Chậm trễ trong GPMB có thể tới đội vốn rất cao
Ngày 6.6, Quốc hội nghe tờ trình và báo cáo thẩm tra về chủ trương đầu tư Dự án đường Vành đai 4 vùng Thủ đô Hà Nội và Dự án đường Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh. Sau đó, Quốc hội thảo luận tại tổ nội dung này.
Một trong những nội dung được các đại biểu đặt ra đó là vấn đề giải phóng mặt bằng (GPMB) sao cho đảm bảo tiến độ. Đại biểu Nguyễn Anh Tuấn (đoàn TP.HCM) cho rằng, đền bù GPMB là khâu vướng nhất trong tất cả những dự án giao thông cũng như những dự án phát triển hạ tầng kỹ thuật xã hội. Vướng mắc này làm cho quá trình triển khai thực hiện dự án bị kéo dài, dẫn tới chậm tiến độ.
Ông cho rằng, ngân sách địa phương bỏ ra để đền bù GPMB. Tuy nhiên, Trung ương cần hỗ trợ địa phương trong việc xây dựng cơ chế, chính sách. Điều này là rất quan trọng bởi xây dựng chính sách thỏa mãn được lòng dân là rất khó.
“Giá đất hiện nay là có sự biến động hàng ngày mà chính sách của mình nếu chốt lại một cái khung không theo kịp sự thay đổi đó thì dẫn tới tắc. Mặc dù thành phố từ xưa nay đã thực hiện chính sách đền bù là tối đa khung để đền bù, chính sách hỗ trợ là tối đa nhưng vẫn tắc” - đại biểu Tuấn băn khoăn.
Đại biểu Hoàng Đức Thắng (đoàn Quảng Trị) cũng bày tỏ băn khoăn về vấn đề GPMB của các dự án đường vành đai 4 vùng Thủ đô Hà Nội và đường vành đai 3 TP.HCM bởi diện tích mặt bằng cần giải phóng của 2 dự án này tương đối lớn.
Đại biểu Thắng cho hay, nhìn lại dự án sân bay Long Thành, khi gặp phải khu vực dân cư đông đúc, việc giải phóng rất khó khăn, kéo dài nhiều năm. Với các dự án đường vành đai 3, vành đai 4 lại thuộc 2 thành phố lớn, chỉ khi GPMB thuận lợi, dự án mới có thể triển khai. Các địa phương, bộ ngành cần tập trung, có cơ chế thống nhất để giải quyết vấn đề mặt bằng. Nếu cách làm không đổi mới, rất khó để đảm bảo tiến độ.
"Tiền bao nhiêu là một chuyện nhưng giải phóng được mặt bằng hay không lại là vấn đề khác. Trong các dự án này, cần xem GPMB là nhiệm vụ số 1. Nếu chậm trễ trong công tác GPMB có thể khiến dự án đội vốn lên rất cao”, đại biểu Hoàng Đức Thắng lo ngại.
Bên cạnh đó, đại biểu đoàn Quảng Trị cũng kỳ vọng với các dự án lớn như đường vành đai 3, đường vành đai 4 ngoài nguồn vốn đầu tư của nhà nước sẽ thu hút cả đầu tư công tư PPP, nhưng hiện nay vẫn chưa thể thực hiện theo phương thức đầu tư này.
Tính toán phương án hỗ trợ sinh kế cho người dân
Đại biểu Nguyễn Minh Đức (đoàn TP.Hồ Chí Minh) cũng cho rằng, cần phải tính toán dự toán sát thực tế và đánh giá tác động giá cả bởi những yếu tố khách quan. Bởi nếu không tính toán sát có thể dẫn tới việc bị kéo dài thời gian và đội vốn, chậm tiến độ. Đây là những vấn đề trong triển khai đền bù GPMB.
“Nếu không chuẩn về mặt giá cả khi đưa vào thực hiện dẫn đến câu chuyện là giá cứ tăng lên” - đại biểu Đức nói.
Thảo luận tại tổ, đại biểu Phan Văn Mãi - Chủ tịch UBND TP.HCM cho rằng, công tác GPMB được xác định là một trong những nội dung khó nhất liên quan tới triển khai tuyến Vành đai 3 TP.HCM.
Một vấn đề khác được ông Phan Văn Mãi đặt ra đó là làm sao ổn định chỗ ở của bà con, giúp bà con chuyển đổi nghề và sinh kế. Đây là vấn đề TP.HCM đã có kế hoạch, nếu được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư tại kỳ họp này, TP.HCM sẽ cùng với các tỉnh tổ chức hội nghị ngay để triển khai kế hoạch rất chi tiết.
Ông Phan Văn Mãi cho biết, đối với TP.HCM, để việc GPMB nhanh và chuyện tái định cư cho bà con được ổn định thì TP đang rà soát lại các quỹ nhà tái định cư đang có để tiến hành tạm cư. Việc này sẽ giúp bà con không phải tự đi thuê.
“Trong chính sách bồi thường, những phần đi theo hỗ trợ đào tạo chuyển đổi nghề, hay hỗ trợ sinh kế với tinh thần chỗ ở mới phải đảm bảo bằng hoặc tốt hơn chỗ ở hiện có, những sinh kế, nghề nghiệp được đảm bảo thì đời sống của bà con được ổn định” - ông Mãi nói.
