Thứ trưởng Bộ NNPTNT Lê Quốc Doanh cho rằng, tham gia sáng kiến này từ năm 2010, Việt Nam đã thúc đẩy quan hệ hợp tác chặt chẽ giữa nhà nước và khối tư nhân thông qua các Nhóm công tác Đối tác công tư (PPP) ngành hàng trong Đối tác Phát triển nông nghiệp bền vững Việt Nam (PSAV), tạo nhiều cơ hội để hướng tới mục tiêu tăng trưởng bền vững ngành nông nghiệp.
Thành công của mô hình đối tác công tư
Thông tin về kết quả phối hợp giữa Việt Nam và WEF trong nông nghiệp (NN), Thứ trưởng Lê Quốc Doanh nhấn mạnh: Mục tiêu chính của PSAV là nâng cao các tiêu chuẩn phát triển NN bền vững; hỗ trợ chính sách và xây dựng các quy trình canh tác và thực hành NN tốt (GAP) tại Việt Nam; thúc đẩy quan hệ đối tác giữa Bộ NNPTNT và các đối tác liên quan.
Đến nay, PSAV đang triển khai thành công 7 nhóm công tác PPP ngành hàng: Càphê; chè; rau quả; thủy sản; hồ tiêu và gia vị; lúa gạo và hóa chất NN. Các nhóm công tác PPP ngành hàng đã gắn bó, phối hợp với các đối tác trong chuỗi giá trị để xử lý các vấn đề mà NN Việt Nam cần giải quyết như:
Xây dựng các chuỗi giá trị liên kết bền vững (như chuỗi sản xuất và chế biến khoai tây của PepsiCo, chuỗi gạo của Bayer và Vinafood 2, chuỗi càphê của Néstle, chuỗi chè của Unilever); kết nối nông dân với các tổ chức chứng nhận quốc tế (như 4C, UTZ, Rainforest Alliance) nâng cao sức cạnh tranh trong quá trình hội nhập, qua đó tăng xuất khẩu ra thị trường thế giới, đặc biệt là các thị trường có yêu cầu cao; xây dựng các bộ tài liệu hướng dẫn sản xuất bền vững quốc gia (cho càphê, chè, hồ tiêu) đáp ứng tiêu chuẩn của thị trường thế giới.
Song song với đó, các nhóm công tác PPP ngành hàng còn triển khai nhiều mô hình thực địa thí điểm và nhân rộng giống mới và các biện pháp kỹ thuật bền vững, thân thiện với môi trường, lập phương án tăng năng suất và thu nhập cho người nông dân. Đến nay, gần 220.000 nông dân đã được hỗ trợ tham gia các mô hình trình diễn kỹ thuật, được tập huấn và áp dụng các phương pháp canh tác tiên tiến, đáp ứng các tiêu chuẩn bền vững.
Các mô hình này đảm bảo các tiêu chí kinh tế - xã hội, môi trường nằm trong 17 mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc. Các nhóm công tác PPP ngành hàng của Việt Nam được WEF thừa nhận đã và đang mang lại nhiều kết quả tốt và được đánh giá là một trong những mô hình thành công nhất trong Sáng kiến Tầm nhìn mới trong NN của WEF tại Châu Á.
Phát triển chuỗi sản phẩm chủ lực quốc gia
Theo Thứ trưởng Lê Quốc Doanh, Bộ NNPTNT đang tích cực triển khai Đề án tái cơ cấu ngành NN theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, tập trung phát triển các chuỗi giá trị phân theo 3 trục sản phẩm: Chủ lực quốc gia với 10 sản phẩm có kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỉ USD; chủ lực cấp tỉnh; đặc sản lợi thế vùng/miền.
Việc phát triển các chuỗi giá trị này hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng và khả năng cạnh tranh; phát triển bao trùm; và đảm bảo xanh, sạch. Vì vậy, rất cần thiết tăng cường phát triển các mô hình sản xuất và đầu tư theo hình thức PPP.
“Bộ NNPTNT mong muốn WEF, thông qua Sáng kiến Tăng trưởng Châu Á - Grow Asia, tiếp tục đồng hành cùng ngành NN Việt Nam thúc đẩy việc đạt được các mục tiêu của Đề án tái cơ cấu ngành NN, nhất là việc xây dựng các chuỗi giá trị cho các ngành hàng nông sản Việt” - Thứ trưởng Lê Quốc Doanh nhấn mạnh.
Để đạt được các mục tiêu trên, Bộ NNPTNT sẽ tiếp tục phối hợp với WEF củng cố và mở rộng thêm các Nhóm công tác PPP ngành hàng ra các mặt hàng khác; thu hút thêm sự tham gia của các tổ chức, đặc biệt là các DN trong nước.
Mục tiêu của Việt Nam là nhân rộng mô hình hợp tác PPP ra 10 mặt hàng chủ lực quốc gia, tiến tới nhân rộng ra các nhóm mặt hàng cấp tỉnh và nhóm các mặt hàng địa phương.
Nhằm hỗ trợ đẩy mạnh ứng dụng thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, Việt Nam tăng cường trao đổi thông tin, phối hợp chặt chẽ trong xây dựng chiến lược, quy hoạch, chính sách phát triển NN giữa các nước thuộc mạng lưới Grow Asia; tạo cầu nối để các DN trong và ngoài nước cùng tham gia, chia sẻ thông tin, triển khai các mô hình liên kết sản xuất, kinh doanh hiệu quả, phát thải thấp, phát triển nền NN xanh và cảnh quan bền vững, ứng dụng và chuyển giao công nghệ cao trong NN, NN thông minh, quản lý dịch bệnh và quản lý vệ sinh an toàn thực phẩm dựa trên nền tảng của công nghệ số.
Sáng kiến “Tầm nhìn mới trong nông nghiệp” thuộc WEF đề ra mục tiêu nâng cao sản lượng nông nghiệp lên 20%, giảm lượng phát thải carbon 20% và giảm tỉ lệ đói nghèo xuống 20% sau mỗi thập kỷ cho đến năm 2050. Những mục tiêu này được thực hiện thông qua việc gắn kết sự tham gia của các bên liên quan là Chính phủ, doanh nghiệp và người nông dân, đặc biệt là thông qua mô hình PPP.
