Từ việc “đánh liều” đi gặp Thủ tướng
“Năm 2002, tôi mới là Chủ nhiệm HTX vận tải Hợp Lực. Thời điểm đó, làm vận tải gặp rất nhiều khó khăn do vướng mắc các rào cản về cơ chế, chính sách. Mỗi một đầu xe, cơ quan thuế thu 1 thuế môn bài. Dù là HTX, nhưng 60 đầu xe của chúng tôi là 60 thuế môn bài.
Nếu cứ đóng thuế như thế thì cước vận tải không thể bù lại được doanh thu, đồng thời phá vỡ chủ trương của Đảng về chính sách khuyến khích thành lập HTX. HTX vận tải cả nước có nguy cơ phá sản, giải tán. Cá nhân tôi đã đề xuất nhiều lần bằng văn bản và phát biểu trực tiếp tại các diễn đàn nhưng đều vô vọng. Bị một số đối tượng xấu bao vây, cấm vận, xã viên mất việc làm, bỏ hợp tác ra đi; hàng hóa ứ đọng, mọi thứ bị dồn vào chân tường.
Về chủ trương, nhà nước khuyến khích kinh tế HTX phát triển nhưng cơ chế, chính sách lại không theo kịp thực tiễn của nền kinh tế thị trường. Một bộ phận cán bộ thời kỳ đó vẫn muốn bám vào cơ chế cũ, không chịu đổi mới. Lúc đó, Luật HTX cũng chưa ra đời khiến cho chúng tôi rất lúng túng. Có những thời điểm kêu không thấu, tôi chỉ còn cách úp mặt vào tường mà khóc” - ông Đệ nhớ lại khó khăn cách đây hơn 15 năm.
Đúng vào lúc đó, nghe tin Thủ tướng Phan Văn Khải lần đầu tiên tổ chức buổi gặp mặt với DN tại TPHCM, tuy không được mời nhưng ông Đệ vẫn quyết chí cơm đùm, cơm nắm lên tàu chợ vào Nam, với hy vọng được kêu cứu đến người đứng đầu Chính phủ. “Sau khi năn nỉ, thuyết phục, được bảo vệ cho vào hội trường, sau phần phát biểu của lãnh đạo Bộ KHĐT, tôi đã đánh “liều” vừa giơ tay đăng ký phát biểu vừa đi thẳng lên sân khấu. Ngay lập tức, bộ phận an ninh đã giữ lại, nhưng rất may, Thủ tướng đã ra hiệu cho anh em cảnh vệ để cho tôi lên diễn đàn.
Tôi còn nhớ như in câu nói của Thủ tướng lúc đó: “Cứ để cho anh ấy nói”. Nói thật, lúc ấy tôi rất run và cảm xúc hồi hộp vì lần đầu tiên được gặp Thủ tướng theo cái cách chẳng giống ai mà bây giờ người ta hay gọi vui là…”cướp diễn đàn”, nhưng vì những nguyện vọng của mình chính đáng, vì sự phát triển của kinh tế HTX nên tôi đã nói liền một mạch 5 vấn đề bằng tâm huyết, gan ruột của mình; trong đó nhấn mạnh đến vấn đề thuế môn bài của HTX vận tải, đã vượt thời gian cho phép nhưng Thủ tướng và cả hội trường vẫn ngồi nghe mà không cắt lời. Khi bài phát biểu của tôi kết thúc, cả hội trường vỗ tay.
... đến phát triển vì được “cởi trói”
Chỉ 15 ngày sau hội nghị tại TPHCM, cộng đồng kinh tế HTX cả nước lúc bấy giờ đón nhận 1 tin vui là những kiến nghị của ông Đệ mà cũng là bức xúc của các HTX, yêu cầu của thực tiễn đã được giải quyết. Từ đó, hàng trăm xe chỉ cần 1 pháp nhân HTX nộp thuế môn bài là được. Và đúng 1 năm sau đó, Luật HTX 2003 do Chính phủ của Thủ tướng Phan Văn Khải xây dựng chính thức được Quốc hội khóa XI thông qua, trở thành hành lang pháp lý để kinh tế HTX phát triển. Lúc bấy giờ, cả nước chỉ có gần 4.000 HTX hoạt động, chỉ sau một thời gian ngắn, hàng ngàn HTX được thành lập và phát triển. Đến nay đã đạt con số khoảng 20.000 HTX hoạt động, tạo việc làm và thu nhập cho hàng vạn lao động.
