Tiếp tục chương trình Kỳ họp bất thường lần thứ 5, chiều nay 15.1, Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung mới hoặc còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi).
Phát biểu tại hội trường, đại biểu Phạm Văn Thịnh (đoàn Bắc Giang) cho biết vẫn còn băn khoăn về việc ngân hàng thương mại làm đại lý bảo hiểm nhân thọ.
“Tôi đã phát biểu vấn đề này qua hai kỳ họp nhưng cơ quan soạn thảo mới chỉ tiếp thu một phần khiến tôi vẫn còn băn khoăn”, vị đại biểu này nhấn mạnh và kể câu chuyện về một người phụ nữ phải đến ngân hàng cầm cố sổ đỏ vay 300 triệu đồng để trả nợ. Tuy nhiên, sau khi làm hợp đồng vay vốn, người này phải mua bảo hiểm nhân thọ 20 triệu đồng, số tiền còn lại nhận được là 280 triệu.
Vị đại biểu nói, đã nhìn thấy cảnh người phụ nữ khóc khi bước ra khỏi ngân hàng. Điều này đã thôi thúc ông phát biểu thêm lần nữa về vấn đề này.
Nhắc lại nội dung phát biểu của mình trước đây, đại biểu Phạm Văn Thịnh nêu rõ, mức chiết khấu tối đa cho đại lý bảo hiểm nhân thọ với 2 loại sản phẩm bảo hiểm nhân thọ phổ biến là bảo hiểm nhân thọ tử kỳ và bảo hiểm hỗn hợp là 4% cho phí bảo hiểm năm đầu.
Tại các ngân hàng có liên kết lại làm đại lý bảo hiểm nhân thọ có hiện tượng gợi ý ép khách hàng vay vốn phải mua bảo hiểm nhân thọ với mức đóng 1 năm bằng từ 2% đến 4% giá trị khoản vay. Tại các ngân hàng, nhân viên ngân hàng được giao chỉ tiêu số hợp đồng bảo hiểm và chỉ tiêu doanh thu phí bảo hiểm nhân thọ.
Đại biểu bổ sung thêm thông tin, theo kết luận thanh tra của Bộ Tài chính tháng 7.2023 đối với 4 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ cung cấp sản phẩm bảo hiểm cho khách hàng qua kênh ngân hàng đã cho thấy tỉ lệ hủy hợp đồng sau năm đầu tiên của khách hàng lên tới 70%.
“Mà hủy năm đầu thì khách hàng mất không số phí đã nộp. Chỉ tính riêng một công ty bảo hiểm nhân thọ bán qua một ngân hàng đã có số phí bảo hiểm khách hàng hủy năm đầu tiên khoảng 2.000 tỉ đồng”, ông Thịnh nêu.
Theo vị này, nhiều ngân hàng còn gợi ý khách hàng vay vốn nộp phí 2 năm đầu thì số tiền khách hàng vay vốn phải bỏ thêm còn lên đến 8% giá trị khoản vay. Lãi suất thực của vốn đưa ra nền kinh tế do phải mua thêm bảo hiểm nhân thọ có thể tăng lên đến 50-100% trong 2 năm đầu so với lãi suất trên hợp đồng tín dụng.
Đại biểu cũng nêu rõ, chi phí trả trước của năm đầu tiên cho hợp đồng hợp tác độc quyền mà công ty bảo hiểm trả cho ngân hàng được công khai khi ký kết chiếm tỉ lệ lớn trong thu nhập trước thuế của ngân hàng.
Nêu số liệu của một số ngân hàng trong năm 2020 như Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) có lợi nhuận trước thuế là hơn 23.000 tỉ đồng, phí trả trước cho hợp đồng hợp tác độc quyền bán bảo hiểm nhân thọ là 9.200 tỉ đồng.
Trong khi đó, của Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) là hơn 9.500 tỉ đồng, phí trả trước cho ngân hàng được hưởng là 8.400 tỉ đồng chưa tính số hoa hồng đại lý trên số phí bảo hiểm được hưởng theo quy định kinh doanh bảo hiểm.
Như vậy, giai đoạn từ 2018 đến 2022, thu nhập từ làm đại lý bảo hiểm nhân thọ của các ngân hàng chiếm tỉ trọng rất lớn trong lợi nhuận của các ngân hàng.
Với thực tiễn và lợi ích lớn như vậy, đại biểu Phạm Văn Thịnh cho rằng, nếu dự thảo Luật chỉ tiếp thu theo hướng bổ sung khoản 2, Điều 113 thì sẽ không có gì đảm bảo cho được tình trạng chèn ép khách hàng vay vốn mua bảo hiểm hoặc lợi dụng sự thiếu hiểu biết của khách hàng có tiền gửi tiết kiệm để mua sản phẩm bảo hiểm nhân thọ như thời gian gian vừa qua.
Đại biểu Phạm Văn Thịnh đề nghị, dự thảo Luật cần bổ sung 1 điều là giao Chính phủ ban hành văn bản quy định việc kinh doanh các sản phẩm bảo hiểm mà ngân hàng thương mại và các tổ chức tín dụng làm đại lý để đảm bảo công khai, minh bạch, bảo vệ quyền của khách hàng vay vốn cũng như gửi tiết kiệm tại ngân hàng.
