Trong phiên chất vấn của Quốc hội sáng 5.6, đại biểu Nguyễn Thị Kim Thuý (Đà Nẵng) đặt câu hỏi về trách nhiệm của Bộ trưởng Đào Ngọc Dung về tình trạng vi phạm của DN xuất khẩu lao động khi lừa đảo, “đem con bỏ chợ” khiến người lao động về nước mắc nợ đã nghèo lại nghèo thêm; cũng như vấn đề người lao động trốn lại các quốc gia xuất khẩu lao động, làm ảnh hưởng tới thị trường lao động Việt Nam, các giải pháp khắc phục bất cập.
Cùng nỗi băn khoăn, đại biểu Dương Tấn Quân (Bà Rịa Vũng Tàu) chỉ ra thực trạng nhiều công ty "cò" hoạt động trái phép, lừa gạt lấy tiền người lao động, làm họ nợ nần lao đao, đặc biệt ở vùng sâu xa; và đặt câu hỏi về trách nhiệm cũng như giải pháp của Bộ.
Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Dung thừa nhận thực trạng công ty "cò", lừa đảo, loạn thu phí trốn tránh trách nhiệm là có và Bộ đã chấn chỉnh một bước những việc này. Thời gian qua, Bộ đã cố gắng thực hiện phương châm tạo điều kiện tối đa cho người lao động đi làm việc nước ngoài nhưng cũng tạo điều kiện cho DN có thể hoạt động trong khuôn khổ pháp luật, tham gia sâu hơn vào các thị trường, đồng thời xử lý bất bập. Bộ cùng Chính phủ tổ chức gặp mặt đối thoại 282 DN, tháo gỡ khó khăn vướng mắc tháo gỡ, yêu cầu chấn chỉnh.
Bộ yêu cầu các DN khi tổ chức tìm nguồn hàng ở địa phương phải thông báo công khai về nhu cầu, mức thu lệ, phí thu, công khai mức phí của từng địa bàn, phí môi giới, lệ phí và đã xử phạt cũng nhiều. Thời gian qua, Bộ thanh tra 51 DN, phát hiện 338 sai phạm, ban hành 24 quyết định xử phạt hành chính trị giá hơn 3 tỉ đồng, thu hồi giấy phép hoạt động, đình chỉ tạm thời 25 DN, trong đó có cả DN có bề dày hoạt động lần đầu bị đình chỉ thu hồi giấy phép.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung khẳng định đang tiếp tục xử lý, chấn chỉnh, đặc biệt phối hợp với địa phương giám sát kỹ việc thu phí, công khai minh bạch và cần thì thu hồi giấy phép với các DN vi phạm không chăm lo cho người lao động ở nước ngoài.
Về thực trạng người lao động trốn lại, ông Đào Ngọc Dung cho biết, một số thị trường tiềm năng có thu nhập cao thì tỉ lệ bỏ trốn, kết thúc hợp đồng không về nước cao, đặc biệt Hàn Quốc, năm cao nhất tới 55%, trong khi bình quân các nước chỉ 15%.
Bộ có quyết tâm tập trung giải pháp như ký quỹ, vận động các DN phải có trách nhiệm thuyết phục, đồng thời kiên quyết làm việc với phía bạn bởi một nguyên nhân quan trọng là số ở lại lao động bất hợp pháp vì các chủ doanh nghiệp của bạn cũng có nhu cầu, những người ở lại thường là tay nghề cao, thu nhập cao lại trốn được thuế v.v...và cơ hội quay trở lại là khó. Sau 3 năm kiên trì chỉ đạo quyết liệt xử lý các DN, tỷ lệ vi phạm xuống còn 33% và hiện Bộ tiếp tục các giải pháp. Nhưng Bộ trưởng Đào Ngọc Dung thừa nhận đây là vấn đề khó, đòi hỏi quyết tâm cao hơn.
