Thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Hải Phòng
Chiều 11.10, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về các dự thảo Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển các tỉnh, thành phố: Hải Phòng, Nghệ An, Thừa Thiên Huế.
Trình bày báo cáo tóm tắt dự thảo Nghị quyết Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.Hải Phòng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, một trong những nội dung trong nghị quyết là đề xuất phát triển Khu thương mại tự do tại Hải Phòng. Theo đó, Khu thương mại tự do là khu vực có ranh giới địa lý xác định, do Quốc hội quyết định thành lập.
Khu thương mại tự do được áp dụng các cơ chế, chính sách đặc biệt, đột phá, có mô hình quản lý được tổ chức phù hợp với đặc điểm, yêu cầu, mục tiêu phát triển của Khu thương mại tự do được quy định tại nghị quyết. Khu thương mại tự do được tổ chức thành các khu chức năng, phù hợp với đặc điểm, yêu cầu, mục tiêu phát triển của Khu thương mại tự do.
Dự thảo nghị quyết quy định, tổ chức nghiên cứu và triển khai xây dựng khu thương mại tự do tại TP.Hải Phòng trên cơ sở đánh giá, phân tích mô hình quản lý, chính sách đang được áp dụng tại các khu thương mại tự do thành công trên thế giới.
Chính phủ quy định về một số cơ chế, chính sách đặc thù, đột phá, mô hình quản lý phù hợp đối với Khu thương mại tự do tại TP.Hải Phòng và báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến trước khi thực hiện, báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.
Ông Dũng cho biết, hiện nay, khu thương mại tự do chưa được áp dụng ở Việt Nam, các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành chưa đề cập đến khái niệm này. Đồng thời, qua nghiên cứu một số khu thương mại tự do thành công trên thế giới cho thấy, việc hình thành khu thương mại tự do là một yêu cầu tất yếu. Đặc biệt, thời gian vừa qua chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của các khu thương mại tự do ở UAE, Singapore và Trung Quốc.
Đề nghị báo cáo, xin ý kiến Bộ Chính trị
Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Phú Cường cho hay, việc quy định hình thành khu thương mại tự do là vấn đề quan trọng, không chỉ dưới góc độ kinh tế mà còn liên quan đến quốc phòng, an ninh, hội nhập, ổn định chính trị và trật tự, an toàn xã hội.
Việc thành lập khu thương mại tự do không chỉ dừng ở phạm vi của cơ chế, chính sách đặc thù riêng lẻ mà gắn với việc xây dựng các thể chế, thiết chế pháp luật có tác động lớn. Vì vậy, Chính phủ cần báo cáo Bộ Chính trị xem xét, chấp thuận về chủ trương trước khi trình Quốc hội xem xét, quyết định.
Tờ trình và dự thảo Nghị quyết nêu khu thương mại tự do sẽ được áp dụng các chính sách đặc biệt, đột phá, gồm chính sách về đất đai, quy hoạch, tổ chức chính quyền, ưu đãi đầu tư, thuế... Tuy nhiên, quy định tại dự thảo chưa làm rõ được nội hàm của các cơ chế này. Báo cáo đánh giá tác động cũng nêu cơ chế, chính sách áp dụng cho khu thương mại tự do sẽ có những quy định mới, có thể không phù hợp với các luật hiện hành.
Để bảo đảm tính khả thi, ông Cường đề nghị Chính phủ đối chiếu với mô hình đơn vị hành chính, kinh tế đặc biệt đã được Chính phủ đã trình Quốc hội năm 2018.
Ông Cường cũng cho rằng, dự thảo có nhiều điểm tương đồng về dự kiến đề xuất chính sách (đất đai, mô hình tổ chức, cơ chế tài chính) và tại thời điểm đó nhiều đại biểu Quốc hội, cử tri đã đề nghị tạm dừng việc thông qua dự án luật đơn vị hành chính, kinh tế đặc biệt. Vì vậy, lần này cần nghiên cứu thận trọng, kỹ lưỡng để bảo đảm tính thuyết phục, tạo sự đồng thuận cao.