Sau này, DN của doanh nhân Nguyễn Văn Đệ ngày càng phát triển, cá nhân ông cũng tham gia giữ nhiều trọng trách xã hội quan trọng, từng tham gia kiến nghị tại nhiều diễn đàn kinh tế lớn, nhưng kỷ niệm về lần gặp Thủ tướng Phan Văn Khải vẫn là 1 dấu ấn không thể phai mờ trong tâm trí. “Sau 15 năm, giờ DN của ông từ 1 HTX nhỏ ngày ấy đã trở thành tập đoàn đa ngành hàng đầu cả nước, cá nhân ông cũng đã là “cây đa, cây đề” trong giới doanh nhân chứ không còn là “cậu DN” hàn vi ngày trước, ông có còn tâm huyết “cướp diễn đàn” để nói lên những vướng mắc của cộng đồng DN?” - PV hỏi. “Có chứ!” - ông Đệ quả quyết. “Và thực tế, tôi thường xuyên “cướp diễn đàn” như vậy. Có người không thích, tôi biết, nhưng vẫn tâm huyết nói lên điều mình và anh em DN cần. Phần thưởng cho cái sự liều đó bao giờ cũng nhận được sự tán thưởng của cử toạ, đặc biệt cộng đồng DN” - ông Đệ nói.
“Nếu thời điểm này, có 1 diễn đàn như cách nay 15 năm, ông sẽ nói điều gì tâm huyết? - PV hỏi. Ông Đệ: “Điều tôi băn khoăn nhất hiện nay lại chính là ở công tác cán bộ, nhất là cán bộ cấp bộ, ngành, địa phương. Vẫn còn không ít người trong bộ máy công quyền biết là cần đổi mới nhưng lại đi ngược xu thế đó. Họ cố tình níu kéo tư tưởng, cách làm của thời kỳ quan liêu bao cấp nhằm bảo vệ lợi ích của mình. Tư tưởng đó gây nhiều khó khăn cho cộng đồng DN và làm chậm sự phát triển của đất nước”.
“Chính phủ, người đứng đầu Chính phủ hiện nay đang rất quyết liệt tiếp tục con đường đổi mới, hỗ trợ tối đa cho DN phát triển, ông hy vọng điều gì?” - PV hỏi. Ông Đệ: “Nhớ lại gần 2 nhiệm kỳ giữ cương vị người đứng đầu Chính phủ, tôi nghĩ, cố Thủ tướng Phan Văn Khải là nhà lãnh đạo kĩ trị với những tư tưởng đổi mới mạnh mẽ, hành động quyết liệt và đặc biệt thấu hiểu, gần gũi với người dân và DN. Sau nhiệm kỳ của ông, có một giai đoạn người ta thấy, thấp thoáng bóng dáng của cơ chế bao cấp cũ trở lại, ràng buộc kinh tế tư nhân thông qua hàng trăm, hàng ngàn điều kiện kinh doanh.
Tuy nhiên, hiện nay, cá nhân tôi cũng như cộng đồng DN rất vui, tin vì có vị Thủ tướng trí tuệ, quả quyết, bản lĩnh. Trong khi hệ thống đang trì trệ, bảo thủ, không ít người muốn duy trì điều đó để trục lợi thì Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã và đang thay đổi mạnh mẽ làm cho cả hệ thống thay đổi. Đây là bước thay đổi ngoạn mục, có thể gọi là liều lĩnh.
Tôi cho rằng, cần sự liều lĩnh như vậy. Liều lĩnh cho đất nước phát triển là sự liều lĩnh cần thiết. Nhân dân, cộng đồng DN rất ghi nhận điều đó ở Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc. Rõ ràng, tư tưởng hành động của cố Thủ tướng Phan Văn Khải đã và đang được phát huy bởi người đứng đầu Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc trong một Chính phủ kiến tạo và hành động với thông điệp mười chữ vàng “Kỷ cương, liêm chính, hành động, sáng tạo, hiệu quả.”
Dừng lại một lúc như nén cảm xúc, ông Đệ tiếp: “Tôi nghĩ lúc này, cộng đồng DN, doanh nhân và HTX hãy lắng lòng mình, kính cẩn, nghiêng mình thay nén tâm nhang, thành kính tưởng nhớ cố Thủ tướng Phan Văn Khải”.
