Kế hoạch ban đầu hoành tráng…
Khi nhận lại lá cờ SEA Games từ chủ nhà Philippines năm 2019 để hướng đến kỳ Đại hội tiếp theo tổ chức tại Việt Nam vào năm 2021, không ai có thể ngờ được những khó khăn ập đến một cách khủng khiếp như thế. Sau thời điểm Việt Nam được chọn làm chủ nhà SEA Games 31, Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh đều nộp hồ sơ dự thầu để tổ chức.
Thời điểm đó, trong khi TPHCM là địa điểm được ưa chuộng ban đầu bởi vai trò đầu tàu kinh tế và giải trí của cả nước, nhưng chưa được đầu tư hạ tầng thể thao xứng đáng, chưa từng được chọn làm địa điểm trung tâm cho sự kiện thể thao quốc tế lớn và quy mô, Hà Nội lại có lợi thế là các cơ sở hạ tầng thể thao hiện có đã được đầu tư để tổ chức SEA Games 2003. Sau đó, Hà Nội trở thành ứng viên sáng giá nhất khi Chính phủ yêu cầu các tỉnh và thành phố không xây dựng các cơ sở mới cho các sự kiện thể thao để cắt giảm chi phí, nhất là sau khi Việt Nam rút khỏi đăng cai Asian Games 2018 với lý do hạn chế tài chính.
Theo đề xuất của Hà Nội đệ trình lên Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, thành phố sẽ chi 1,4 nghìn tỉ đồng Việt Nam cho công việc chuẩn bị và tổ chức Đại hội Thể thao diễn ra trong 2 tuần. 97 tỉ đồng là con số dự kiến thu về từ bản quyền phát sóng, quảng cáo, nhà tài trợ và các khoản đóng góp khác.
Còn với TPHCM, vào tháng 12.2017, Ủy ban Thường vụ đã phê chuẩn đề xuất chi phí trực tiếp đăng cai tổ chức đại hội thể thao được ước tính là 7,48 nghìn tỉ đồng, với 6,6 nghìn tỉ đồng để được chi tiêu vào các cơ sở hạ tầng thể thao đang nâng cấp và 904 tỉ đồng cho chi phí tổ chức. Tuy nhiên, cần thêm 8,2 nghìn tỉ đồng để xây dựng Khu liên hợp thể thao Rạch Chiếc trong khi làng vận động viên sẽ không được xây dựng.
Đó là những con số để đảm bảo rằng, việc tổ chức SEA Games tại Việt Nam diễn ra an toàn, chất lượng cao. Đến nửa cuối năm 2018, Chính phủ có quyết định chọn Hà Nội đăng cai SEA Games và Paragames vào cuối tháng 12.2021…
… và ngã rẽ bất ngờ
Thế rồi, đại dịch COVID-19 bùng phát từ đầu năm 2020 đã làm xáo trộn mọi thứ. Tác động ghê gớm của dịch bệnh ảnh hưởng đến mọi mặt đời sống và đương nhiên, khi việc phòng, chống dịch là ưu tiên hàng đầu, việc chuẩn bị cho SEA Games cũng bị hạn chế rất nhiều. Từ đó kéo theo hàng loạt khó khăn, mà đến thời điểm này, rất nhiều người tỏ ra lo lắng.
Khó khăn đầu tiên là kinh tế. Từ dự trù 1,6 nghìn tỉ đồng, cuối cùng, SEA Games chỉ được cấp 750 tỉ đồng, mà đến tháng 1 vừa qua mới giải ngân hơn 300 tỉ đồng. Số tiền còn lại phải chờ cơ quan có thẩm quyền phê duyệt nên trong quý II năm nay mới có thể được nhận. Mà ngày 15.4 là thời điểm các địa điểm tổ chức cần phải bàn giao để chạy thử.
Rồi ngay cả khi có tiền cũng chưa chắc mọi chuyện đã thuận lợi. Bởi theo Luật Đấu thầu, không được phép chỉ định với những dự án có giá trị từ 100 triệu mà phải đấu thầu. Rõ ràng là trong bối cảnh khó khăn hiện nay, các doanh nghiệp trong nước không mặn mà, chưa kể việc không có doanh nghiệp Việt Nam nào kinh doanh một số mặt hàng, buộc phải đấu thầu quốc tế.
Cần nhấn mạnh rằng, công nghệ hiện đại được áp dụng ngày càng nhiều vào các môn thể thao kéo theo chi phí rất đắt đỏ. Các dự án liên quan đến trang thiết bị cho SEA Games đều có giá trị rất cao (vài trăm triệu), nhưng với quy định của pháp luật thì tất cả đều phải chờ xin ý kiến chỉ đạo, hướng dẫn.
Cũng vì không dư dả về chi phí nên một số địa điểm tổ chức thi đấu không thể xây mới mà chỉ có thể sửa chữa, đảm bảo đáp ứng việc tập luyện, thi đấu.
Ngoài chuyện tài chính, những vấn đề khác liên quan như mối quan tâm của người dân chưa đủ “nóng” để mang đến không khí sôi nổi, hối hả. Mà khi người dân chưa quan tâm, rất khó thu hút được các đơn vị tham gia tài trợ. Đến thời điểm này mới có 8 nhà tài trợ, trong đó có 6 nhà tài trợ kim cương (đóng góp từ 10 tỉ đồng trở lên hoặc 13 tỉ đồng sản phẩm hoặc dịch vụ) và 2 nhà tài trợ bạch kim (đóng góp từ 5 đến 8 tỉ đồng hoặc 8 đến 13 tỉ đồng sản phẩm, dịch vụ)…
Trong điều kiện dịch bệnh có nhiều thứ trong đời sống cần phải lo, SEA Games đúng là chịu thiệt thòi lớn.
