Sự khác biệt giữa câu lạc bộ và đội tuyển
“Chiến thuật” luôn là điều được nhắc đến đầu tiên khi nói tới các huấn luyện viên và như thường lệ, trước EURO 2020, câu hỏi đặt ra là chiến thuật nào sẽ thể hiện sự ưu tú nhất?
Cần phải khẳng định ngay rằng, EURO 2020 diễn ra trong một hoàn cảnh đặc biệt với sự bủa vây của COVID-19. Những ảnh hưởng lâu dài của đại dịch đã dẫn đến tình trạng nhiều cầu thủ bị vắt kiệt sức, chấn thương, trong khi các đội tuyển có ít thời gian để chuẩn bị. Do vậy, tập trung vào vấn đề chiến thuật thực sự quan trọng.
Giới mộ điệu hẳn chưa thể quên trận chung kết Champions League mùa giải 2020-2021 giữa Manchester City và Chelsea. Ở đó, 2 huấn luyện viên Pep Guardiola và Thomas Tuchel là hạt nhân của những câu chuyện liên quan đến chiến thuật từ trước, trong và sau trận đấu. Bộ não hoạt động hết công suất của 2 huấn luyện viên mang đến trận đấu đầy cảm xúc cho người xem.
Tuy nhiên, đó lại là thành quả của sự chuẩn bị lâu dài, liên tục trong cả mùa giải cấp câu lạc bộ. Còn với các đội tuyển, khi thời gian dành cho các huấn luyện viên vốn đã ít lại càng bị hạn chế hơn bởi dịch bệnh. “Tôi nghĩ rằng, một quá trình đã diễn ra trong suốt 40 năm - về sự “ly hôn” hoàn toàn của bóng đá quốc tế với bóng đá câu lạc bộ - đã được đẩy nhanh bởi COVID-19”, Jonathan Wilson, tác giả của cuốn sách “Inverting The Pyramid: The History of Football Tactics”, nhận định.
“Bóng đá đỉnh cao cấp câu lạc bộ vô cùng phức tạp, dựa trên kỹ thuật và chiến thuật chi tiết hằng ngày trong khoảng thời gian vài tháng, nếu không phải là nhiều năm. Với bóng đá quốc tế, bạn không thể làm điều đó. Vì vậy, thứ bóng đá mà bạn thấy ở cấp độ quốc tế, tất yếu, đơn giản hơn nhiều so với bóng đá câu lạc bộ”.
Sự “đơn giản” vẫn sẽ lên ngôi?
Đội bóng nào ở gần nhất với “nghệ thuật của sự đơn giản” đó? Đội tuyển Pháp, nhà vô địch thế giới. Thống kê chỉ ra rằng, cách đây 3 năm, tại Nga, Les Bleus chỉ có thời lượng kiểm soát bóng trung bình mỗi trận là 48%, đứng thứ 25 trong 32 đội về việc xâm nhập vòng cấm, đứng thứ 5 trong số những đội có số lần tạt bóng ít nhất và trung bình chỉ có 6 pha dứt điểm mỗi trận - chỉ xếp trên 1 đội.
Nói một cách đơn giản, đội bóng áo lam phòng ngự chắc chắn, tung đòn đúng lúc và sắc sảo trong dứt điểm. Bên cạnh đó, họ cũng rất hiệu quả trong các tình huống cố định, với những bàn thắng quan trọng bằng đánh đầu của các trung vệ ở tứ kết và bán kết.
Cựu tiền vệ Zvonimir Boban, người giám sát báo cáo của nhóm nghiên cứu kỹ thuật của FIFA về World Cup 2018, đánh giá rằng, từ tầm nhìn của Didier Deschamps và sự chính xác trong việc sử dụng cầu thủ theo ý mình đã đảm bảo cho tuyển Pháp sự ổn định. Sự thực dụng, hiệu quả và dĩ nhiên là cả những cái tên chất lượng như Kylian Mbappe, N’Golo Kante, khiến Pháp khó bị ngáng đường ở EURO 2020.
Tấn công không phải là thượng sách
Từ phân tích từ Boban, Wilson mô tả rằng, các đội có thể phát triển mạnh trong điều kiện “đơn giản” là Đan Mạch và Italia. Đó là kết quả từ gây ấn tượng tại vòng loại nhờ khả năng phòng ngự chắc chắn và tận dụng cơ hội. “Bạn sẽ không thể thắng ở đấu trường quốc tế với bóng đá tấn công. Giữ chắc các mối liên kết sẽ mang về chức vô địch”, Wilson nói. Champions League đã chứng minh điều đó.
Trong bối cảnh này, chọn cách chơi gây sức ép tầm cao là một sai lầm tại EURO 2020, bởi các đội cần đảm bảo duy trì trạng thái của các cầu thủ, kể cả khi UEFA cho phép đăng ký 26 cầu thủ.
