18 và 17 nội dung cùng câu hỏi “nên hay không?”
Ngược thời gian 1 năm trước, tại Giải VĐQG 2016 tổ chức ở Hà Nội, Ánh Viên được đăng ký sơ bộ đủ 17 nội dung. Thế nhưng, đúng phút chót trước ngày giải khai mạc, tranh cãi xuất hiện và nữ tuyển thủ này đã được yêu cầu không thi đấu.
Khúc mắc nằm ở việc HLV Đặng Anh Tuấn đăng ký và yêu cầu kiểm tra chuyên môn đối với học trò của mình như thế nào. Bởi từ ban đầu, đơn vị chủ quản Quân đội của Ánh Viên chỉ muốn VĐV thi đấu theo tâm thế kiểm tra thành tích chứ không đặt nặng tranh HCV. Nhưng phút cuối, HLV vẫn muốn Viên thi đấu đủ 17 nội dung để tranh thành tích khi trên danh nghĩa là quân số của Trung tâm HLTTQG TPHCM khi đang tập huấn ĐTQG tại đây.
Không phải đến tận bây giờ mà ý kiến của những người làm chuyên môn đã được đưa ra từ 1 năm trước về việc nên hay không nên để Nguyễn Thị Ánh Viên thi đấu đủ 17 nội dung, nếu VĐV này tranh tài trong nước. Bởi hiện tại, năng lực chuyên môn của Viên vượt trội nên khả năng giành đủ 17 chức vô địch gần như chắc chắn. Do vậy, các địa phương có VĐV thi đấu trong nội dung của nữ đều mất hy vọng và cơ hội tranh thành tích. Bởi thực tế đó, sẽ khó tránh khỏi tâm lý nản lòng và các đoàn khác buộc phải toan tính, bỏ những nội dung này.
Chưa kể, kế hoạch cùng mục tiêu cùng phát triển rộng khắp môn bơi lội của thể thao Việt Nam vốn là một “kim chỉ nam”, đầu tiên là với các VĐV bơi chuyên nghiệp thi đấu đỉnh cao. Thế nên trong môi trường, bối cảnh của bơi Việt Nam hiện nay, việc riêng một VĐV “gom” hết số HCV về một địa phương thì các đơn vị còn lại khó mặn mà đầu tư đào tạo, huấn luyện.
Trên nguyên tắc và điều lệ thi đấu, Ánh Viên cùng bơi lội Quân đội không sai do không có quy định hạn chế VĐV được dự bao nhiêu nội dung khi thi đấu. Tại Đại hội TDTT toàn quốc năm 2014 cách đây 3 năm diễn ra ở Nam Định, lúc đó Ánh Viên thi đấu và giành đủ cho thể thao Quân đội 18 chiếc HCV (17 HCV cá nhân, 1 HCV tiếp sức). Ngay thời điểm đó, đã có nhiều ý kiến đưa ra và nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục TDTT - ông Lâm Quang Thành - cũng chỉ biết lý giải “đây là điều chưa thể giải quyết được và cũng có thể ở chừng mực nào đó, chúng ta sẽ xem xét chỉ để Ánh Viên thi đấu các nội dung mạnh cần thiết, chứ thi đấu hết thì còn ai muốn xuống nước tranh tài”.
Vì cái chung và những tài năng
Thực trạng trên phản ánh việc bơi Việt Nam chỉ dồn sức cho một nhân tố, còn lực lượng đồng đều chung thì lại bị yếu. Minh chứng cụ thể, Ánh Viên không thi đấu VĐQG 2016 thì đơn vị Quân đội kết thúc giải chỉ đạt 2 HCV và đứng hạng 7, thay vì luôn chiếm vị trí số 1 nhiều năm qua.
Chuyên gia thể thao Nguyễn Hồng Minh - nguyên Vụ trưởng Vụ Thể thao thành tích cao Tổng cục TDTT - từng có lần phân tích: “Trước đây, khi bơi lội Việt Nam thiếu tài năng vượt trội thì có được “viên ngọc” Ánh Viên. Đó là thành quả của đầu tư chuyên biệt cho tài năng trẻ và xứng đáng là hình mẫu để nhìn vào. Hiện tại, chúng ta nên nhân rộng đầu tư thêm để có VĐV kế cận và sự đồng đều chuyên môn”.
Bơi nữ Việt Nam có một số VĐV trẻ tốt như Nguyễn Diệp Phương Trâm, Ngô Thị Ngọc Quỳnh, Kiên Ngọc Thúy, Nguyễn Thị Nhật Lam, Vũ Thị Phương Anh, Trần Ngọc Thi... Họ chưa thể vượt lên hẳn để bằng Ánh Viên, nhưng có khả năng phát triển và khi “đàn chị” giành hết HCV ở các nội dung thi đấu thì dưới sức ép thành tích với địa phương cùng nhiều trách nhiệm, những gương mặt triển vọng lứa sau khó có cơ hội phát triển, nếu coi giải VĐQG là một bệ phóng.
Chia sẻ trước khi Giải bơi VĐQG 2017 tranh tài, Giám đốc Trung tâm Huấn luyện TDTT Quốc phòng 4 (đơn vị quản lý Ánh Viên) - đại tá Bùi Hữu Nghi xác nhận: “Ánh Viên sẽ thi đấu Giải bơi VĐQG 2017. HLV Đặng Anh Tuấn đăng ký sơ bộ cho Ánh Viên tham dự 17 nội dung cá nhân tại giải năm nay, nhưng thi đấu nội dung nào sẽ dựa trên sự chuẩn bị chuyên môn từ HLV rồi mới quyết định cuối cùng trước khi tranh tài cụ thể”. Ông Nghi khẳng định, không đặt áp lực chỉ tiêu HCV cho Ánh Viên.
Thể thao là công bằng, không có sự nhường nhịn hay phân chia thành tích. Thế nhưng trong thể thao, đặc biệt là thể thao Việt Nam nói chung và bơi lội nói riêng, vẫn cần những chiến lược, tính toán một cách hợp lý để vì sự phát triển đồng đều nhằm có sức mạnh tập thể.
Ở SEA Gaems 29, Ánh Viên là trường hợp đặc biệt và nhiều đối thủ của kình ngư này thắc mắc khi bơi Việt Nam đăng ký quá nhiều nội dung để đua thành tích, cách mà Singapore, Thái Lan, Malaysia… không hề làm. Tại Giải bơi VĐQG 2015, Ánh Viên thi đấu và bất ngờ bị thua VĐV trẻ Phương Trâm, Ngọc Quỳnh tại một số nội dung của cự ly ngắn 50m. Lúc đó, HLV Đặng Anh Tuấn từng lý giải do thể lực của Ánh Viên cần phân phối cho những nội dung khác nên thất bại. Tuy nhiên, xét về chuyên môn, người trong nghề thấy rằng, đó là kết quả của nghịch lý, khi VĐV cần đăng ký những nội dung sở trường và không nhất thiết phải có tên đủ các nội dung để đua thành tích rồi sức lực bị phân phối.
