Nhà báo Phạm Đức Thái - Ủy viên Ban Biên tập Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam nêu rõ, thời gian gần đây, tình hình Biển Đông có những diễn biến phức tạp. Nhiều thách thức an ninh phi truyền thống nổi lên ngày càng gay gắt, tác động trực tiếp tới việc bảo vệ chủ quyền, an ninh trên biển của nước ta. Tại Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII, trong bài phát biểu khai mạc, Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước Nguyễn Phú Trọng đã yêu cầu Trung ương phân tích, dự báo có căn cứ, cơ sở khoa học về tình hình thế giới và trong nước, nhất là tình hình Biển Đông; chỉ rõ các khả năng có thể xảy ra trong thời gian tới, lường trước những thời cơ, thuận lợi cần nắm bắt, những khó khăn, thách thức cần phải nỗ lực vượt qua. Trong bài phát biểu bế mạc, Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước Nguyễn Phú Trọng khẳng định: “Kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền biển, đảo quốc gia trên cơ sở luật pháp quốc tế”.
Tại cuộc Tọa đàm, các diễn giả tập trung phân tích, trao đổi, làm rõ các vấn đề liên quan đến các quyền và lợi ích hợp pháp của Việt Nam trong Biển Đông. Các diễn giả đã làm rõ nội dung cơ bản của UNCLOS 1982; khẳng định Việt Nam có đầy đủ cơ sở pháp lý và bằng chứng lịch sử về chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa theo quy định của luật pháp quốc tế. Các diễn giả cũng đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc, bảo vệ các lợi ích quốc gia trên biển.
Tiến sĩ Trần Công Trục - nguyên Trưởng ban Biên giới Chính phủ - nhấn mạnh đến ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước Nguyễn Phú Trọng về việc “kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền biển, đảo quốc gia trên cơ sở luật pháp quốc tế”. Tiến sĩ Trục cho rằng, 4 chữ “kiên quyết, kiên trì” đã nói hết chủ trương sách lược của chúng ta. Kiên quyết, tức là bằng mọi giá bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp, dựa trên cơ sở khoa học và không thể nhân nhượng. Kiên trì, là giữ được chủ quyền nhưng không tạo cớ để đối phương tìm cách gây rối ổn định. Theo tiến sĩ Trục, để thực hiện mục tiêu đó không chỉ dựa vào vài người mà toàn dân phải đồng lòng phát huy sức mạnh đoàn kết.
Phó giáo sư - Tiến sĩ Nguyễn Chu Hồi - nguyên Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam - cho rằng, để kiên quyết, kiên trì đấu tranh, chúng ta cần có giải pháp chiến lược và sách lược đồng bộ, lấy mục tiêu là lợi ích đại cục. Ông Chu Hồi nhấn mạnh, Việt Nam là nước nhỏ nhưng không yếu, việc tôn trọng UNCLOS giúp chúng ta tạo sức mạnh và bảo đảm tính chính nghĩa của cuộc đấu tranh vì chủ quyền, quyền chủ quyền. “Chúng ta theo đuổi quyền pháp lý, khác với những nước theo đuổi quyền lịch sử, thì mọi vấn đề phải căn cứ vào cơ sở luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS, chứ không phải yêu sách đơn phương nào” - PGS-TS Chu Hồi khẳng định.
Tiến sĩ Tạ Đình Thi - Tổng Cục trưởng Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam - lại nhấn mạnh đến những thuận lợi khi Việt Nam đảm nhiệm cương vị Chủ tịch ASEAN năm 2020. Ông Thi cho rằng, đây là cơ hội tuyệt vời để Việt Nam thể hiện vai trò, vị thế và tư duy lãnh đạo, đóng góp giải quyết các vấn đề chung của cộng đồng quốc tế. Ở góc độ Biển Đông, Việt Nam sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với các thành viên ASEAN để thúc đẩy đàm phán Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) với Trung Quốc.
