Luật Kiến trúc có 5 chương, 41 điều, sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1.7.2020. Luật này quy định về quản lý kiến trúc, hành nghề kiến trúc; quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong hoạt động kiến trúc.
Chứng chỉ hành nghề có thời hạn 10 năm
Đáng chú ý, Điều 27 của Luật Kiến trúc quy định, cơ quan chuyên môn về kiến trúc thuộc UBND cấp tỉnh có thẩm quyền cấp, gia hạn, thu hồi, cấp lại chứng chỉ hành nghề (CCHN) kiến trúc. Chứng chỉ hành nghề kiến trúc có thời hạn 10 năm và có giá trị sử dụng trong phạm vi cả nước.
Giải trình về quy định này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho biết, một số ý kiến ĐBQH cho rằng, không nên quy định thời hạn của CCHN kiến trúc, vì việc gia hạn CCHN sẽ phát sinh thủ tục hành chính, gây khó khăn cho kiến trúc sư có CCHN.
Một số ý kiến khác đề nghị quy định thời hạn CCHN kiến trúc là 5 năm để kịp thời nâng cao trình độ chuyên môn, cập nhật kiến thức.
Về nội dung này, UBTVQH cho rằng, với tình hình kinh tế - xã hội thay đổi rất nhanh chóng như hiện nay thì hoạt động phát triển nghề nghiệp liên tục (khoản 1 Điều 23) là rất cần thiết.
Do đó, nên quy định thời hạn của CCHN kiến trúc để nhằm quản lý chặt chẽ chất lượng hành nghề của đội ngũ này thông qua việc yêu cầu các kiến trúc sư có CCHN phải liên tục học tập, cập nhật kiến thức, nâng cao kỹ năng chuyên môn, duy trì đạo đức nghề nghiệp.
UBTVQH nhấn mạnh, qua nghiên cứu, khảo sát thực tế và ý kiến của đông đảo kiến trúc sư, quy định thời hạn 10 năm CCHN kiến trúc là phù hợp với tính chất hoạt động nghề nghiệp của kiến trúc sư, nếu giảm thời hạn xuống 5 năm thì sẽ phát sinh thêm các thủ tục hành chính.
Do đó, UBTVQH xin Quốc hội cho phép được giữ quy định này như dự thảo Luật.
Bản sắc văn hóa dân tộc trong kiến trúc do UBND cấp tỉnh quy định
UBTVQH cũng giải trình thêm quy định "về bản sắc văn hóa dân tộc trong kiến trúc".
Theo UBTVQH, có ý kiến ĐBQH đề nghị giao cho Chính phủ hoặc Bộ Xây dựng quy định cụ thể bản sắc văn hóa dân tộc trong kiến trúc để bảo đảm tính thống nhất trong phạm vi toàn quốc.
Về vấn đề này, UBTVQH cho rằng, bản sắc văn hóa dân tộc trong kiến trúc của các địa phương là rất đa dạng và rất phong phú.
Thực tế cho thấy, UBND cấp tỉnh, cộng đồng xã hội và nhân dân tại các địa phương chính là người hiểu rõ nhất điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội, văn hóa, nghệ thuật; thuần phong mỹ tục và đặc điểm, tính chất tiêu biểu, dấu ấn đặc trưng của các yếu tố hình thành nên bản sắc văn hóa dân tộc trong kiến trúc của địa phương mình của từng vùng, miền.
"Vì vậy, tại khoản 2 Điều 5 dự thảo Luật giao UBND cấp tỉnh có trách nhiệm tổ chức, nghiên cứu, khảo sát, đánh giá để quy định về bản sắc văn hóa dân tộc trong Quy chế quản lý kiến trúc là phù hợp", UBTVQH cho biết.
Thep UBTVQH, quy định như vậy không những mang tính phân cấp mà còn tăng cường vai trò, trách nhiệm của chính quyền địa phương trong hoạt động quản lý nhà nước về lĩnh vực kiến trúc trên địa bàn.
Tuy nhiên, UBTVQH nhấn mạnh, trong quá trình xây dựng Quy chế, UBND cấp tỉnh căn cứ nội dung về bản sắc văn hóa dân tộc trong định hướng phát triển kiến trúc Việt Nam, nếu thấy cần thiết sẽ xin ý kiến các bộ, ngành Trung ương.
