Toàn cảnh quân đội đảo chính, bắt tổng thống Burkina Faso

Ngọc Vân |

Quân đội Burkina Faso lên nắm quyền trong một cuộc đảo chính, bắt giữ tổng thống và giải tán chính phủ.

Quân đội đảo chính

Quân đội Burkina Faso cho biết đã nắm quyền kiểm soát đất nước hôm 24.1, phế truất Tổng thống Roch Kabore, giải tán chính phủ và quốc hội, đình chỉ hiến pháp và đóng cửa biên giới.

CNN đưa tin, cuộc đảo chính được Đại úy Sidsore Kader Ouedraogo công bố trên kênh truyền hình nhà nước. Người này cho biết quân đội đã nắm chính quyền do "tình hình an ninh đang xuống cấp" trong nước và "sự bất lực của chính phủ" trong việc đoàn kết dân chúng.

Trong một hình ảnh phát sóng trên truyền hình, ngồi bên cạnh Đại úy Sidsore Kader Ouedraogo là Trung tá Paul-Henri Damiba, một sĩ quan quân đội cấp cao đã được giới thiệu với người dân Burkina Faso với tư cách là lãnh đạo mới.

Trung tá Damiba đã được Tổng thống Kabore thăng chức vào tháng 12 năm ngoái làm chỉ huy quân khu thứ ba của Burkina Faso, chịu trách nhiệm về an ninh ở thủ đô Ouagadougou, theo Reuters. Người này học tại một học viện quân sự ở Paris, và gần đây là tác giả của cuốn sách có tựa đề "Quân đội Tây Phi và chủ nghĩa khủng bố: Những phản ứng không chắc chắn?"

Không có đề cập nào được đưa ra trong tuyên bố trên truyền hình về Tổng thống Kabore. Ông đã không được nhìn thấy trước công chúng kể từ khi giao tranh nổ ra hôm 23.1 xung quanh dinh tổng thống ở Ouagadougou.

Một trong những thủ lĩnh cuộc đảo chính nói với CNN rằng ông Kabore bị bắt giữ vào đầu ngày 24.1 khi binh lính xông vào khuôn viên dinh tổng thống. Cũng theo nguồn tin này, ông Kabore đã ký đơn từ chức và đang được giữ tại một "nơi an toàn" ở quốc gia Tây Phi.

Nhưng vị trí chính xác của ông Kabore vẫn chưa được biết. Vào chiều 24.1, một thông điệp đăng từ tài khoản Twitter của ông yêu cầu những người tham gia cuộc nổi dậy hạ vũ khí.

"Quốc gia của chúng ta đang trải qua thời kỳ khó khăn. Trong thời điểm này, chúng ta phải bảo tồn những thành quả dân chủ của mình. Tôi đề nghị mọi người hạ vũ khí vì lợi ích của quốc gia. Chúng ta sẽ giải quyết mâu thuẫn bằng đối thoại và lắng nghe".

Tổng thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres bày tỏ lo ngại về tung tích của Tổng thống Kabore và đang theo dõi chặt chẽ các diễn biến ở Burkina Faso.

Hình ảnh từ Ouagadougou hôm 24.1 cho thấy binh lính và xe vũ trang đậu bên ngoài trụ sở đài truyền hình nhà nước Télévision du Burkina (RTB).

Nguyên nhân đảo chính

Một thủ lĩnh nói với CNN, các kế hoạch cho cuộc đảo chính quân sự đã được thực hiện từ tháng 8, thể hiện trong các ứng dụng nhắn tin mã hóa và vô số cuộc họp bí mật được tổ chức bên ngoài thủ đô. Binh sĩ tức giận trước việc chính phủ xử lý các cuộc tấn công thánh chiến trong nước, và tin rằng Burkina Faso sẽ tốt hơn dưới sự điều hành của quân đội.

Theo CNN, người dân tập trung trên đường phố bấm còi xe và cổ vũ để ủng hộ quân đội sau thông báo hôm 24.1.

Oumar Junior Bahoro, người đang biểu tình ở trung tâm thành phố Ouagadougou, cho biết: "Nhiều người phải rời bỏ nhà cửa, chết ở khắp nơi vì khủng bố. Tình hình vẫn chưa được giải quyết. Nếu quân đội dẫn đầu, tôi nghĩ mọi thứ sẽ trở lại bình thường".

Cộng đồng Kinh tế các Quốc gia Tây Phi (ECOWAS) đăng tuyên bố trên Facebook cho biết đang theo dõi "với sự lo lắng lớn về tình hình chính trị và an ninh ở Burkina Faso, sau một cuộc đảo chính có chủ đích".

ECOWAS yêu cầu "binh lính quay trở lại doanh trại và ủng hộ đối thoại với chính quyền để giải quyết các vấn đề", nói thêm rằng họ yêu cầu quân đội chịu trách nhiệm về sức khỏe của Tổng thống Kabore.

Theo Cao ủy Liên Hợp Quốc về người tị nạn (UNHCR), bạo lực ở Burkina Faso có liên quan đến IS và al-Qaeda đã khiến hàng nghìn người thiệt mạng và 1,5 triệu người phải di tản. Quân đội đã bị ảnh hưởng nặng nề.

Sự tức giận gia tăng trên khắp đất nước trong nhiều tuần. Cuộc đảo chính diễn ra một ngày sau một cuộc biểu tình ở thủ đô đòi tổng thống từ chức.

