Những điểm sáng nổi bật năm 2021
Chiều 5.1, kết luận Hội nghị Chính phủ với các địa phương, Thủ tướng Phạm Minh Chính khái quát, nhấn mạnh thêm một số nội dung về công tác chỉ đạo điều hành của Chính phủ, tình hình kinh tế xã hội năm 2021 và phương hướng, nhiệm vụ năm 2022.
Theo Thủ tướng, năm 2021, trong bối cảnh có nhiều khó khăn thử thách, chúng ta đã quyết liệt thực hiện nhiều giải pháp vừa phòng chống dịch, vừa phát triển kinh tế - xã hội, vừa giữ vững quốc phòng - an ninh, thúc đẩy hội nhập quốc tế sâu rộng, là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế.
Trong đó, Thủ tướng nhắc tới việc dịch bệnh cơ bản được kiểm soát, đẩy nhanh ngoại giao và tiến trình tiêm vaccine; điều chỉnh chiến lược phòng chống dịch, ban hành các gói hỗ trợ, tạo điều kiện khôi phục kinh tế - xã hội.
Kinh tế nước ta đang phục hồi tích cực. Tăng trưởng GDP quý IV/2021 ước tăng 5,22% so cùng kỳ. Tính chung cả năm 2021, GDP tăng 2,58%, thấp hơn kế hoạch đề ra, song vẫn cao hơn năm 2020 trong bối cảnh dịch bệnh rất phức tạp.
Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát tốt, là mức thấp nhất trong vòng 6 năm. CPI bình quân năm 2021 tăng 1,84%, là mức thấp nhất trong vòng 6 năm.
Vốn FDI đăng ký ước đạt 31,15 tỉ USD, tăng 9,2% so với năm trước, cho thấy nhà đầu tư nước ngoài vẫn tin tưởng vào môi trường đầu tư Việt Nam.
Ngoài ra, Thủ tướng cũng nhắc tới điểm sáng về xuất khẩu, thặng dư thương mại ở mức khá, kim ngạch xuất nhập khẩu vượt 668 tỷ USD, đưa Việt Nam thuộc nhóm 20 nước có quy mô thương mại lớn nhất thế giới.
Thủ tướng cũng nhấn mạnh yêu cầu phải chống tiêu cực, tham nhũng, lãng phí, lợi ích nhóm trong phòng chống dịch. Với các vụ án tiêu cực, tham nhũng trong phòng, chống dịch, dứt khoát phải xử lý nghiêm.
Cũng theo người đứng đầu Chính phủ, chính trị - xã hội ổn định, quốc phòng - an ninh được củng cố, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm. Chú trọng xử lý các tình huống phát sinh trên biển, biên giới đất liền, bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia.
Hoạt động đối ngoại đạt nhiều kết quả quan trọng, trong đó chiến lược ngoại giao vaccine giúp đẩy nhanh quá trình tiêm chủng tại Việt Nam.
Trong bối cảnh nguồn cung vaccine còn khan hiếm, chính sách ngoại giao vaccine đã được đẩy mạnh, giúp Việt Nam có nguồn vaccine để đẩy mạnh chương trình tiêm chủng. Chúng ta đã làm tất cả các biện pháp có thể để có được vaccine tiêm miễn phí cho người dân. Điều này đã giúp Việt Nam tự tin thực hiện Nghị quyết 128 của Chính phủ, thay đổi căn bản Chiến lược phòng chống dịch, góp phần phục hồi kinh tế - xã hội từ quý 4.2021.
5 rủi ro bên ngoài, 6 thách thức bên trong
Về rủi ro, thách thức đối với hoạt động kinh tế - xã hội năm qua và dự báo 2022, Thủ tướng nêu rõ, có thể nhận thấy 5 rủi ro chính bên ngoài trong năm 2021- 2022:
Thứ nhất, dịch COVID-19 trên thế giới còn diễn biến rất phức tạp, tiếp cận vaccine không đồng đều, dẫn đến kinh tế thế giới phục hồi không đồng đều, bất bình đẳng gia tăng.
Thứ hai, kinh tế thế giới, trong đó có các nước lớn dự báo tăng trưởng chậm lại, sẽ giảm sức cầu thương mại, đầu tư đối với nước ta.
Thứ ba, cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn vẫn còn rất phức tạp, khó lường.
Thứ tư, rủi ro địa chính trị và thiên tai, lũ lụt, biến đổi khí hậu ảnh hưởng tới khả năng phục hồi kinh tế.
Thứ năm, sức ép giá cả, lạm phát ở mức cao, một số nước bắt đầu thu hẹp các gói hỗ trợ, tăng lãi suất - đây là vấn đề Việt Nam chúng ta cần hết sức lưu tâm.
