Sáng 22.11, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Quốc hội thảo luận về kết quả tiếp công dân, xử lý đơn thư và giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân năm 2023.
Phát biểu ý kiến, đại biểu Phạm Thị Kiều (Đoàn ĐBQH Đắk Nông) phản ánh thực trạng cho thấy việc tiếp công dân, xử lý đơn thư của Đoàn ĐBQH tại địa phương còn một phần mang tính chất hành chính, chỉ dừng lại ở việc chuyển đơn. Đối với một số đơn, thư hợp lệ bao gồm các bước nhận đơn, đọc đơn, chuyển đơn nhằm trả lời đơn là chủ yếu.
Đại biểu nêu rõ, nguyên nhân của thực trạng trên xuất phát từ nhiều khía cạnh. Theo đó, khi công dân nộp đơn thường cung cấp đầy đủ các hồ sơ, tài liệu có liên quan như hồ sơ về đất đai. Đối với đơn có nội dung khác thường cung cấp không đầy đủ hồ sơ, tài liệu liên quan đến vụ việc.
Do đó, Đoàn ĐBQH không nắm bắt được hết nội dung, quá trình giải quyết khiếu nại, tố cáo lần đầu hay đã giải quyết nhiều lần. Vì vậy, không tránh khỏi có trường hợp chuyển đơn đến cơ quan không còn thẩm quyền giải quyết.
Bên cạnh đó, chưa có hướng dẫn cụ thể về văn bản trả lời của các cơ quan, đơn vị, ngoại trừ các vụ việc liên quan đến giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư, đền bù phức tạp kéo dài.
Theo đại biểu, thông thường, Đoàn ĐBQH nhận được văn bản trả lời rất vắn tắt, mang tính chất thông báo, không có giải trình rõ ràng quy trình giải quyết nên cũng không có cơ sở đánh giá, nắm bắt toàn diện vụ việc.
Để nâng cao chất lượng công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư và giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, đại biểu cho rằng tại các địa phương cần có quy định thống nhất về phần mềm như đơn, thư khiếu nại, tố cáo riêng với hệ thống quản lý văn bản và điều hành để dễ tra cứu, theo dõi các vụ việc.
Đối với Trung ương, cần mở hệ thống phần mềm tập hợp, tổng hợp các vụ việc phức tạp, nổi cộm đã chấm dứt thụ lý để giảm tải lượng đơn của Đoàn ĐBQH.
Đồng thời đẩy nhanh việc rà soát, lập danh sách vụ việc đông người, phức tạp, kéo dài ở một số địa phương, hướng tới việc chủ động lập kế hoạch và tiến hành kiểm tra, rà soát để giải quyết dứt điểm tại địa phương.
Theo đại biểu Thái Thị An Chung (Đoàn ĐBQH Nghệ An), tiến độ thực hiện nâng cấp, mở rộng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo đang chậm, chưa xác định được lộ trình cụ thể để đưa Cơ sở dữ liệu quốc gia về khiếu nại, tố cáo vào vận hành đáp ứng yêu cầu của Quốc hội.
Đại biểu đề nghị Chính phủ, Thanh tra Chính phủ cần chỉ rõ nguyên nhân của tồn tại, hạn chế này. Ngoài việc chưa được đầu tư thoả đáng thì nguyên nhân khách quan, nguyên nhân chủ quan khác là gì? Từ đó sớm có giải pháp khắc phục và cam kết tiến độ hoàn thành để tránh lãng phí thời gian, công sức của người dân và cán bộ, công chức.
Đại biểu Điểu Huỳnh Sang (Đoàn ĐBQH Bình Phước) đề nghị báo cáo của Chính phủ cần đánh giá, làm rõ đặc điểm, tình hình tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo năm 2023.
Trong đó cần phải xác định rõ nguyên nhân của việc tăng mạnh số lượt, số người, số vụ và số đoàn đông người đến cơ quan hành chính Nhà nước khiếu nại, tố cáo, kiến nghị.
Đồng thời bổ sung đánh giá thực trạng và nguyên nhân của quá trình khiếu nại, tố cáo tăng nhiều về số đơn và số vụ việc, phân loại làm rõ hơn những vụ việc khiếu nại, tố cáo mới phát sinh và những vụ việc tồn đọng từ những năm trước, những vụ việc tồn đọng kéo dài nhiều năm… để có giải pháp và lộ trình xử lý cụ thể.
Đồng thời, đại biểu cũng đề nghị xử lý nghiêm các hành vi lợi dụng quyền khiếu nại, tố cáo để hoạt động trái pháp luật.
