Câu chuyện “anh em nương tựa” giữa một đại gia và một nữ ca sĩ đang trở thành chủ đề gây nhiều tranh cãi trên mạng xã hội (MXH) trong suốt những ngày qua. Những thông tin, hình ảnh nhạy cảm liên quan đến mối quan hệ này mỗi ngày lại có thêm những tình tiết mới khiến cho cộng đồng mạng theo đó cứ “nóng” dần lên. Người nói, người kể, người lên tiếng, người phản pháo… và thế là từ chuyện đời tư đến những hình ảnh thân mật và cả những tin nhắn nhạy cảm của đại gia U60 với cô ca sĩ cứ thế được bày ra cho bàn dân thiên hạ đua nhau tranh cãi, luận bàn, đàm tiếu.
Những câu chuyện vi phạm bí mật đời tư kiểu như thế trên MXH không phải là hiếm gặp. Gần đây nhất là câu chuyện của bà Nguyễn Phương Hằng với ông Võ Hoàng Yên cũng từng làm “dậy sóng” cộng đồng mạng trong suốt một thời gian dài.
Đặc biệt là tình trạng một số cá nhân mang ý đồ xấu lợi dụng đặc tính lan truyền nhanh, rộng khắp, tác động mạnh tới nhiều người của MXH để tung những tin đồn không chính thống, sai lệch thực tế, mang tính chất tiêu cực. Không ít cá nhân lợi dụng MXH, ngang nhiên vi phạm quyền riêng tư của người khác như: Tiết lộ bí mật đời tư; tung hình ảnh đi chơi, đi ăn uống, nhậu nhẹt, thậm chí là cả những hình ảnh sexy nhạy cảm; xúc phạm uy tín danh dự, nhân phẩm; tiết lộ thông tin liên quan đến quan hệ, giao dịch làm ăn. Không chỉ vậy, họ còn móc nối, phối hợp với nhau thành nhóm để tung tin bịa đặt, nói xấu, triệt hạ nhau trong sản xuất, kinh doanh theo kịch bản định sẵn...
Những thông tin tiêu cực kia đã kích thích trí tò mò, muốn biết, muốn tìm hiểu, muốn bày tỏ quan điểm, thái độ cá nhân của cộng đồng mạng. Điều này là cực kỳ nguy hiểm. Khi thông tin cá nhân và các mối quan hệ bị tung tin thất thiệt, nhiều trường hợp bị cộng đồng mạng “truy tìm” với những suy diễn, bình phẩm, công kích, thậm chí bịa đặt… gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp. Không ít thông tin còn mang tính kích động người dân, nhất là giới trẻ quay lưng với xã hội... tiếp tay cho kẻ xấu tuyên truyền, phát tán nội dung xuyên tạc, bịa đặt, sai sự thật chống phá Đảng, Nhà nước và chế độ.
Hậu quả từ tình trạng trên là rất xấu với xã hội, nhất là với những người bị lộ thông tin cá nhân, bị xúc phạm, vu khống. Đã có những nữ ca sĩ khi bị xúc phạm trên MXH họ cảm thấy như sụp đổ, bế tắc, không biết đối diện với mọi người, với cuộc sống như thế nào, thậm chí đã có những người tìm đến cái chết. Có những trường hợp sau khi bị đăng tải thông tin bịa đặt, xúc phạm đời tư gặp thiệt hại không hề nhỏ mất nhiều hợp đồng việc làm và quảng cáo, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống gia đình. Không ít doanh nghiệp chịu thiệt hại nặng nề khi trở thành nạn nhân của những thông tin sai trái, xấu độc từ MXH. Không chỉ vậy những thông tin sai trái, xấu độc ấy còn dễ dẫn đến nghi kỵ, mất đoàn kết, mất định hướng và nghiêm trọng hơn là nguồn cơn dẫn đến những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong một số bộ phận nhân dân, nhất là lớp trẻ…
Một số báo chính thống chạy theo mạng xã hội, tự đánh mất mình
Nguy hại là thế nhưng đáng tiếc là những câu chuyện ấy không chỉ dừng trên MXH mà lại trở thành chủ đề “hot” của một số báo, đài chính thống. Chỉ vì câu chuyện tăng “view” với báo mạng, tăng “tia ra” phát hành với báo in hay tăng “rating” với đài truyền hình mà một số cơ quan báo chí, truyền thông chính thống đã bất chấp tôn chỉ, mục đích, vượt ra ngoài chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp, chạy theo MXH đi vào khai thác những đề tài theo hướng giật gân câu khách.
