Chiều 16.3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực tài nguyên và môi trường.
Đại biểu Nguyễn Anh Trí đề nghị Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho biết, giải pháp giải quyết hiệu quả thu gom rác thải, nhất là rác thải liên quan đến dịch bệnh COVID-19.
Đại biểu Nguyễn Quang Huân (đoàn Bình Dương) cũng nêu thực trạng vệ sinh môi trường và đô thị đối mặt nhiều thách thức đặc biệt là rác thải. Bộ Xây dựng cho biết, hiện nay mới xử lý được 15% nước thải đô thị, trong khi chỉ tiêu đến 2030 là 70%.
"Cả nước đang thải 60.000 tấn rác, chủ yếu chôn lấp, gây ô nhiễm môi trường, vậy Bộ có biện pháp gì xử lý rác này?", ông Huân chất vấn.
Trả lời các chất vấn này, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, về chất thải y tế có COVID-19 và chất thải y tế nói chung, đây là vấn đề trong nhiều năm qua hết sức bức xúc. Bộ xác định đây là chất thải nguy hại, được quản lý theo quy định quản lý chất thải nguy hại và quản lý chất thải y tế.
Bộ Y tế sẽ xem xét và có hướng dẫn mang tính chuyên môn kỹ thuật, còn ngành tài nguyên môi trường hướng dẫn cụ thể về việc xác định đối tượng, xác định phương pháp thu gom.
"Chúng tôi cũng đã cung cấp các cơ sở xử lý chất thải nguy hại có đủ năng lực để xử lý chất thải y tế này trong cả nước để cung cấp cho ngành y tế thời gian qua" - ông Hà thông tin.
Với vai trò là cơ quan quản lý, Bộ đã phối hợp với các địa phương, đặc biệt là TPHCM trong vấn đề lựa chọn, đánh giá các công nghệ để xử lý. Cho đến nay, rác thải y tế của người bệnh ở nhà cũng phải coi là một nguồn lây bệnh để có quy trình phân loại, thu gom và xử lý theo hướng dẫn của địa phương.
Ông nêu rõ luật đã quy định rõ cơ quan quản lý Nhà nước, đó là Bộ Tài nguyên Môi trường làm gì, địa phương phải làm gì và hệ thống chính trị và người dân làm gì… Chính sách, trách nhiệm và pháp lý đều đã rõ!.
Về xử lý chất thải rắn, tới đây sẽ theo hướng thay đổi quan điểm thay vì chôn lấp, không hợp vệ sinh sang việc coi đây là một loại tài nguyên phải tái sử dụng, tái chế có hiệu quả. Về nội dung liên quan đến công nghệ, trong năm 2022, Bộ sẽ tổng kết, đánh giá toàn bộ các trung tâm xử lý chất thải, qua đó nắm rõ hơn tình trạng môi trường trên cả nước hiện nay. Bộ sẽ công bố những công nghệ phù hợp để các địa phương chủ động lựa chọn.
Nhưng công nghệ gì thì cũng sẽ theo hướng tái chế, tái sử dụng và xử lý chất thải biến thành năng lượng. Địa phương sẽ có hướng dẫn và lựa chọn để có cách thức xử lý phù hợp biến rác thành phân bón hoặc chuyển hóa thành, biogas, điện...
Vấn đề cuối cùng theo ông rất quan trọng, đó là trách nhiệm của người dân, các cơ chế chính sách, các cơ chế tài chính và phải xã hội hóa được công việc này.
Trong luật đã đề cập về vấn đề dịch vụ, trong đó cũng đã nói là các dịch vụ này hoàn toàn có thể tính toán một phần người dân đóng góp. Một phần ban đầu là trách nhiệm của Nhà nước sẽ hỗ trợ thêm để trở thành một ngành công nghiệp dịch vụ, có các chính sách ưu tiên, ưu đãi.
Còn vấn đề nước thải hiện nay, quan điểm rất rõ là đối với các trung tâm xử lý nước thải, chất thải rắn, phải coi là các trung tâm dịch vụ công và nhà nước phải cung cấp mặt bằng. Thông qua quy hoạch, sẽ lựa chọn công nghệ và hình thành cơ chế đấu thầu, đấu giá như nào và phải có sự hỗ trợ ban đầu từ nhà nước để làm sao chi phí xử lý nước thải thu hút được doanh nghiệp tham gia đầu tư.
