Giải quyết điểm nghẽn về hạ tầng giao thông
Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XV, sáng 6.6, Quốc hội nghe tờ trình, báo cáo thẩm tra về chủ trương đầu tư các dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng (giai đoạn 1); Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột (giai đoạn 1); Biên Hòa -Vũng Tàu (giai đoạn 1).
Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể cho biết, việc sớm đầu tư 3 dự án là hết sức cấp thiết, đáp ứng nhu cầu vận tải ngày càng tăng cao. Đồng thời giải quyết điểm nghẽn về hạ tầng giao thông vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, phát huy tiềm năng, khai thác lợi thế của vùng Tây Nguyên, vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
3 dự án góp phần cải thiện năng lực cạnh tranh quốc gia nói chung và các vùng Tây Nguyên, duyên hải Nam Trung Bộ, Đông Nam Bộ, Đồng bằng sông Cửu Long nói riêng. Tạo tiền đề, động lực và không gian mới phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, góp phần bảo đảm quốc phòng, an ninh, xóa đói giảm nghèo.
Dự án đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu dài 53,7 km qua 2 tỉnh, kết nối thành phố Biên Hòa với cảng biển Cái Mép - Thị Vải; đầu tư giai đoạn 1 với quy mô 4 - 6 làn xe.
Dự án đường cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột dài 117,5 km qua 2 tỉnh, kết nối thành phố Buôn Ma Thuột với cảng biển Nam Vân Phong; đầu tư giai đoạn 1 với quy mô 4 làn xe.
Dự án đường cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng dài 188,2 km qua 4 tỉnh/thành phố, kết nối thành phố Châu Đốc với cảng biển Trần Đề; đầu tư giai đoạn 1 với quy mô 4 làn xe.
Về hình thức đầu tư, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, đối với dự án Biên Hòa - Vũng Tàu, Chính phủ kiến nghị đầu tư dự án theo hình thức đầu tư công; sau khi đưa vào khai thác sẽ thu phí để hoàn trả vốn ngân sách nhà nước.
Đối với dự án Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột và Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, mặc dù mang lại lợi ích kinh tế - xã hội rất lớn nhưng phương án tài chính hoàn vốn từ thu phí không khả thi. Tỷ lệ vốn nhà nước tham gia vượt quá quy định của pháp luật. Do vậy, lựa chọn hình thức đầu tư công; sau khi hoàn thành sẽ thu phí để hoàn trả vốn ngân sách nhà nước.
Chính phủ đã xây dựng một số cơ chế chính sách đặc thù và nếu được áp dụng, dự kiến tiến độ các dự án như sau: chuẩn bị đầu tư năm 2022, khởi công năm 2023, dự án Biên Hòa - Vũng Tàu cơ bản hoàn thành năm 2025; dự án Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột, Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng cơ bản hoàn thành một số đoạn có lưu lượng lớn năm 2025 và toàn tuyến năm 2026.
Theo ông Nguyễn Văn Thể, sơ bộ tổng mức đầu tư các dự án khoảng 84.463 tỉ đồng. Dự kiến nhu cầu vốn trong giai đoạn 2021 - 2025 khoảng 60.124 tỉ đồng, chuyển tiếp giai đoạn 2026 - 2030 khoảng 24.339 tỉ đồng.
Trong 2 năm 2022, 2023, Chính phủ ưu tiên giải ngân hết toàn bộ nguồn vốn từ chương trình phục hồi và phát triển KT-XH và nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách trung ương năm 2021.
Cân nhắc hình thức đầu tư các dự án
Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, việc đầu tư các tuyến cao tốc này sẽ thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của các vùng có tuyến cao tốc đi qua, giúp tăng cường việc bảo đảm quốc phòng, an ninh.
Tuy nhiên, một số ý kiến đề nghị cần đánh giá kỹ tính cấp thiết, khả năng bố trí nguồn lực, đánh giá tác động của việc sử dụng vốn đầu tư công triển khai cùng lúc nhiều dự án hạ tầng đối với lạm phát...
Về hình thức đầu tư, các dự án Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột và Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng: Ủy ban Kinh tế nhận thấy do 2 tuyến này có lưu lượng xe thấp, thời gian hoàn vốn dài, nên việc đầu tư theo phương thức đối tác công tư là khó khả thi. Vì vậy, việc Chính phủ đề xuất áp dụng hình thức đầu tư công là phù hợp.
Về dự án Biên Hòa - Vũng Tàu, đề nghị cân nhắc tiếp tục đầu tư dự án này theo phương thức đối tác công tư.
