3-4-3 đã “hết hạn sử dụng”
Khi dẫn dắt Đội tuyển Việt Nam, ông Park từng nói rằng, trên thế giới, huấn luyện viên được chia làm 2 nhóm: Một là sử dụng chiến thuật linh hoạt, dựa trên những con người đang có sẵn và tuỳ điều kiện, đối thủ để áp dụng đấu pháp. Nhóm thứ hai là “kiểu nhà giàu”, có triết lý riêng và đưa huấn luyện viên, cầu thủ phù hợp vào mô hình đó.
Ông Park thuộc nhóm 1, bởi thời điểm mới sang Việt Nam phải tận dụng những nhân sự đang có và sử dụng triết lý linh hoạt. Sơ đồ 3-4-3 được huấn luyện viên bắt đầu thử nghiệm cho U.23 Việt Nam tại giải giao hữu M150-Cup 2017. Thực tế, thời gian đầu, nhiều cầu thủ cũng bỡ ngỡ và có những tranh cãi được đưa ra khi ông Park mới áp dụng sơ đồ này.
Theo ông Park giải thích thì thực chất của sơ đồ 3-4-3 là cuộc chơi của những con số. Khi cần phòng ngự có thể chuyển thành 5-4-1, khi tấn công có thể sẽ là 3-5-2 hoặc thay đổi thành 4-4-2, không có một sơ đồ cố định mà tuỳ thuộc vào từng đối thủ để có những biến hoá khác nhau.
Giải U.23 Châu Á 2018 tại Thường Châu, sơ đồ này đã giúp U.23 Việt Nam mang lại nhiều bất ngờ và thành công rực rỡ. Kể từ đó, ông Park đã áp dụng sơ đồ này cho U.23 Việt Nam tại ASIAD 18, Đội tuyển Việt Nam tại AFF Cup 2018, Asian Cup 2019 và Vòng loại World Cup 2022. Nó gắn liền với chuỗi thành công, với liên tiếp những chiến tích lớn, gây địa chấn với bóng đá châu lục.
Thế nhưng đến SEA Games 30, ông Park đã bắt đầu có những sự thay đổi khi biến đổi sang 3-5-2 và 4-4-2 để trang bị “bắt bài”, có thêm phương án mới. Trong những thời điểm mà U.22 Việt Nam bị dẫn bàn hoặc bế tắc trong tấn công, những thay đổi nhân sự và xoay chuyển đội hình đều được tiến hành.
Đến giải U.23 Châu Á 2020 sau đó thì U.23 Việt Nam bị loại ngay từ vòng đấu bảng như một hệ quả tất yếu. Đó là giải đấu mà ông Park không có lực lượng tinh nhuệ nhất, bên cạnh đó là một lối chơi thành lối mòn, bị tìm hiểu kỹ và không tạo ra bất ngờ cho đối phương. Chính điều đó đã buộc ông Park phải thay đổi, dựa trên những gì đã và đang có.
Sau những thành công mang lại cho bóng đá Việt Nam, ông Park từng khẳng định rằng: “Tôi không phải người thay đổi bóng đá Việt Nam, tôi chỉ tận dụng những gì đang có từ cầu thủ, từ cơ sở vật chất. Để có được thành công đó phải kể đến cả những đóng góp của các câu lạc bộ, trung tâm đào tạo trẻ...”.
Kế hoạch trên giấy
Trong hành trình đi đến thành công cùng bóng đá Việt Nam, bên cạnh yếu tố may mắn thì ông Park đã thể hiện thứ bóng đá trí tuệ, linh hoạt trong cách xây dựng đội bóng, sử dụng con người và phương án chiến thuật. Ông hiểu cầu thủ Việt Nam đang thiếu những gì và phù hợp với cách chơi ra sao để phát huy. Và ông cũng lựa theo từng đối thủ mà có những sắp xếp nhân sự, đấu pháp và chiến thuật một cách hợp lý nhất.
Tuy nhiên, sau 2 năm thì chính ông Park cũng phải nhìn thẳng vào thực tế là Đội tuyển Việt Nam không có một thế hệ kế cận chất lượng. Điều này khiến ông phải “liệu cơm, gắp mắm”. Ví dụ sau khi Anh Đức giải nghệ, Tiến Linh và Đức Chinh đóng vai chính. Nhìn vào sự chênh lệch độ tuổi của Anh Đức so với những đàn em đáng tuổi... cháu, đó không phải là một sự kế thừa mang tính tiếp nối.
“Chúng tôi thấy rằng, thời điểm hiện tại Việt Nam có nhiều tiền vệ tốt. Chúng tôi muốn làm sao để tận dụng sức mạnh ở hàng tiền vệ, giúp đội chơi tốt hơn. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng đang cố gắng để xây dựng các hệ thống chiến thuật khác nhau nhằm giúp đội tuyển có những phương án sẵn sàng trước các đối thủ khác nhau”. Theo ông Park, đây là vấn đề mà ông Park muốn tập trung thay đổi trong thời gian tới.
Khi tất cả các giải đấu bóng đá đều tạm dừng vì dịch COVID-19 thì ông Park cùng với các trợ lý vẫn làm việc để đưa ra các phương án lý thuyết cho kế hoạch “cải tổ đội tuyển”. Và những cái tên mới toanh như Hải Huy, Văn Hào, Huy Toàn, Khắc Ngọc… đã vô tình xuất hiện.
Vòng loại World Cup 2022 phải tháng 10 mới quay lại và thời điểm này, mọi thứ vẫn chỉ trên giấy tờ, tính thực tế không cao. Bởi việc xây dựng chiến thuật dựa trên những gì đang có phải trực tiếp theo dõi và xem cầu thủ thi đấu ra sao, phong độ có ổn định, có chấn thương…
Do đó mà việc cả ban huấn luyện cặm cụi làm việc ở thời điểm này góc độ nào đó được xem chỉ có tính minh hoạ. Dẫu biết rằng, kế hoạch cần phải có, cần được chuẩn bị, thế nhưng với bóng đá kế hoạch chỉ có thể khả thi khi trái bóng lăn ở các giải đấu.
