Cao tốc Bến Lức - Long Thành dài 57,8 km đi qua tỉnh Long An, TPHCM và Đồng Nai, tổng vốn đầu tư 31.300 tỉ đồng do Tổng công ty đường cao tốc Việt Nam (VEC) làm chủ đầu tư.
Dự án gồm 11 gói thầu xây lắp chính, chia thành 3 đoạn đầu tư độc lập từ các nguồn vốn khác nhau. Cụ thể, hơn 13.600 tỉ đồng của Ngân hàng phát triển châu Á (ADB) đầu tư đoạn 1 (phía Tây) và đoạn 3 (phía Đông). Gần 12.000 tỉ từ Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) đầu tư đoạn 2 (đoạn ở giữa). Còn lại gần 5.700 tỉ đồng từ nguồn đối ứng trong nước.
Công trình khởi công năm 2014, dự kiến ban đầu hoàn thành năm 2019. Tuy nhiên, đầu năm 2019 dự án gặp nhiều vướng mắc về thể chế, cơ chế, chính sách pháp luật, dẫn đến không được bố trí vốn để tiếp tục thực hiện đối với vốn ADB phía Tây, vốn JICA và vốn đối ứng.
Hiện, dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành đạt gần 81% khối lượng, tạm dừng thi công từ giữa năm 2019 đến nay. Dự án bị một số nhà thầu chấm dứt hợp đồng và khởi kiện VEC ra Trung tâm trọng tài quốc tế để yêu cầu đền bù chi phí phát sinh.
Để giải quyết khó khăn, Bộ Giao thông vận tải đã trình Thủ tướng duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư tuyến cao tốc, bao gồm lùi thời gian hoàn thành đến tháng 9.2025.
Bộ Giao thông vận tải cũng kiến nghị điều chỉnh cơ chế tài chính đối với từng nguồn vốn ở dự án, trong đó cho phép VEC sử dụng hơn 5.100 tỉ đồng từ nguồn thu phí nhàn rỗi chưa đến kỳ trả nợ, cùng vốn hợp pháp của đơn vị này để hoàn thành các phần việc còn lại tại dự án.
Số tiền trên bao gồm 758 tỉ đồng vốn đối ứng; 4.358 tỉ để thi công xong đoạn phía Tây (1.778 tỉ đồng), phía Đông (800 tỉ đồng); hoàn thiện nút giao Quốc lộ 51 (1.100 tỉ đồng)…
Theo ông Phạm Hồng Quang - Tổng Giám đốc VEC, hiện nay các bộ ngành đều đồng ý thống nhất cho VEC huy động nguồn vốn nhàn rỗi đang gửi ở ngân hàng để triển khai dự án, tuy nhiên, hiện Bộ Tài chính vẫn nói chưa phù hợp.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho rằng, tiền nhàn rỗi của VEC đang gửi tiết kiệm, trong khi cao tốc Bến Lức - Long Thành là công trình quan trọng lại trì trệ nhiều năm là rất vô lý.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh, tiền nào cũng là tiền của Nhà nước và yêu cầu các bộ ngành phải rà soát, không bàn đi bàn lại.
Theo Tổng Giám đốc VEC, nếu được chấp thuận chủ trương cho VEC bố trí vốn, đầu năm 2024 đoạn phía Tây sẽ hoàn thành. Còn tổng dự án sẽ hoàn thành theo tiến độ đề ra vào tháng 9.2025.
