Người có nhiều phiếu "tín nhiệm thấp" có thể xin từ chức

Đó là những lưu ý của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và cũng là ý kiến của nhiều ĐBQH khi trao đổi với PV Báo Lao Động bên lề Quốc hội về việc lấy phiếu tín nhiệm đối với các chức danh do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn, ngày 24.10.

Nhìn nhận cả quá trình trước khi bấm nút

Phát biểu tại phiên thảo luận ở tổ sáng 24.10 về tình hình phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước hằng năm và giữa kỳ, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân lưu ý các ĐBQH trước khi QH tiến hành quy trình lấy phiếu tín nhiệm đối với các chức danh do QH bầu và phê chuẩn.

Chủ tịch Quốc hội lưu ý các đại biểu không vì một số vụ việc bức xúc xảy ra gần đây, mà cần có sự đánh giá cả quá trình để xem xét bỏ phiếu tín nhiệm với người đứng đầu ngành. “Quốc hội tiến hành lấy phiếu tín nhiệm, các đại biểu không vì những vụ việc có gây bức xúc mà phủ nhận hết cả quá trình nỗ lực thực hiện của một ngành và của người đứng đầu ngành đó”, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh, đồng thời đề nghị các đại biểu cần đánh giá khách quan và nhìn nhận cả quá trình để bỏ phiếu tín nhiệm.

Phát biểu tại phiên khai mạc kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XIV (22.10), Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị mỗi ĐBQH sẽ thực hiện việc đánh giá với tinh thần trách nhiệm, bảo đảm dân chủ, khách quan, công tâm.

Trao đổi với Báo Lao Động, nhiều ĐBQH cũng cho rằng, các ĐBQH sẽ nghiên cứu kỹ về từng chức danh được lấy phiếu ở nhiều kênh khác nhau trước khi bấm nút, chứ không thể để tình cảm cá nhân hay sự búc xúc từ dư luận làm ảnh hưởng đến quá trình lấy phiếu.

ĐBQH Bùi Sỹ Lợi (Thanh Hoá) thì nói thẳng: “Có những ngành ban đầu có dư luận này, dư luận khác nhưng khi phát hiện ra thì cái cần quan tâm là các Bộ trưởng đã xử lý ra sao. Chứ không có nghĩa, ngành này có vấn đề này, vấn đề khác, dư luận xã hội lại đổ lên đầu các Bộ trưởng.

Đồng quan điểm trên, ĐBQH Vũ Trọng Kim (Hải Dương) nói: “Tôi sẽ nhận diện một cách đầy đủ rồi mới bỏ phiếu. Phương châm của tôi là thận trọng. Làm sao sau khi quyết định rồi mình không thấy ân hận”.

Tương tự, ĐBQH Cao Văn Trọng (Bến Tre) nói: “Tôi không đánh giá các trưởng ngành bằng trái tim mà nhìn vào việc điều hành”. ĐBQH Đinh Duy Vượt (Gia Lai): “Tôi nghĩ mỗi đại biểu trước khi bấm nút đều phải suy nghĩ kỹ về trách nhiệm của mình trước cử tri, nhân dân, không thể bấm xong rồi để lương tâm băn khoăn được”.

Người có nhiều phiếu “tín nhiệm thấp” có thể xin từ chức

Theo nhiều ĐBQH, việc lấy phiếu tín nhiệm là cơ chế tiên tiến, tạo ra bước đột phá nhằm phát huy dân chủ trong hoạt động của cơ quan dân cử cũng như trong đời sống xã hội. Theo quy định, người được lấy phiếu tín nhiệm có quá nửa tổng số đại biểu đánh giá “tín nhiệm thấp” thì có thể xin từ chức.

Trường hợp người được lấy phiếu tín nhiệm có từ hai phần ba tổng số đại biểu trở lên đánh giá “tín nhiệm thấp” thì Ủy ban Thường vụ trình cấp có thẩm quyền khởi động quy trình bỏ phiếu tín nhiệm. Lấy phiếu với ba mức là để “đánh giá mức độ tín nhiệm”, còn khi đã khởi động quy trình bỏ phiếu thì Quốc hội sẽ thể hiện sự tín nhiệm hoặc không (hai mức) đối với người được bỏ phiếu để làm cơ sở cho việc miễn nhiệm hoặc phê chuẩn đề nghị miễn nhiệm.

Nhìn nhận về quy trình này, ĐBQH Nguyễn Mai Bộ thẳng thắn: “Đừng nặng nề việc là đánh giá ai cao, ai thấp mà qua việc đánh giá đó mang lại lợi ích gì cho quốc gia, dân tộc. Đành rằng có Bộ trưởng không thích bị đánh giá thấp nhưng nếu không thích vậy thì phải đốc thúc ngành đó lên. Phải vì lợi ích quốc gia, dân tộc. Đại biểu phải vì chính lợi ích quốc gia dân tộc qua đánh giá mức độ tín nhiệm”.

Chức danh nào có nhiều đại biểu tín nhiệm thấp thì có thể từ chức. Đó cũng là kênh để cơ quan sắp xếp về tổ chức nhân sự quy hoạch hay không quy hoạch. Thậm chí nếu cần thiết yếu quá thì phải đề nghị QH miễn nhiệm. Quy định đã có rồi.

Theo ĐB Bộ, nhân dân đã giao nhiệm vụ, người cán bộ lãnh đạo ăn lương của nhân dân mà làm không tốt thì có lẽ cũng phải thay. “Nói thật trước nay chúng ta có câu chuyện buồn là đã lên không xuống, đã vào thì không có ra. Xã hội giờ lành mạnh, năng lực anh yếu, đạo đức không ổn thì phải chấp nhận. Tôi nghĩ nên sòng phẳng”.

Dự kiến sáng 25.10, Quốc hội tiến hành lấy phiếu tín nhiệm bằng hình thức bỏ phiếu kín. Chiều cùng ngày sẽ công bố kết quả kiểm phiếu. Sau đó, Quốc hội thông qua Nghị quyết xác nhận kết quả lấy phiếu tín nhiệm đối với những người giữ chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn.