Nhìn lại sự đóng góp của quân tình nguyện Việt Nam trong quá trình góp phần giải phóng Campuchia, Trung tướng Phạm Xuân Thệ, nguyên Tư lệnh Quân khu 1 cho biết: Sau chiến thắng của nhân dân Campuchia trong cuộc kháng chiến chống Mỹ (ngày 17.4.1975), chính quyền Khmer Đỏ được thành lập do Pol Pot - Ieng Sary đứng đầu. Tuy nhiên, từ đây, Pol Pot - Ieng Sary thực thi chính sách thanh trừng nội bộ và diệt chủng đối với dân tộc Campuchia, hàng triệu người dân vô tội Campuchia bị giết hại dã man...
Đối với Việt Nam, tập đoàn Pol Pot đã chỉ huy quân đội mở các cuộc hành quân khiêu khích, lấn chiếm lãnh thổ Việt Nam. Ngay từ 5.1975, chúng xâm phạm lãnh thổ Việt Nam dọc biên giới từ Hà Tiên đến Tây Ninh.
Đặc biệt, từ tháng 4.1977 đến tháng 12.1978, chúng liên tiếp mở các cuộc hành quân lớn xâm phạm biên giới và biến các xung đột thành cuộc chiến tranh biên giới phía Tây Nam của Việt Nam, gây ra nhiều tội ác dã man đối với nhân dân Việt Nam ở vùng biên giới...
Theo Trung tướng Phạm Xuân Thệ, trong bối cảnh đất nước ta vừa ra khỏi chiến tranh, kinh tế còn nghèo nàn, bị cô lập, cấm vận về mọi bề, nhưng trước yêu cầu của lịch sử và nguyện vọng thiết tha của nhân dân Campuchia, Việt Nam một lần nữa nêu cao tinh thần quốc tế vô sản cao cả: Giúp nhân dân nước Bạn thoát khỏi nạn diệt chủng.
Khi thực hiện nhiệm vụ quốc tế tại Campuchia, quân tình nguyện Việt Nam đã thực hiện phương châm “giúp bạn cũng chính là giúp mình”, coi đây là nghĩa vụ thiêng liêng. Việc này phát huy được vai trò, trách nhiệm của dân tộc, của đất nước Việt Nam trong nhiệm vụ quốc tế giúp nước bạn khỏi diệt chủng của Pol Pot. Cũng nhờ sự giúp đỡ chí tình, chí nghĩa của quân tình nguyện Việt Nam mà Uỷ ban Trung ương Mặt trận Đoàn kết dân tộc cứu nước Campuchia đã tập trung lực lượng đứng lên đánh đổ chế độ diệt chủng Pol Pot, giành chính quyền. 17 giờ, ngày 7.1.1979, Thủ đô Phnom Penh được giải phóng hoàn toàn. Sau thắng lợi quan trọng này, Hội đồng nhân dân cách mạng Campuchia tuyên bố xoá bỏ hoàn toàn chế độ diệt chủng Pol Pot - Ieng Sary, thành lập nước Cộng hoà nhân dân Campuchia.
Trung tướng Phạm Xuân Thệ nhấn mạnh: “Khi bạn lâm nguy, trước yêu cầu của lãnh đạo nước Bạn và nhân dân Campuchia, trong họa diệt chủng Quân tình nguyện Việt Nam đã sang giúp nước bạn chứ không nhằm mục đích mưu lời, mục đích về vật chất. Đây là tinh thần yêu chuộng hòa bình và đoàn kết quốc tế. Không phải ngẫu nhiên mà nhân dân Campuchia gọi quân tình nguyện Việt Nam là quân đội của nhà Phật. Cách gọi này mang ý nghĩa là tinh thần lương thiện, luôn cứu giúp, giúp đỡ mọi người, qua đó đã thể hiện lòng biết ơn của người dân Campuchia với quân đội Việt Nam”.
