Thưa ông, năm 2020 là năm đầy khó khăn, thách thức với nền kinh tế Việt Nam do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 và tình hình thiên tai, lũ lụt, tuy nhiên Việt Nam đã thực hiện thành công mục tiêu kép. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?
- Đúng vậy. Năm 2020 là một năm đầy khó khăn với nền kinh tế thế giới cũng như Việt Nam. Bức tranh kinh tế thế giới năm 2020 khá ảm đạm do ảnh hưởng của dịch bệnh nhưng Việt Nam vẫn là một gam màu sáng trong bức tranh đó. Dịch bệnh, thiên tai hoành hành khiến tổng sản phẩm nội địa (GDP) năm nay thấp nhất trong nhiều năm, tuy nhiên Việt Nam vẫn được truyền thông quốc tế đã từng ghi nhận những thành tích trong năm vừa qua.
Có thể nói, chúng ta có một nền tảng chính trị bền vững. Từ nền tảng đó chúng ta chống dịch rất thành công và là một trong những điểm sáng của kinh tế thế giới. Việt Nam đã thực hiện thành công “mục tiêu kép”, là một điển hình khống chế dịch COVID-19 của thế giới và đạt mức tăng trưởng dương (2,91%, thuộc nhóm cao nhất thế giới). Quan trọng hơn, chúng ta đã duy trì được nền tảng kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát dưới ngưỡng 4%.
Vậy theo ông dự báo về triển vọng kinh tế năm 2021 của Việt Nam như thế nào?
- Trong thời gian tới, triển vọng của Việt Nam được cho là tích cực khi nền kinh tế được dự báo tăng trưởng ở mức khoảng 6,8% trong năm 2021 và sẽ ổn định quanh mức 6,5% các năm tiếp theo. Dự báo này dựa trên giả định rằng khủng hoảng COVID-19 sẽ dần được kiểm soát, khi vaccine COVID-19 chứng minh được tính hiệu quả, kết quả quản lý một số rủi ro có thể phát sinh ở các mặt tài khóa, tài chính và xã hội.
Theo dự báo của Ngân hàng Thế giới (WB), ngành Nông nghiệp dự kiến sẽ phục hồi sau tác động của dịch cúm lợn gây ảnh hưởng trong quý I năm 2020 và những thiệt hại trong mùa bão năm 2020. Ngành dịch vụ tiếp tục khôi phục nhờ gỡ bỏ hầu hết các biện pháp giãn cách xã hội theo dự báo và nhờ sức cầu tăng lên ở tầng lớp trung lưu trong nước. Các biện pháp cấm du khách nước ngoài sẽ từng bước được gỡ bỏ và ngành du lịch sẽ từng bước phục hồi.
Cùng với đó, năm 2021 là năm đầu tiên của nhiệm kỳ Đại hội Đảng XIII, với những quyết sách, định hướng lớn về kinh tế cũng sẽ tạo những bứt phá về tăng trưởng cho giai đoạn tiếp theo trong tương lai.
Việt Nam cũng có ổn định về mặt chính trị, môi trường đầu tư kinh doanh được cải thiện. Sau dịch bệnh vừa qua, Việt Nam có vị thế rất cao trên trường quốc tế. Điều đó tạo môi trường thuận lợi cho đầu tư trong nước cũng như thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài. Vấn đề thứ ba là ổn định kinh tế vĩ mô và chính sách tài khoá linh hoạt cũng là thời cơ để huy động nguồn lực phát triển kinh tế xã hội.
Bên cạnh những thuận lợi đó, chúng ta cần dự báo trước những khó khăn gặp phải như thế nào, thưa ông?
- Đó là, việc phục hồi kinh tế thế giới không thể nhanh chóng được bởi ảnh hưởng sâu của dịch bệnh trong năm 2020. Với nền kinh tế có độ mở cao như Việt Nam muốn phát triển được cũng phụ thuộc rất nhiều vào sự phục hồi của nền kinh tế thế giới. Điều này sẽ ảnh hưởng tới việc xuất khẩu, nhập khẩu nguyên liệu, hàng hoá, cán cân thương mại giữa Việt Nam và các nước khác trên thế giới.
Vấn đề thứ hai, chúng ta đã phát triển tốt những lợi thế thời gian vừa qua nhưng khi kinh tế thế giới phục hồi thì cũng có những cạnh tranh với hàng hoá của nước ta, như vậy lợi thế về một số mặt hàng sẽ giảm dần. Đó cũng là một thách thức trở lại với Việt Nam.
Vấn đề thứ ba có ảnh hưởng lớn tới phát triển kinh tế đó là năng suất lao động của ta vẫn còn thấp. Số lượng doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm đa số, sức cạnh tranh không mạnh. Nguồn nhân lực so với thế giới chúng ta có nhiều nhưng chưa có chuyên và tinh. Đó là 2 thách thức rất lớn với sự phát triển kinh tế của Việt Nam.
Còn vấn đề tháo gỡ những rào cản đối với nền kinh tế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, hoàn thiện thể chế để tạo dư địa cho tăng trưởng cần phải lưu ý trong năm 2021?
- Cải cách thủ tục hành chính, tháo gỡ những rào cản trong phát triển kinh tế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh cũng là những vấn đề được lãnh đạo Chính phủ nhiều lần nhấn mạnh. Và nếu chúng ta thực hiện tốt việc này sẽ tạo được nhiều dư địa trong phát triển kinh tế của năm 2021.
Từ năm 2021 có nhiều luật gốc ảnh hưởng tác động tới kinh tế - xã hội như Bộ luật Lao động, Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp, Luật Chứng khoán, Luật Xây dựng… Đây là những luật nền tảng cho vấn đề phát triển kinh tế xã hội đã được sửa đổi, bổ sung và có hiệu lực ngay từ đầu năm 2021.
Tuy nhiên, có một đạo luật rất quan trọng đó là Luật Đất đai hiện nay còn nhiều tồn tại vướng mắc. Do đó ngay trong năm đầu tiên của nhiệm kỳ này cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, đặc biệt là Luật Đất đai...
- Xin cảm ơn ông!
