Nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu cho biết: Tôi cho rằng muốn đánh giá sát nhất cán bộ phải thông qua thực tiễn, phải dựa vào quần chúng nhân dân và các tổ chức, các cấp. Trước khi tổ chức đề bạt, cất nhắc đánh giá cán bộ mà không tham khảo, không đánh giá lấy ý kiến của nhân dân, của các tổ chức, các cấp thì sẽ không đánh giá chính xác được cán bộ. Như vậy sẽ dẫn đến việc chọn cán bộ sai, chọn cán bộ không tốt thì người cán bộ đó có thể sẽ mắc vi phạm, khuyết điểm.
Vậy làm thế nào để có sự đánh giá bổ nhiệm cán bộ được chính xác, chọn được người có đức, có tài, thưa ông?
- Việc tổ chức quản lý cán bộ phải chặt chẽ, phải hiểu được quá trình trưởng thành của họ, nếu tổ chức quan liêu chỉ thấy vài thành tích tốt của họ rồi tâng lên ghê gớm khiến cán bộ đó tự kiêu, về sau thoái hoá dần dần. Cho nên người tốt cũng có khi thành xấu. Vì thế, trong công tác cán bộ, bản thân người cán bộ là quan trọng, nhưng tổ chức phải nắm chắc và nắm ngay khi cán bộ tiếp xúc với công việc. Tôi nhấn mạnh, cái quan trọng nhất khi nói đến công tác cán bộ là bản thân người cán bộ phải luôn bồi dưỡng, rèn luyện, tự phấn đấu, nhưng tổ chức phải biết được cái mạnh, cái yếu của họ. Nếu không giám sát thường xuyên thì dẫn đến có người ban đầu nhiều thành tích nhưng sau đó có vấn đề, cái xấu nảy sinh dẫn đến hư hỏng.
Thưa ông, điều đó có nghĩa là cơ quan, tổ chức phải giám sát cán bộ của mình một cách thường xuyên, liên tục?
- Công tác tổ chức cán bộ công phu lắm, phải liên tục chứ không phải ban đầu bố trí người cán bộ đó vào các vị trí xong rồi thôi. Nhưng nhiều nơi chưa có sự giám sát đến nơi đến chốn, ta nói quần chúng giám sát, đúng là có, nhưng ở một số cấp quản lý trực tiếp và gián tiếp chưa giám sát đến nơi đến chốn, đó là cái sai. Chưa kể đến hiện tượng nể nang. Có những cán bộ có tật xấu nhưng không được tổ chức giám sát để kịp thời chỉ ra, từ cái xấu nhỏ thành cái xấu to, còn vài thành tích lại ca ngợi mãi, để đến lúc bùng lên thì mất cán bộ. Mất cán bộ là rất đau, vì để bồi dưỡng được một người cán bộ đòi hỏi rất nhiều vấn đề, mất một cán bộ là thiệt hại cho tổ chức, nhưng cán bộ vi phạm phải xử lý.
Ngoài những lý do nêu trên, để cán bộ mắc vi phạm, khuyết điểm có nguyên nhân nào nữa, thưa ông?
- Có những cán bộ có biểu hiện vi phạm từ khi còn ở cấp nhỏ, khi mới còn ở cán bộ cấp phòng nhưng ta không theo sát, không đánh giá được diễn biến, con người cán bộ nên từ vi phạm nhỏ thành vi phạm lớn. Việc theo dõi cán bộ phải có quá trình, có bản lĩnh của cơ quan, tổ chức và phải dựa vào quần chúng nhân dân.
