Nhiều dấu ấn trong hoạt động báo chí
41.000 nhân sự đang tham gia hoạt động, 779 cơ quan báo chí (trong đó có 142 Báo, 612 Tạp chí, 25 cơ quan báo chí điện tử độc lập), 72 cơ quan được cấp phép hoạt động phát thanh truyền hình với tổng số 87 kênh phát thanh và 193 kênh truyền hình - đó là số lượng cơ quan báo chí và nhân sự đang hoạt động tính tới thời điểm cuối năm nay. Tất cả đã tạo nên bức tranh báo chí toàn cảnh của năm 2020. Và năm 2020 cũng được đánh giá là một năm có nhiều dấu ấn quan trọng trong công tác chỉ đạo, quản lý và hoạt động báo chí. Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025 (Quy hoạch báo chí) được triển khai quyết liệt.
Theo Ban Tổ chức Hội nghị báo chí toàn quốc năm 2020, về tình hình hoạt động báo chí, nội dung thông tin trên báo chí năm 2020 nhìn chung, các cơ quan báo chí đã thực hiện nghiêm túc sự lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng thông tin của Đảng, Nhà nước, bám sát mục tiêu giữ vững ổn định chính trị, sự đồng thuận của xã hội và lòng tin của nhân dân đối với Đảng và chế độ; thông tin kịp thời, trung thực, toàn diện đời sống chính trị, kinh tế, xã hội ở trong nước và quốc tế, là diễn đàn tin cậy của nhân dân. Nội dung thông tin trên báo chí phong phú, toàn diện, có tính phản biện xã hội cao đối với các vấn đề thuộc các lĩnh vực, đặc biệt là việc xây dựng, ban hành và thực thi các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước thực hiện "mục tiêu kép": Vừa quyết liệt phòng chống dịch, vừa tập trung phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội.
Đáng chú ý, năm 2020, công tác thông tin tuyên truyền tập trung trọng tâm vào một số vấn đề lớn như: Phát triển kinh tế - xã hội; tăng cường quốc phòng, an ninh; chăm lo công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị; Đại hội Đảng các cấp, góp ý dự thảo các văn kiện trình Đại hội lần thứ XIII của Đảng; đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; tuyên truyền thông tin đối ngoại trong Năm Chủ tịch ASEAN 2020 của Việt Nam, hợp tác để giải quyết những vấn đề chung trong bối cảnh bùng phát dịch bệnh COVID-19 trên phạm vi toàn cầu, quảng bá hình ảnh đất nước, con người, thành tựu đổi mới của Việt Nam với bạn bè quốc tế và đồng bào ta sinh sống, làm việc ở nước ngoài...
Tuy nhiên, trong năm 2020, cùng với những ưu điểm, kết quả nêu trên, hoạt động báo chí còn bộc lộ những hạn chế, khuyết điểm. Một số cơ quan báo chí vẫn để xảy ra tình trạng thông tin không đúng tôn chỉ, mục đích được quy định trong giấy phép; thông tin thiếu chọn lọc, nặng về phản ánh mặt trái, tiêu cực của xã hội...
Phát huy vai trò, hoàn thành tốt sứ mệnh báo chí cách mạng
Về nhiệm vụ năm 2021, theo Ban Tổ chức Hội nghị báo chí toàn quốc 2020, trước những thuận lợi, khó khăn, cùng với thách thức đan xen, các cơ quan báo chí, đội ngũ người làm báo, các cơ quan chỉ đạo, quản lý báo chí đòi hỏi cần nhanh chóng khắc phục những hạn chế, khuyết điểm như đã nêu ở trên, rút ra bài học kinh nghiệm, nỗ lực hơn nữa, phát huy kết quả năm 2020 và cả nhiệm kỳ qua để tiếp tục nỗ lực, đổi mới, sáng tạo, quyết tâm để hoàn thành tốt các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm trong năm 2021.
Trong đó, đối với cơ quan chủ quản báo chí cần tuân thủ và thực hiện nghiêm Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025; xây dựng lộ trình tự chủ của các cơ quan báo chí phù hợp với Quy hoạch; chú trọng đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy và nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động của các cơ quan báo chí.
Đồng thời, cần tăng cường công tác chỉ đạo định hướng về chính trị, tư tưởng, việc thực hiện đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đối với cơ quan báo chí trực thuộc; có quy chế quy định cụ thể nhằm nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan chủ quản báo chí, người đứng đầu cơ quan báo chí về mọi hoạt động của cơ quan báo chí trong phạm vi nhiệm vụ và quyền hạn, đặc biệt là đối với sai phạm của cơ quan báo chí.
Quyết liệt triển khai Quy hoạch báo chí
Theo thông tin từ Bộ Thông tin và Truyền thông, có 78 cơ quan, tổ chức, địa phương phải thực hiện sắp xếp, quy hoạch báo chí trong năm 2019 và năm 2020 theo Quyết định số 362/QĐ-TTg ngày 03.4.2019 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025.
Cho đến thời điểm hiện tại, việc triển khai quy hoạch, sắp xếp các cơ quan báo chí trong giai đoạn 2 năm (2019 và 2020) về cơ bản đảm bảo đúng phương án, lộ trình.
Theo đó trong năm 2020, Bộ TTTT đã phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức nhiều buổi làm việc trực tiếp với các cơ quan chủ quản có báo chí phải quy hoạch, sắp xếp; tiến hành cấp phép chuyển đổi mô hình hoạt động từ báo thành tạp chí, sáp nhập, chuyển đổi cơ quan chủ quản chặt chẽ, đúng quy định pháp luật; tôn chỉ, mục đích của tạp chí thể hiện đúng tính chất chuyên sâu, chuyên ngành, đăng tải kết quả nghiên cứu khoa học, tham gia tư vấn, phản biện chính sách về lĩnh vực thuộc chức năng, nhiệm vụ của cơ quan chủ quản.
Đồng thời, Bộ TTTT đã trực tiếp ban hành và chỉ đạo các cơ quan chuyên môn ban hành nhiều văn bản đôn đốc triển khai và hướng dẫn việc thực hiện quy hoạch, sắp xếp các cơ quan báo chí.
Tính đến nay, đã có 61/78 cơ quan, tổ chức, địa phương đã hoàn thành thực hiện sắp xếp, quy hoạch báo chí. Cụ thể: 09/13 bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, 32/33 tổ chức Hội, 21/31 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đã hoàn thành quy hoạch; 04/13 bộ, 01/33 tổ chức Hội và 10/31 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đang thực hiện quy trình xử lý hồ sơ quy hoạch. Long Nguyễn