Trình bày báo cáo thẩm tra dự thảo Luật Cư trú (sửa đổi), ông Hoàng Thanh Tùng, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội, cho biết điều kiện đăng ký thường trú (quy định tại Điều 20 dự thảo luật) còn có ý kiến khác nhau.
Qua thảo luận, hiện có 2 loại ý kiến về vấn đề này, cụ thể là:
Loại ý kiến thứ nhất tán thành quy định một trong các điều kiện để đăng ký thường trú tại chỗ ở do thuê, mượn, ở nhờ là phải bảo đảm diện tích nhà ở tối thiểu do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quy định nhưng không thấp hơn 8m2 sàn/người.
Mức diện tích nhà ở tối thiểu 8m2 sàn/người cũng là chỉ tiêu được xác định cần hoàn thành trong năm 2020 được nêu trong Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 và mức tối thiểu 8m2 sàn/người hoặc cao hơn cũng được đưa thành chỉ tiêu phấn đấu của hầu hết các địa phương trong cả nước.
Đây cũng là ý kiến của Chính phủ và cơ quan chủ trì soạn thảo dự án Luật. Tuy nhiên, cũng có ý kiến đề nghị quy định ngay trong Luật diện tích nhà ở tối thiểu 8m2 sàn/người là điều kiện để đăng ký thường trú tại chỗ ở do thuê, mượn, ở nhờ mà không giao cho Hội đồng nhân dân quy định mức diện tích nhà ở tối thiểu cụ thể áp dụng ở từng địa phương để bảo đảm quyền cư trú của người dân được thực hiện đồng đều, thống nhất giữa các địa phương trên cả nước.
Loại ý kiến thứ hai đề nghị không nên quy định diện tích nhà ở tối thiểu là điều kiện để đăng ký thường trú tại chỗ ở do thuê, mượn, ở nhờ vì không bảo đảm bình đẳng về quyền có điều kiện sống thiết yếu giữa người thuê, mượn, ở nhờ nhà với người đăng ký thường trú theo diện sở hữu nhà ở hoặc chuyển về ở cùng người thân vì các đối tượng này lại không bị giới hạn bởi điều kiện về diện tích nhà ở.
Vì vậy, loại ý kiến này đề nghị lựa chọn tiêu chí là có thời gian tạm trú từ 1 năm trở lên tại địa bàn là điều kiện xem xét đối với các trường hợp đăng ký thường trú vào chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ để phù hợp với định nghĩa về nơi thường trú, thể hiện ý định gắn bó, sinh sống lâu dài, ổn định của công dân đối với nơi đăng ký thường trú.
Về vấn đề này, Đại biểu Triệu Thanh Dung (Đoàn Cao Bằng) cho rằng, về điều kiện đăng ký thường trú đối với người có chỗ ở hợp pháp là nhà cho thuê, mượn, ở nhờ khoản 3, điều 20 của dự thảo luật.
“Tôi nhất trí phương án 1 cần quy định 1 trong những điều kiện để đăng ký thường trú tại chỗ ở cho thuê, mượn, ở nhờ là phải đảm bảo diện tích nhà ở tối thiểu do HĐND cấp tỉnh quy định nhưng không thấp hơn 8m2 sàn/người. Tôi cho rằng luật cần có quy định để đảm bảo cơ sở hạ tầng, các dịch vụ thiết yếu cho người dân sinh sống trên 1 địa bàn nhất định” - Đại biểu Dung nói.
Cũng theo Đại biểu Dung, mỗi tỉnh thành có mức gia tăng dân số cơ học là khác nhau, điều kiện cơ sở hạ tầng, dân cư không giống nhau nên để HĐND tỉnh quy định diện tích ở phù hợp với điều kiện địa phương mình. Luật chỉ nên quy định hạn mức tối thiểu áp dụng chung trong cả nước là 8m2 sàn/người trở lên.
Đại biểu này cũng cho rằng, việc quy định đăng ký tạm trú là có thời gian tạm trú từ 1 năm trở lên tại địa bàn là không hợp lý. “Bởi việc xác định thường trú hay tạm trú của mỗi công dân còn phụ thuộc vào mục đích sinh sống tại nơi đó của mỗi người. Ví dụ thường xác định thường trú là để lập nghiệp, còn học tập chỉ là tạm trú dù thời gian học có thể kéo dài nhiều năm”.
