Bước đi mang tầm chiến lược
Bệ phóng cho thể thao Việt Nam vươn tầm đến từ “Chiến lược phát triển thể dục, thể thao Việt Nam đến năm 2020” do Thủ tướng Chính phủ ký quyết định 2198/QĐ-TTg phê duyệt ngày 3.12.2010. Nó đã làm thay đổi toàn diện, sâu sắc bộ mặt của thể thao Việt Nam, đặc biệt thể thao thành tích cao trên đấu trường quốc tế.
Tổng Cục trưởng Tổng cục Thể dục Thể thao Vương Bích Thắng chia sẻ với Lao Động: “Đây là lần đầu tiên ở nước ta, một chiến lược về thể dục thể thao được phê duyệt. Chiến lược đã đề ra quan điểm, mục tiêu, chỉ tiêu, các nhiệm vụ và giải pháp để phát triển thể dục thể thao ở nước ta trong 10 năm vừa qua. Đây là tiền đề để Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tham mưu cho Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 08/NQ-TW về Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, tạo bước phát triển mạnh mẽ về thể dục thể thao đến năm 2020”.
Trọng tâm của chiến lược này nằm ở việc ngành thể thao quy hoạch 32 môn trọng điểm nhóm 1 và nhóm 2 gồm: Điền kinh, bơi, cử tạ, taekwondo, vật (hạng cân nhẹ), bắn súng, karatedo, boxing (nữ), cầu lông, bóng bàn (nhóm 1) và bóng đá, bóng chuyền, judo, wushu, cầu mây, đấu kiếm, thể dục dụng cụ, pencak silat, bắn cung, xe đạp, cờ vua và cờ tướng, bi sắt, lặn, bóng ném, dance sport, sport aerobic, quần vợt, thể hình, canoe-kayak, rowing, billiard-snooker và vovinam.
Theo chiến lược này, các vận động viên được đào tạo, đầu tư bài bản ở cả trong nước và quốc tế, hướng đến những mục tiêu cao, đãi ngộ cho họ cũng được tăng lên. Từ mức tiền công 200.000 đồng/người/ngày năm 2011, các vận động viên được đầu tư trọng điểm đã được tăng lên 400.000 đồng/người/ngày năm 2019. Phần thưởng dành cho huy chương vàng, huy chương bạc và huy chương đồng SEA Games lần lượt là 45 triệu đồng, 25 triệu đồng và 20 triệu đồng. Nếu phá thêm kỷ lục sẽ được nhận thêm 20 triệu đồng.
Vận động viên giành Huy chương vàng Olympic sẽ được thưởng 350 triệu đồng và nếu phá kỷ lục sẽ được thưởng thêm 140 triệu đồng (tổng cộng 490 triệu đồng), Huy chương bạc Olympic được thưởng 220 triệu đồng, Huy chương đồng Olympic được thưởng 140 triệu đồng. Vận động viên giành Huy chương vàng ASIAD được thưởng 140 triệu đồng và nếu phá kỷ lục sẽ được thưởng thêm 55 triệu đồng, tổng cộng là 190 triệu đồng. Vận động viên giành huy chương bạc được thưởng 85 triệu đồng, huy chương đồng được thưởng 55 triệu đồng.
Hiệu quả đến gần như ngay lập tức. Từ SEA Games 2011 đến 2019, đoàn Thể thao Việt Nam luôn nằm trong Top 3 toàn đoàn. Tỉ lệ các môn có trong chương trình thi đấu của Olympic đoạt huy chương càng lúc càng tăng lên. Ở Asian Games 2014, 2018, Thể thao Việt Nam đoạt tổng cộng 75 huy chương, trong đó có 6 huy chương vàng. Đặc biệt, lần đầu tiên, Thể thao Việt Nam chính thức có tên ở bảng vàng của Olympic khi xạ thủ Hoàng Xuân Vinh giành 1 huy chương vàng, 1 huy chương bạc tại Olympic Rio de Janeiro 2016. Đó là mốc son chói lọi nhất trong lịch sử Thể thao Việt Nam, tính đến thời điểm này. Số lượng vận động viên góp mặt ở sân chơi đỉnh cao này cũng liên tục tăng từ 18 (Olympic 2012) đến 23 (năm 2016).
“Có thể khẳng định, chiến lược phát triển thể dục thể thao Việt Nam đã có tác động mạnh mẽ, toàn diện tới sự phát triển của thể thao Việt Nam. Đến nay, hầu hết chỉ tiêu đề ra chiến lược đều đã đạt được, cả về thể dục thể thao cho mọi người, thể thao thành tích cao, xã hội hóa thể dục thể thao, phát triển cơ sở hạ tầng về thể dục thể thao…” - ông Vương Bích Thắng chia sẻ.
Dùng SEA Games làm bàn đạp ra thế giới
Với chiến lược đúng đắn của Chính phủ, ngành thể thao đã dùng Đại hội Thể thao Đông Nam Á (SEA Games) làm bàn đạp, nâng tầm thành tích cho các vận động viên, hướng đến Asian Games, Olympic. Chẳng hạn SEA Games 2015, hơn 85% số huy chương vàng mà đoàn có được đến từ các môn Olympic. Riêng 3 môn điền kinh, bơi và thể dục dụng cụ đóng góp đến 30 huy chương vàng.
