thời làm rõ thông tin báo chí phản ánh về việc công khai, minh bạch liên quan đến làm thủ tục hải quan và việc đăng ký mở tờ khai hải quan khi xuất khẩu gạo; báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong tháng 6.2020.
Việc xuất khẩu gạo diễn ra bình thường theo kiến nghị của đồng chí Bộ trưởng Bộ Công Thương trong thời gian tới.
- Ngày 20.4, Bộ Tài Chính có văn bản số 4763 gửi Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm về việc điều tra, xác minh thông tin tiêu cực trong hoạt động xuất khẩu gạo. Văn bản nêu rõ, trong thời gian vừa qua có nhiều thông tin từ báo chí, mạng xã hội và một số DN xuất khẩu gạo đặt nhiều nghi vấn tiêu cực trong tổ chức triển khai thực hiện hoạt động xuất khẩu gạo theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Các thông tin cho rằng có hay không việc trục lợi từ chính sách quản lý hạn ngạch xuất khẩu gạo; tính minh bạch trong việc chấp hành pháp luật về hải quan của cơ quan quản lý Nhà nước và của các tổ chức, cá nhân liên quan…?.
Về vấn đề này, trong lĩnh vực của Bộ Tài chính, bộ đã chỉ đạo Tổng cục Hải quan khẩn trương thanh tra, kiểm tra, làm rõ để phát hiện, xử lý nghiêm và kịp thời các hành vi vi phạm của công chức hải quan theo quy định. Bộ Tài chính đề nghị Bộ trưởng Bộ Công an chỉ đạo các cơ quan chức năng xem xét điều tra, xác minh làm rõ các nội dung nêu trên. Cùng ngày, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cũng ký văn bản gửi Tổng cục Hải quan, trong đó yêu cầu Tổng Cục trưởng Tổng cục Hải quan khẩn trương tổ chức thanh tra, kiểm tra, xác minh làm rõ nội dung thông tin báo chí, doanh nghiệp, mạng xã hội phản ánh về những nghi vấn trong việc can thiệp của công chức hải quan, cơ quan hải quan đối với việc mở tờ khai xuất khẩu gạo, xử lý nghiêm sai phạm, yêu cầu Tổng cục Hải quan báo cáo kết quả trước ngày 30.4. C.Nguyên
Vụ Đông Xuân sản lượng ước đạt 20,2 triệu tấn thóc
Phát biểu tại cuộc họp, ông Lê Quốc Doanh - Thứ trưởng Bộ NNPTNT - cho biết, dự kiến kế hoạch sản xuất lúa năm 2020 sản lượng đạt khoảng 43,5 triệu tấn thóc. Trong đó, kết thúc vụ Đông Xuân sản lượng ước đạt 20,2 triệu tấn thóc (dự kiến kết thúc thu hoạch vào 30.6).
“Nhu cầu tiêu dùng trong nước là 29,96 triệu tấn, trong đó, dự trữ trong nước khoảng 3,8 triệu tấn thóc. Dự kiến lượng gạo xuất khẩu trong năm 2020 sau khi trừ đi nhu cầu tiêu dùng và dự trữ trong nước sẽ có từ 6,5-6,7 triệu tấn gạo. Riêng vụ Đông Xuân lượng gạo dự kiến xuất khẩu khoảng 3 triệu tấn” - ông Lê Quốc Doanh nói. Về phía Bộ Công Thương, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh cho biết, ngay sau khi có Chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 1106/QĐ-TTg ngày 10.4.2020 công bố hạn ngạch xuất khẩu gạo tháng 4.2020 áp dụng hạn ngạch xuất khẩu đối với mặt hàng gạo trong tháng 4 là 400.000 tấn.
Thứ trưởng Bộ Tài Chính Vũ Thị Mai cho biết, trong thời gian từ 0h - 6h15 ngày 12.4, đã có 38 doanh nghiệp đăng ký 519 tờ khai xuất khẩu với số lượng gạo đã đăng ký tờ khai xuất khẩu là 399.989 tấn.
Đối với các lô hàng gạo hiện đang tồn tại cảng chưa xuất khẩu, Bộ Tài chính kiến nghị Chính phủ cho phép xuất khẩu các lô hàng gạo đã đưa vào cảng trước ngày 24.3.2020 nhưng chưa đăng ký tờ khai hải quan trong tháng 4.2020.
