Sáng 14.11.2020, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì Hội nghị trực tuyến Cấp cao ASEAN-Australia lần thứ 2. Lãnh đạo các nước ASEAN, Thủ tướng Australia Scott Morrison và Tổng Thư ký ASEAN đã cùng dự hội nghị.
Khai mạc hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc hoan nghênh Australia đã cam kết đóng góp 1 triệu đô la Australia cho Quỹ ASEAN ứng phó với COVID-19 và dành gói hỗ trợ 60 triệu đô la Australia giúp hội nhập kinh tế khu vực.
Thủ tướng Australia nhấn mạnh, Australia cam kết hỗ trợ 21 triệu đô la Australia cho Trung tâm khu vực ASEAN về các tình huống y tế khẩn cấp và dịch bệnh mới nổi, và 70 triệu đô la Australia hỗ trợ nâng cao khả năng tự cường của các nước ở khu vực Đông Nam Á trong các lĩnh vực ưu tiên như hợp tác biển, kết nối và hợp tác kinh tế. Thủ tướng Scott Morrison chỉ ra, Australia cam kết hỗ trợ 230 triệu đô la Australia cho hợp tác Mekong trong các lĩnh vực như môi trường, hạ tầng, công nghệ và học bổng, coi đây là nền tảng đóng góp xây dựng một ASEAN vững mạnh.
Các lãnh đạo ASEAN hoan nghênh Chính phủ Australia dành các khoản hỗ trợ kịp thời giúp ASEAN đảm bảo an ninh y tế cũng như tăng cường hội nhập kinh tế và phục hồi, tập trung tăng cường kết nối, phát triển cơ sở hạ tầng và hỗ trợ nâng cao năng lực dự phòng ứng phó dịch bệnh cho các nước trong khu vực, tiêu biểu như 500 triệu đô la Australia giúp khu vực Đông Nam Á và Thái Bình Dương tiếp cận vaccine chống COVID-19 và hỗ trợ khu vực tăng cường hội nhập kinh tế và phục hồi, trong đó có 46 triệu đô la Australia giúp triển khai Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP).
Hai bên nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì và thúc đẩy hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không và thượng tôn pháp luật ở Biển Đông. Hai bên kêu gọi các bên tiếp tục kiềm chế, không quân sự hóa, không có các hành động làm phức tạp tình hình, leo thang căng thẳng hoặc tranh chấp; không sử dụng hay đe dọa sử dụng vũ lực, giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế và Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982). Hai bên kêu gọi thực hiện đầy đủ, hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và sớm đạt được Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) hiệu lực, thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế và Công ước Luật biển 1982 của Liên Hợp Quốc.
Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc mong muốn Australia tiếp tục triển khai các các hoạt động hợp tác thiết thực từ Gói các Sáng kiến về hợp tác biển ASEAN - Australia, tập trung vào các ưu tiên về nâng cao năng lực chấp pháp trên biển, nâng cao nhận thức về biển và luật pháp trên biển.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh an ninh và ổn định trên các vùng biển và đại dương; khẳng định quan điểm của Việt Nam phù hợp với lập trường nguyên tắc của ASEAN về Biển Đông đã được khẳng định tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36 tháng 6.2020, Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 53 tháng 9.2020 cũng như tại Hội nghị Cấp cao ASEAN-37 lần này, nhằm xây dựng Biển Đông thành vùng biển của hòa bình, ổn định và hợp tác.
Hai bên nhất trí nâng cấp tần suất họp Cấp cao ASEAN - Australia trở thành thường niên từ năm 2021, làm nền tảng thúc đẩy mối quan hệ quan trọng này đi vào chiều sâu và thực chất hơn nữa.