SEA Games 2017, điền kinh Việt Nam lần đầu tiên trong lịch sử đứng nhất toàn đoàn, xếp trên Thái Lan với 17 huy chương vàng. Lần đầu tiên, nội dung 4x100m tiếp sức nữ có vàng… Đến SEA Games 2019, thể thao Việt Nam đứng thứ 2 toàn đoàn với 98 huy chương vàng, lần thứ 2 sau 16 năm mới lại đứng trên Thái Lan - cường quốc thể thao số 1 ở khu vực.
Ngành thể thao phối hợp cùng các đơn vị chủ quản không tiếc tiền để đầu tư cho các vận động viên có triển vọng giành huy chương ở các giải lớn đi tập huấn dài hạn, tham gia thi đấu nhiều ở các giải quốc tế để nâng cao trình độ. Ánh Viên từ năm 2013 đã được sang Mỹ tập huấn dài hạn, với kinh phí ít nhất 4 tỉ đồng/năm. Nhờ đó, Ánh Viên trở thành vận động viên Việt Nam đoạt nhiều Huy chương vàng SEA Games nhất của Thể thao Việt Nam với 25 lần đứng trên bục cao nhất từ SEA Games 2013 đến 2019.
Nối tiếp Ánh Viên, một loạt tài năng bơi khác của Việt Nam tỏa sáng rực rỡ như Lâm Quang Nhật, Nguyễn Hữu Kim Sơn, Nguyễn Huy Hoàng hay Trần Hưng Nguyên… Trong đó, Huy Hoàng đã đoạt Huy chương vàng Olympic trẻ 2018 nội dung 800m tự do nam. Anh được xem là người có hy vọng cao nhất giành huy chương vàng Olympic Tokyo cao nhất cho Thể thao Việt Nam.
Trong năm 2019, ngành thể thao đã chi ra số tiền 30 tỉ đồng để đầu tư trọng điểm cho 66 vận động viên, 27 huy chương vàng thuộc 18 môn, hướng đến mục tiêu giành tối thiểu 65 huy chương vàng tại SEA Games 2019, chuẩn bị cho vòng sơ loại Olympic 2020 cũng như làm bước đệm để hướng đến SEA Games 2021 trên sân nhà. Kế hoạch này đã thành công rạng rỡ khi phần lớn 66 vận động viên được chọn mặt gửi vàng đều có huy chương vàng. Đoàn Thể thao Việt Nam đoạt đến 98 huy chương vàng tại SEA Games 2019 trên đất Philippines, đứng thứ 2 toàn đoàn, xếp trên cả cường quốc thể thao số 1 Thái Lan. Trong đó, điền kinh và bơi - 2 môn thể thao cơ bản nhất của Olympic đoạt đến 26 huy chương vàng. Cũng trên đất Philippines, Lý Hoàng Nam đoạt tấm huy chương vàng lịch sử cho quần vợt Việt Nam sau 58 năm chờ đợi.
Kỳ tích của môn bóng đá
Trong hành trình 10 năm rạng rỡ của thể thao Việt Nam, không thể bỏ qua bóng đá. Sự xuất hiện của huấn luyện viên Park Hang-seo đã liên tục giúp bóng đá Viẹt Nam tạo nên những cột mốc lịch sử.
Đầu năm 2018, ông Park cùng U23 Việt Nam gây chấn động cho cả châu lục khi giành quyền lọt vào đến trận chung kết. Trên đường tiến đến trận đấu cuối cùng, ông giúp đội vượt qua các đội bóng lớn ở châu lục như U23 Iraq, U23 Qatar… Dù thua U23 Uzbekistan ở chung kết, U23 Việt Nam đã cho thấy sự tự tin, bản lĩnh, khát vọng và bước tiến vững vàng của bóng đá Việt Nam.
Điều đó càng được củng cố khi trong năm 2018, Olympic Việt Nam đã đứng hạng 4 môn bóng đá nam Asian Games ở Indonesia, một dấu mốc lịch sử khác. Đến AFF Cup 2018, huấn luyện viên Park Hang-seo trải qua hành trình 8 trận bất bại, cùng tuyển Việt Nam vô địch thuyết phục, làm nức lòng người hâm mộ. Và cũng không thể bỏ qua việc tuyển Việt Nam vào đến tứ kết Asian Cup 2019 - giải đấu số 1 châu lục.
Trên hết, chiến lược gia người Hàn Quốc đã hiện thực hóa giấc mơ đưa bóng đá Việt Nam đoạt huy chương vàng môn bóng đá nam tại SEA Games 2019, chấm dứt nỗi khao khát kéo dài 60 năm. Càng tuyệt vời khi đội nam lần này chiến công kép cùng đội tuyển nữ Việt Nam. Với 6 lần đoạt huy chương vàng, tuyển nữ Việt Nam chính là đội giàu thành tích nhất khu vực.
Lúc này, tuyển Việt Nam vẫn đang có rất nhiều thuận lợi để tạo nên chiến công mới. Đội đang dẫn đầu bảng G, vòng loại World Cup 2022 và tràn đầy cơ hội đi tiếp vào vòng loại thứ 3 - điều trước đây các thế hệ đàn anh chưa làm được.
“Hiện nay, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đang hướng dẫn các bộ, ngành, địa phương tổng kết thực hiện chiến lược. Trên cơ sở kết quả tổng kết, bộ sẽ tham mưu đề xuất Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược phát triển thể dục thể thao giai đoạn tới” - ông Vương Bích Thắng chốt lại.