MXH đang phát triển ngày càng mạnh mẽ. Báo chí chính thống hiện nay đang trong giai đoạn phải chung sống với MXH. Sự bùng nổ thông tin từ MXH đang tạo ra sự cạnh tranh khốc liệt với thông tin trên báo chí, truyền thông chính thống. Nhưng không vì thế mà báo chí, truyền thông chính thống đánh mất mình, chạy đua với MXH.
Trong tình hình mới, báo chí, truyền thông chính thống đang chuyển dần sang mô hình truyền thông đa phương tiện, thực hiện nhiều loại hình báo chí, cung cấp nhiều dịch vụ liên quan đến truyền thông, đáp ứng nhu cầu thông tin ngày đa dạng, phong phú của công chúng. Tận dụng ưu thế của MXH nhất là tính năng “bình luận”, “chia sẻ”, lan truyền nhanh và sức lan tỏa rộng, nhiều cơ quan báo chí đã lập những Fanpage trên MXH để vừa chuyển tải các bài viết trên báo in, báo điện tử theo cách tiếp cận mới, phù hợp với nhu cầu của bạn đọc, vừa tăng sự tương tác, tiếp nhận nhanh các phản hồi về những nội dung thông tin và cũng là kênh để quảng bá cho “thương hiệu” của cơ quan báo chí.
Tuy nhiên, dù có chuyển đổi theo hướng nào đi chăng nữa thì bạn đọc vẫn luôn cần tới những tác phẩm báo chí có chất lượng chứ không phải những bài báo chỉ để thỏa trí tò mò, giật gân, câu khách. Báo chí, truyền thông chính thống vẫn luôn là nơi để độc giả kiểm chứng, xác minh độ chính xác của thông tin chứ không phải là những bài báo dễ dãi, chạy theo thị hiếu tầm thường. Do vậy, trong cuộc chạy đua thông tin với MXH, báo chí cần giữ vững thế mạnh của mình đó là nội dung chất lượng và sự chuyên nghiệp. Độ nhanh nhạy của thông tin cùng khả năng mổ sẻ, phân tích, kiểm chứng tính trung thực và vai trò định hướng sẽ mang đến những tác phẩm báo chí có chất lượng thông tin cao hơn những thông tin từ MXH. Chỉ có như vậy báo chí, truyền thông chính thống mới tạo ra ưu thế và chiến thắng trong cuộc chạy đua thông tin với MXH.
Đời sống xã hội có biết bao nhiêu sự kiện, vấn đề thời sự, chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại…đang diễn ra và rất cần sự vào cuộc, tuyên truyền, hiến kế của báo chí, truyền thông chính thống. Báo chí Việt Nam có bề dày hơn 95 năm xây dựng, trưởng thành và lớn mạnh cùng lịch sử hào hùng của dân tộc. Nghề báo là nghề cao quý. Các cơ quan báo chí, truyền thông, các nhà báo đừng vì chạy theo MXH mà đánh mất những gì tốt đẹp mà mình đã có.
Trong điều kiện Internet và MXH rất khó quản lý, giám sát và không thể kiểm duyệt nội dung nên các thế lực thù địch triệt để lợi dụng để tuyên truyền xuyên tạc, kích động, tạo dựng lực lượng chống đối từ bên trong, móc nối bên ngoài nhằm chống Đảng, Nhà nước và nhân dân ta. Với trách nhiệm của mình trong công tác tuyên truyền, các cơ quan báo chí, truyền thông chính thống không chỉ làm tốt vai trò định hướng, phản ánh mọi mặt của đời sống xã hội qua việc thông tin nhanh nhất, chân thực nhất những sự kiện thời sự, mà còn phải luôn đề cao cảnh giác tránh để kẻ xấu lợi dụng, chủ động, tích cực tham gia đấu tranh phản bác các thông tin xấu, độc, quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng.