Hiện nay công tác cán bộ ta đang có chuyển biến, có rút kinh nghiệm. Các cơ quan, tổ chức có đánh giá khá kỹ nhưng vận dụng vào thực tiễn nhiều nơi lại chưa đến nơi đến chốn. Giống như gieo hạt giống, phải theo dõi xem nó phát triển thế nào. Cán bộ khi ở trên trung ương và đi xuống thực tiễn, vào miền núi lại rất khác nhau. Trong nội bộ mà không trong sáng thì khó đánh giá lắm. Cách đánh giá tốt nhất là đánh giá qua công việc làm, giao chức trách cho anh xem anh làm việc thế nào, tốt xấu ra sao. Ví như bí thư huyện uỷ hay chủ tịch huyện đánh giá trong huyện uỷ rồi, nhưng phải xem nhân dân huyện đó đánh giá anh ta thế nào.
Như Bí thư Đà Nẵng. Không phải dân không biết, Đảng bộ không biết, mà họ biết nhưng không nói, không nói trong tổ chức nhưng bên ngoài người ta nói. Đảng ta là đảng duy nhất cầm quyền, nếu như công tác cán bộ làm không tốt sẽ hạn chế sự phát triển của Đảng, làm lòng tin của dân mất đi. Khoá XI, XII của Trung ương vừa qua có những cái chuyển biến mạnh, trong đó đấu tranh chống tham nhũng.
Thưa ông, như ông vừa nói thời gian qua công tác đấu tranh chống tham nhũng có chuyển biến mạnh, điều này thể hiện sự quyết tâm của Trung ương trong công tác phòng, chống tham nhũng không có vùng cấm?
- Vừa qua “khui” được nhiều thứ, đó là bước mạnh mẽ của Trung ương, của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Tổng Bí thư. Đây là bước đi tốt, nhưng không phải như thế là xong mà làm sao để mọi đảng viên tự giác để mình không vi phạm pháp luật, giữ con người mình trong sáng. Sức đề kháng của mỗi đảng viên, dù ở cấp thấp hay cao đều phải có dũng khí giữ gìn cho đúng, đừng để vi phạm. Còn có sai có kỷ luật, dứt khoát phải làm.
Để cán bộ đảng viên giữ mình trong sáng, theo ông, vai trò của người đứng đầu có ý nghĩa như thế nào?
- Vừa qua, việc quy trách nhiệm của người đứng đầu trong cơ quan đơn vị khi để xảy ra vi phạm, khuyết điểm là bước tiến mới. Làm được như thế là đáng mừng, qua đó rút kinh nghiệm và tiếp tục làm hơn nữa để nhân dân sẽ tin vào Đảng. Người đứng đầu vi phạm thì dứt khoát phải xử lý, từ đó góp phần xây dựng chỉnh đốn Đảng tốt lên, cái đúng, cái sai trong Đảng phân minh hơn, làm cho tính tích cực cách mạng, vai trò vị trí người cộng sản mẫu mực hơn, tiêu cực bị đẩy lùi, chắc chắn sẽ hạn chế bớt tiêu cực đi. Những chuyện như khai gian bằng cấp chắc sẽ không dám làm nữa. Phải tăng cường thanh tra, kiểm tra ở cả trong Đảng và chính quyền.
Khi có dấu hiệu tiêu cực, “chạy bằng, chạy cấp” phải kiểm tra ngay
Theo nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu, khi có dấu hiệu tiêu cực, “chạy bằng, chạy cấp” phải kiểm tra ngay. Nếu có phản ánh phải tổ chức xuống triển khai thì ra vấn đề ngay. Khi có vấn đề phải rút ra thành bài học. Ai cấp bằng cho ông, trường đó biết, hỏi trường đó xem có biết không, học ở đâu, xem chính trường đó có tiêu cực không? Cán bộ phải vô tư trong sáng, dù người đó giỏi thế nào nhưng có động cơ là không được, nếu tình huống xấu là dễ hư hỏng, do đó phải xem xét. Đừng vì muốn vào cấp này, cấp kia mà bịa ra cái gì, như thế là hỏng. Đây là làm xấu Đảng ta, phải thấy, phải sửa và dứt khoát phải chấm dứt.