Sáng 23.4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến bước đầu về dự thảo báo cáo kết quả giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông từ năm 2009 đến hết năm 2023”.
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, đây là chuyên đề giám sát đã được cân nhắc kỹ lưỡng khi đồng thời tổng kết pháp luật về giao thông và trật tự an toàn giao thông, khác với những giám sát khác. Chính vì vậy, chuyên đề này rất có ý nghĩa.
Theo Chủ tịch Quốc hội, qua giám sát đã kiểm nghiệm lại những đánh giá trong quá trình tổng kết xây dựng luật. Trong đó phải xem điểm nào chính xác, điểm nào cần làm rõ thêm. "Chỉ khi có đánh giá đúng mới xây dựng luật đúng được", Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.
Chủ tịch Quốc hội cũng cho rằng, nên làm rõ việc sản xuất, nhập khẩu, quản lý, đăng ký lưu hành các phương tiện giao thông nói chung, trong đó có phương tiện vận tải đường bộ. Báo cáo cần tập trung nói thêm về vấn đề đăng kiểm gắn với xây dựng các tiêu chuẩn, tiêu chí về khí phát thải.
"Nếu chúng ta sử dụng phương tiện quá cũ thì tác động đến vấn đề trật tự an toàn giao thông đường bộ là rất lớn. Hay những phương tiện không đủ điều kiện lưu thông vừa không an toàn lại gây ra tác hại về khí thải. Vì vậy vấn đề này cần làm rõ thêm", Chủ tịch Quốc hội lưu ý.
Theo Chủ tịch Quốc hội, nếu không có những tiêu chuẩn, tiêu chí về khí phát thải thì khó mà có lộ trình để thu đổi, loại bỏ dần một số phương tiện đã quá cũ, quá lạc hậu. Các phương tiện này vừa gây ô nhiễm môi trường, vừa gây nguy cơ cao về mất an toàn giao thông.
Một vấn đề khác được Chủ tịch Quốc hội đề cập là hoán cải phương tiện, hay còn được gọi là độ, chế phương tiện. Việc lắp thêm trọng tải, thêm thành, rơ mooc... cũng nên được phân tích thêm.
Về hệ thống pháp luật liên quan đến tiêu chuẩn, tiêu chí về kết cấu hạ tầng giao thông, phân kỳ đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông, theo Chủ tịch Quốc hội, việc phân kỳ cũng phải phải đảm bảo tiêu chuẩn tối thiểu về vận hành, khai thác và đảm bảo an toàn.
Chủ tịch Quốc hội lấy dẫn chứng cao tốc La Sơn - Túy Loan đã hoàn thành xây dựng quy mô 2 làn xe nhưng không có làn dừng khẩn cấp. Vừa qua Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo rất kịp thời, Quốc hội đã dành quan tâm cho những dự án như này.
Bên cạnh đó, theo Chủ tịch Quốc hội, các trạm dừng nghỉ trên cao tốc cũng phải được đầu tư đồng bộ. Với lái xe chạy đường dài, chạy liên tục mà không dừng cũng dễ căng thẳng, gây ra tai nạn. Nếu có trạm dừng nghỉ hợp lý sẽ giúp lái xe vừa hồi phục về thể chất, vừa hồi phục về tinh thần. Đây là những vấn đề thực tiễn đặt ra, phải quan tâm.
Về tải trọng xe, Chủ tịch Quốc hội chỉ rõ xe quá khổ, quá tải tàn phá đường kinh khủng. "Thế bây giờ cân tải trọng xe, quản lý thế nào, đầu tư trang bị ra sao, nó liên quan đến 2 dự án luật sắp tới (Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ và Luật Đường bộ) thì chúng ta xử lý vấn đề này như nào thì cũng nên có tiếng nói của đoàn giám sát về vấn đề này sao cho thống nhất", Chủ tịch Quốc hội gợi ý.
Theo Chủ tịch Quốc hội, việc phân bổ nguồn lực đầu tư kết nối giao thông đa phương tiện cũng được xem xét. Ví dụ như ở Đồng bằng sông Cửu Long, đường bộ đã yếu rồi nhưng thủy nội địa cũng chưa được quan tâm đầu tư. Bởi khu vực này với 1km2 có 0,76km chiều dài của các sông ngòi, kênh rạch.
Nếu đường thủy làm tốt thì sẽ giảm tải cho giao thông đường bộ, giảm tải rủi ro về an toàn giao thông, hiệu quả của logistics sẽ tốt hơn nữa. Những vấn đề này liên quan đến chiến lược, phát triển, quy hoạch, kế hoạch sử dụng nguồn lực ở Trung ương và địa phương.
Về tổ chức giao thông thông minh, Chủ tịch Quốc hội cho biết đây là vấn đề mới. Do đó cần tiếp tục củng cố căn cứ, khoa học thực tiễn để có kiến nghị đề xuất hợp lý cho giai đoạn số hóa mọi thứ. Việc này cũng giúp giảm thiểu lao động nặng nhọc cho ngành này.
