Phần Lan đang cân nhắc việc gia nhập NATO sau chiến sự Nga - Ukraina. Thủ tướng Phần Lan Sanna Marin trước đó nói rằng chiến sự "đã thay đổi tình hình chính sách an ninh theo hướng không thể quay trở lại như cũ".
Việc gia nhập NATO sẽ đánh dấu một bước ngoặt lớn trong chính sách trung lập kéo dài hàng thập kỷ của Phần Lan nhưng có thể dẫn đến phản ứng từ Nga - nước phản đối việc mở rộng NATO.
Pekka Haavisto, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phần Lan, cho biết, khi tất cả các đảng phái chính trị đã sẵn sàng, mới nhất là Đảng Dân chủ Xã hội vào 7.5, cuộc thảo luận gia nhập NATO được chuyển sang các bước tiếp theo, trong đó có quốc hội nước này.
Phần Lan hiện do chính phủ liên minh 5 đảng phái lãnh đạo. Tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto sẽ công bố ý kiến về việc gia nhập NATO vào 12.5, khởi động chuỗi sự kiện dẫn đến việc nộp đơn chính thức.
Phần Lan không đơn độc trong việc xem xét lại chính sách an ninh. Nước láng giềng Thụy Điển cũng đang xem xét lại lập trường trung lập sau chiến sự Nga - Ukraina.
"Tôi thực sự rất ủng hộ việc chúng tôi (Phần Lan và Thụy Điển) cùng gia nhập và giờ đây dường như chúng tôi có một quá trình song song có thể có kết quả tương tự" - Bộ trưởng Haavisto nói, lưu ý Thụy Điển có thể sẽ nộp đơn xin gia nhập NATO cùng thời điểm với Phần Lan.
"Chúng tôi có hợp tác rất tốt về các vấn đề quân sự với Thụy Điển. Trên thực tế, chúng tôi có thể giám sát chung không phận, các khu vực hàng hải... và chúng tôi đang dựa rất nhiều vào nhau" - ông nói thêm.
Một số thành viên NATO, đặc biệt là Đức và Mỹ, đã bày tỏ sự sẵn sàng cung cấp các đảm bảo an ninh cho 2 quốc gia Bắc Âu từ khi nộp đơn xin gia nhập liên minh tới khi trở thành thành viên chính thức.
Để Stockholm và Helsinki tham gia liên minh quốc phòng, 30 thành viên hiện tại của NATO phải phê duyệt đơn xin gia nhập. Quá trình này có thể mất ít nhất vài tháng. Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đã khẳng định sẽ có "độ trễ tối thiểu" với đơn xin gia nhập của 2 nước Bắc Âu.
Phần Lan hy vọng nhận được một số cam kết chính trị từ liên minh tại hội nghị thượng đỉnh vào tháng 6 diễn ra ở Madrid, Tây Ban Nha.
"Madrid rất quan trọng với các cam kết chính trị và ở cấp độ cao nhất, chào đón các quốc gia thành viên mới như Phần Lan và Thụy Điển. Nhưng ngay từ trước đó, Hội đồng NATO chắc chắn sẽ thảo luận về vấn đề này và chúng tôi cũng hy vọng rằng từng quốc gia thành viên NATO sẽ đưa ra cam kết và ý kiến ngay khi Phần Lan và Thụy Điển nộp đơn" - Ngoại trưởng Phần Lan bày tỏ.