Constantin Gouvy, một nhà nghiên cứu Burkina Faso làm việc cho Viện Clingendael có trụ sở tại Hà Lan, cho biết: "Nỗ lực đảo chính này không phải ngẫu nhiên. Nó là kết quả của sự dồn nén bất bình trong dân chúng và cách xử lý khủng hoảng an ninh của chính phủ. Tổng thống Kabore đã ủng hộ cách tiếp cận ưu tiên quân sự kể từ lần đầu tiên được bầu vào năm 2015 nhưng không thành công".

Reuters đưa tin, tiếng súng liên tục vang lên từ các doanh trại quân sự hôm 24.1 khi các binh sĩ yêu cầu hỗ trợ nhiều hơn cho cuộc chiến chống lại các tay súng Hồi giáo.

Chính phủ tuyên bố giới nghiêm cho đến khi có thông báo mới và đóng cửa các trường học trong hai ngày.

Tình trạng hỗn loạn ở Burkina Faso xảy ra sau khi quân đội đảo chính thành công trong 18 tháng qua tại các nước láng giềng Mali và Guinea.

Burkina Faso là một trong những quốc gia nghèo nhất ở Tây Phi - mặc dù là quốc gia sản xuất vàng.

Quân đội Burkina Faso bị tổn thất nặng nề dưới tay của các chiến binh Hồi giáo, những người kiểm soát các vùng đất của đất nước và buộc cư dân ở những khu vực đó phải tuân theo luật Hồi giáo hà khắc.

Ngọc Vân
TIN LIÊN QUAN

Các thống đốc tỉnh của Guinea bị thay thế sau cuộc đảo chính

Nguyễn Hạnh |

Lực lượng giành chính quyền ở Guinea vào cuối tuần qua đã thay thế các thống đốc cấp tỉnh bằng người thuộc quân đội.

Đảo chính ở Guinea, dinh tổng thông bị tấn công

Hải Anh |

Một đại tá lực lượng tinh nhuệ Guinea ngày 5.9 tuyên bố chính phủ của Tổng thống Alpha Conde đã bị giải tán ở quốc gia Tây Phi này.

Nghi phạm ám sát Tổng thống Mali chết khi đang bị giam giữ

Hải Anh |

Nghi phạm ám sát Tổng thống lâm thời Mali Assimi Goita vào tuần trước đã chết trong bệnh viện trong khi bị lực lượng an ninh tạm giữ.

Lốc xoáy ở Lâm Đồng, nhiều cây xanh ngã đổ, 4 ngôi nhà bị tốc mái

Phan Tuấn |

Mưa lớn kèm theo lốc xoáy đã làm ngã đổ nhiều cây xanh cổ thụ và tốc mái nhiều ngôi nhà của người dân ở xã Quảng Ngãi và thị trấn Cát Tiên, huyện Cát Tiên, tỉnh Lâm Đồng.

Dự báo thời tiết 10 ngày tới từ 14.2 đến 24.2 ở cả ba miền

AN AN |

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia đã đưa ra dự báo thời tiết 10 ngày tới (từ ngày 14.2.2023 - 24.2.2023) ở các khu vực trên cả nước.

Cố tình không nộp lại ngân sách Nhà nước, HEPCO giữ lại 3,6 tỉ đồng suốt 5 năm dùng vào việc gì?

PHÚC ĐẠT |

THỪA THIÊN HUẾ - Qua kết luận thanh tra, hết nhiệm vụ chi nhưng Công ty cổ phần Môi trường và Công trình đô thị Huế (HEPCO) chậm nộp hơn 3,6 tỉ đồng cho nhà nước theo quy định.

Khải Hoàn Land (KHG): Vì sao lãi lớn, nợ thuế ngày càng phình to?

Quang Dân |

Kết thúc năm 2022, trong khi các doanh nghiệp môi giới bất động sản như DXG, CRE, AGG... lỗ nặng, Khải Hoàn Land (KHG) trở thành điểm sáng khi báo lãi hơn 400 tỉ đồng. Tuy nhiên, nợ thuế và các khoản phải nộp cho nhà nước của KHG lại càng phình to.

Nguyên nhân cam sành Vĩnh Long rớt giá chỉ còn 2.000 đồng/kg

Tạ Quang |

Vĩnh Long - Đến thời điểm hiện tại, số lượng cam cần tiêu thụ ở tỉnh Vĩnh Long là 80.000 tấn. Và nguyên nhân là do quy luật cung cầu của thị trường, tức cung đã vượt cầu.

Các thống đốc tỉnh của Guinea bị thay thế sau cuộc đảo chính

Nguyễn Hạnh |

Lực lượng giành chính quyền ở Guinea vào cuối tuần qua đã thay thế các thống đốc cấp tỉnh bằng người thuộc quân đội.

Đảo chính ở Guinea, dinh tổng thông bị tấn công

Hải Anh |

Một đại tá lực lượng tinh nhuệ Guinea ngày 5.9 tuyên bố chính phủ của Tổng thống Alpha Conde đã bị giải tán ở quốc gia Tây Phi này.

Nghi phạm ám sát Tổng thống Mali chết khi đang bị giam giữ

Hải Anh |

Nghi phạm ám sát Tổng thống lâm thời Mali Assimi Goita vào tuần trước đã chết trong bệnh viện trong khi bị lực lượng an ninh tạm giữ.