Cách Nga chỉ 40km, thành phố lớn thứ hai của Ukraina, đối mặt với một số trận chiến khốc liệt nhất khi quân đội, xe tăng và máy bay chiến đấu Nga vượt qua biên giới ngày 24.2. Các sân chơi và chung cư của thành phố đã bị tấn công trong những ngày chiến sự Ukraina leo thang nhưng tới nay, chưa có con số thương vong chính thức ở Kharkiv.
Kharkiv, một thành phố chủ yếu nói tiếng Nga, trở thành trung tâm trong quá trình Nga tiến quân xa hơn khỏi phía đông Ukraina, nhất là khi các hoạt động quân sự của Nga ở Kiev chưa có diễn tiến đáng chú ý nào.
Michael Kofman, giám đốc nghiên cứu về Nga tại CNA, tổ chức nghiên cứu và phân tích phi lợi nhuận có trụ sở tại Virginia, Mỹ, gọi Kharkiv là “chiếc mỏ neo” vẫn đang trấn giữ mặt trận phía đông trong bối cảnh chiến sự Ukraina kéo dài tới ngày thứ 5.
“Các lực lượng Ukraina đã tiến hành một cuộc chiến khá mạnh mẽ… nhưng điều tồi tệ nhất vẫn chưa xảy đến" - ông nói.
Kharkiv từ lâu được coi là một mục tiêu tiềm năng khi Nga từng tập trung lực lượng tại điểm hội quân ở Belgorod, Nga, chỉ cách thành phố của Ukraina 90 phút về phía đông bắc.
Khi đặt mục tiêu vào Kharkiv, Mátxcơva có thể hướng tới yếu tố thành phố chủ yếu là người nói tiếng Nga. Nhiều người ở Kharkiv có gia đình hoặc kinh doanh ngay bên kia biên giới.
Các lực lượng Nga đã giành quyền kiểm soát thành phố 1,5 triệu dân của Ukraina trong thời gian ngắn trong ngày 28.2 nhưng nhanh chóng bị các lực lượng Ukraina phản kháng mạnh mẽ đẩy lùi vài giờ sau đó.
Trong 4 ngày qua ở Kharkiv, người Ukraina đã đoàn kết chiến đấu. Các lực lượng Ukraina ban đầu giữ các tay súng Nga ở vòng ngoài của thành phố, với một số hình ảnh và video trên mạng xã hội cho thấy các khí tài quân sự của Nga bị phá hủy ở ngoại ô Kharkiv.
Đêm 26, rạng sáng 27.2, các cuộc pháo kích dữ dội của Nga - chủ yếu từ các hệ thống tên lửa đa phóng - đã bắn phá các khu vực đông bắc thành phố. Ngày 27.2, các phương tiện quân sự của Nga tiến vào Kharkiv. Đến chiều cùng ngày, sau nhiều giờ đọ súng, thành phố lại trở về quyền kiểm soát của Ukraina.
Cuối năm 2014, khi phe ly khai giành quyền kiểm soát các khu vực Donetsk và Lugansk phía đông Ukraina, một nhóm đã nắm quyền kiểm soát tòa thị chính Kharkiv trong thời gian ngắn và tuyên bố đây là Cộng hòa Nhân dân Kharkiv tự xưng. Tám năm xung đột giữa phe ly khai và lực lượng chính phủ Ukraina diễn ra chỉ cách Kharkiv vài giờ về phía đông nam.
Kharkiv được thành lập năm 1654. Ông Timothy Snyder, giáo sư lịch sử tại Đại học Yale, cho biết, vào những năm 1920, Kharkiv "là trung tâm thế giới về văn hóa Ukraina” với sự phát triển mạnh về nghệ thuật và văn chương.