Theo người đứng đầu Chính phủ, trong bối cảnh dịch bệnh vẫn chưa hoàn toàn được kiểm soát, nền kinh tế vẫn phải đối mặt với 6 khó khăn, thách thức lớn, cụ thể như sau:
Một là, dịch bệnh trên thế giới và trong nước còn diễn biến phức tạp: Dịch bệnh COVID-19 trên thế giới vẫn diễn biến phức tạp, số ca nhiễm tăng trở lại, kể cả tại các nước phát triển, độ bao phủ vaccine lớn; biến thể mới Omicron, ảnh hưởng không nhỏ đến kế hoạch mở cửa và phục hồi kinh tế - xã hội. Nguy cơ của biến thể mới này cần chờ thêm thời gian mới có kết quả đánh giá cụ thể. Chúng ta cần theo dõi và sớm có phương án, kịch bản ứng phó phù hợp.
Hai là, thực hiện vốn đầu tư toàn xã hội tăng thấp nhất trong nhiều năm. Giải ngân đầu tư công còn chậm, dù có nhiều chỉ đạo, đôn đốc và giải pháp quyết liệt (một phần là do dịch bệnh, phần khác là do nguyên nhân chủ quan...).
Ba là, thu ngân sách đạt kết quả tốt, nhưng thiếu bền vững, áp lực thâm hụt ngân sách gia tăng.
Bốn là, hoạt động của doanh nghiệp còn nhiều khó khăn.
Năm là, rủi ro nợ xấu gia tăng, đòi hỏi quyết sách rất khôn khéo năm nay.
Sáu là, cơ cấu lại nền kinh tế còn chậm, một phần do ảnh hưởng từ dịch COVID-19.
Kiên trì thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh
Thủ tướng nêu rõ, dự báo tình hình năm 2022 có những thuận lợi, cơ hội nhưng khó khăn, thách thức nhiều hơn. Phải xác định như vậy để có mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp phù hợp, xử lý hiệu quả các vấn đề phát sinh.
Với tinh thần bám sát Nghị quyết Đại hội XIII, các Kết luận, Nghị quyết của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ cụ thể hóa để triển khai thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ cụ thể năm 2022 với chủ đề: “Đoàn kết kỷ cương, chủ động thích ứng, an toàn hiệu quả, phục hồi phát triển”.
Đề cao nhiệm vụ phòng chống dịch, Thủ tướng nhấn mạnh, phòng chống dịch phải an toàn, linh hoạt, hiệu quả thì mới có thể khôi phục và phát triển kinh tế - xã hội, trong đó, vaccine là hết sức quan trọng. Muốn mở cửa, khôi phục các hoạt động bình thường thì không còn cách nào khác là phải thần tốc thực hiện tiến trình vaccine. Khi đã bao phủ được vaccine, có các loại thuốc điều trị được cấp phép, cộng với ý thức người dân, chúng ta sẽ yên tâm mở cửa.
Thủ tướng yêu cầu phải thần tốc về tiêm phủ vaccine; nhanh chóng về thuốc chữa bệnh, không để đầu cơ, tích trữ; đề cao ý thức người dân với các biện pháp tuyên truyền, giáo dục và các biện pháp về hành chính. Thực hiện nghiêm nguyên tắc 5K + vaccine, thuốc điều trị + công nghệ + ý thức của nhân dân + các biện pháp khác, với 3 trụ cột chính về xét nghiệm, cách ly và điều trị.
Người đứng đầu Chính phủ nêu rõ, kiên trì thực hiện chủ trương thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh để phục hồi và phát triển. Hoàn thiện chương trình tổng thể phòng chống dịch.
Về phục hồi và phát triển kinh tế, Thủ tướng yêu cầu đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế một cách thực chất và hiệu quả hơn; tạo nền tảng phát triển kinh tế số, xã hội số.
Tăng cường kỷ luật tài chính - ngân sách nhà nước, phấn đấu tăng thu, triệt để tiết kiệm chi. Ưu tiên bố trí nguồn ngân sách nhà nước hợp lý cho các nhiệm vụ trọng tâm. Bảo đảm đáp ứng nhu cầu vốn tín dụng cho nền kinh tế và an toàn hệ thống tín dụng, ngân hàng.
Xử lý có hiệu quả các ngân hàng, tổ chức tín dụng yếu kém; thực hiện hiệu quả các giải pháp hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho người dân, doanh nghiệp.
Tập trung triển khai lập và phấn đấu cơ bản hoàn thành phê duyệt trong năm 2022 các quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng và quy hoạch tỉnh. Quy hoạch không thể nóng vội, phải bảo đảm công khai, minh bạch, đặt lợi ích quốc gia dân tộc lên trên hết, không vì lợi ích cục bộ, lợi ích địa phương, lợi ích cá nhân, không chịu bất cứ một tác động tiêu cực nào. Xử lý nghiêm các tiêu cực, vi phạm.
