Chống rác thải nhựa: Quyết không để “đầu voi, đuôi chuột”

“Nhắm mắt bỏ qua”, vẫn dùng túi nylon, đồ nhựa vì tiện lợi

Gần trưa, các chợ dân sinh trên địa bàn Hà Nội đông khách hơn, mỗi người một xách nặng tay với cả chục chiếc túi nylon trong mỗi lần đi chợ, túi đựng rau, túi đựng thịt, mua cá thì phải lồng 2-3 túi cho khô ráo.

Các quầy hàng ở chợ dân sinh gần như 100% sử dụng túi nylon thông thường để đựng đồ cho khách hàng. Lý giải về thói quen này, một chủ cửa hàng bán thịt tại chợ Dịch Vọng cho hay, do mức giá mua các sản phẩm túi nylon thông thường và túi nylon sinh học tự hủy có sự chênh lệch cao, trong khi hằng ngày cần rất nhiều túi để sử dụng nên họ vẫn “nhắm mắt bỏ qua”.

“Mất từ 80 - 100.000 đồng để mua được 1kg túi nylon sinh học tự hủy, còn túi nylon thông thường chỉ có giá rất rẻ từ 20-35.000/1kg. Vì vậy túi nylon thông thường vẫn được dùng phổ biến. Nếu người mua hàng tự mang làn nhựa, các loại túi giấy đến mua thì chúng tôi cũng rất ủng hộ”, người bán hàng này cho hay.

Anh Cao Thành Đạt - một nhân viên văn phòng - cho biết, thường ngày sau khi tan ca anh sẽ ghé qua chợ để mua đồ, việc cầm theo túi đựng cá nhân hay làn nhựa là không thể vì bất tiện, nên anh vẫn sử dụng túi nylon thông thường mà các chủ hàng đưa. “Tôi biết những tác hại của việc sử dụng túi nylon đối với môi trường, nhưng làm sao được, nó là lựa chọn tiện lợi nhất đối với mình trong những lần đi chợ như thế này” - anh Đạt cho biết.

Còn theo ghi nhận tại các siêu thị, chuỗi siêu thị Big C vừa qua thí điểm sử dụng lá chuối để bọc sản phẩm như cần tây, măng tây xanh, rau ngò, rau húng, rau diếp cá, rau răm, rau thơm, thì là, ngò gai... Đến nay, phương pháp này vẫn được áp dụng. Tuy nhiên, túi nylon thông thường vẫn là lựa chọn phổ biến hơn cả.

Sẽ có chính sách thu phí đồ dùng một lần không phân huỷ được

Theo chuyên gia môi trường Hoàng Dương Tùng, chúng ta đã phát động một phong trào chống rác thải nhựa, thể hiện sự cam kết từ Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương. Đã có nhiều hoạt động, phong trào đặt ra, nhiều sáng kiến, dự án, sự tham gia của cộng đồng, đây là điều rất tốt, tuy nhiên vẫn còn nhiều điểm phải suy nghĩ. Theo ông Tùng, cần có biện pháp mạnh mẽ để giảm thiểu được túi nylon từ các chợ dân sinh hằng ngày. Chúng ta cũng đã hạn chế được việc dùng chai nhựa, ống hút nhưng ở các chợ dân sinh là một khối lượng lớn túi nylon.

“Đặc biệt là thời điểm dịch COVID-19, cuộc sống hiện đại hiện nay chúng ta sử dụng nhiều dịch vụ giao hàng, từ việc ăn uống, có thể dễ dàng đặt được đồ khắp nơi. Nhưng chưa nhìn thấy rằng làm thế nào để giảm thiểu rác nhựa từ hộp xốp, túi nylon” - ông Tùng cho hay.

Nói về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho biết, chúng ta không còn hô hào nữa. Trên thực tế, cuộc vận động, phát động của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài nguyên Môi trường, các bộ ngành và các địa phương, các tổ chức trong hệ thống chính trị thì việc không sử dụng đồ nhựa dùng 1 lần đã có nhiều chuyển biến.

Chúng ta có thể thấy hình ảnh ở nhiều nơi, nhiều cơ quan, đơn vị thì việc sử dụng những chai nhựa sử dụng một lần đã giảm đi nhiều. “Tất nhiên, việc đó phải đi cùng với việc nhận thức của người dân. Và với nhận thức của người dân như vậy thì chúng ta theo kịp các chính sách như thế nào? Từ chuyện nhận thức không sử dụng đến việc chúng ta sẽ hạn chế việc sử dụng đồ nhựa dùng 1 lần. Điều mà tôi muốn nhấn mạnh nhất vẫn là người tiêu dùng thông thái. Chúng ta có được hiệp hội để thu gom và tái chế, xác định được trách nhiệm là tái chế, tái sử dụng và đồng thời tính tới hướng hình thành các cơ chế. Ví dụ các loại đồ dùng 1 lần mà không phân huỷ được chúng ta sẽ có chính sách thu phí, đánh vào phí, để chúng ta tác động vào người sản xuất và người tham gia vào chuỗi cung ứng và thương mại. Tuy nhiên, người tiêu dùng thông minh vẫn là quyết định” - Bộ trưởng Trần Hồng Hà nói.

Cũng theo Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, ở các cửa hàng, ở chợ, người tiêu dùng vẫn quyết định việc ấy. Bây giờ nhiều siêu thị cũng hưởng ứng, đưa ra những hình thức người tiêu dùng mang túi sử dụng nhiều lần. Điều này cần phải được phát huy, sự hưởng ứng của người dân, các bên như nhà sản xuất, nhà thương mại.

Hiện nay, thế giới cũng đang phát động thay đổi kinh tế nhựa, để làm sao chuyển đổi từ kinh tế nhựa này để tái chế, tái sử dụng để sản phẩm đưa ra có thể sử dụng nhiều lần, vòng đời sử dụng lâu hơn.