Từ vấn nạn “chạy bib”
Trường hợp của vận động viên N.L.A (nữ, áo bib D56125) và T.P (nam, áo bib D1451), ban tổ chức đã không công nhận kết quả thi đấu của nữ nhưng vẫn giữ kết quả của vận động viên nam.
Chia sẻ từ những người có mặt trực tiếp, vận động viên L.A không tham dự và không ở bục nhận giải khi cuộc đua kết thúc. Và thực tế, việc trao đổi, mua bán áo bib thi đấu hay người này cầm bib của người khác chạy trong giải phong trào không phải lần đầu có. Dùng áo bib người khác ở các giải chạy, dễ gặp trong 2 trường hợp phổ biến: Người chạy được bạn bè tặng bib thi đấu hoặc người chạy muốn rèn sức khỏe, trải nghiệm bản thân nhưng không kịp mua bib nên tìm cách dự giải qua việc trao đổi, mua bib ở người đã đăng ký mà không tham dự.
Tuy nhiên, hệ lụy của việc “chạy bib” không chính chủ thì người chạy ít lường tới. Không thể lấy lý do vì đam mê chạy nên “sử dụng bib không chính chủ cũng không sao”. Những người có mặt tại cuộc tọa đàm “Runner Talk Cafe”, thảo luận vấn đề sử dụng bib không chính chủ trong các giải đấu được tổ chức ngày 18.4 ở Hà Nội, đã chung quan điểm phải loại bỏ việc này.
“Chạy không chính chủ áo bib sẽ ảnh hưởng tới vấn đề công tác y tế. Giả sử trong trường hợp người chạy gặp sự cố về sức khỏe, ban tổ chức sẽ không kiểm tra được thông tin do họ dùng bib người khác. Và như vậy, hệ lụy về việc không được bảo hiểm hay ban tổ chức không liên lạc được với người thân của vận động viên trong trường hợp xảy ra sự cố. Yếu tố y tế luôn là điều mọi người cần thận trọng tính đến” - bác sĩ Vũ Quang Hưng đưa quan điểm tại cuộc tạo đàm trên kinh nghiệm thực tế của bản thân khi đã tham gia chạy và tham gia công tác y tế một số giải.
Anh Phạm Duy Cường - người sáng lập diễn đàn chạy bộ R4S từng khẳng định quan điểm, chạy bằng bib không chính chủ là hình thức gian lận, người tham gia chạy nên ý thức điều này. Và các giải đấu đều có quy định nghiêm là chỉ chấp nhận thành tích của người chạy bib đúng tên đăng ký.
Cùng “nói không” với vấn nạn thiếu trung thực
Ở 2 giải gần nhất là Vô địch marathon toàn quốc và cự ly dài báo Tiền Phong 2021, marathon quốc tế Techcombank Thành phố Hồ Chí Minh 2021, các trường hợp bị phát hiện gian lận thành tích đều từ nghi vấn của người đã tham gia trực tiếp trong giải. Từ nghi vấn, ban tổ chức mới nắm được thông tin để kiểm tra chuyên môn.
Ông Nguyễn Mạnh Hùng - Tổng thư ký Liên đoàn điền kinh Việt Nam chia sẻ: “Hoạt động chạy và tham dự các giải đều là tự nguyện từ người tham dự, nên yếu tố tự giác thi đấu để vượt thử thách cho bản thân được đặt trên hết. Nếu một vận động viên đã chủ đích tranh giải mà khả năng chưa thể thì có thể dẫn đến việc họ vướng vào nghi vấn gian lận”. Đội ngũ trọng tài sẽ không xuể để kiểm soát trong những giải có hàng nghìn vận động viên tham gia nên yếu tố công nghệ kiểm tra thành tích qua chíp trên bib là công cụ phụ giúp ban tổ chức.
Như giải báo Tiền Phong đã cấm vĩnh viễn 2 vận động viên Ngô Mỹ Liên, Lê Đức Kế sau khi bị phát hiện gian lận. Đây là hình thức kỷ luật nghiêm trọng nhất làng chạy phong trào từng biết đến, và nó như lời tuyên chiến với vấn nạn thiếu trung thực, tiêu cực trong thể thao nói chung cũng như bộ môn chạy bộ với mục tiêu rèn luyện sức khỏe, ý chí...
Hiện tại, các đơn vị tổ chức các giải chạy phong trào phát động phong trào kêu gọi người chạy nói không với gian lận, tạo sân chơi lành mạnh cho cộng đồng.
Anh Trường (chủ Facebook Trường James trên cộng đồng chạy bộ R4S) - người đã đưa nghi vấn gian lận khiến giới chạy phong trào dậy sóng ở giải marathon quốc tế Techcombank TPHCM 2021 - bày tỏ quan điểm: “Hãy chung tay vì thể thao chân chính, lành mạnh, nói không với gian lận”.
Nhiều người chạy bộ khác cũng đưa ra quan điểm: Để hạn chế xảy ra nghi vấn không trong sạch, những người chạy bộ không chuyên sẽ hướng đến tổ chức Race review (đánh giá giải chạy, cung đường) và Hiệp hội marathon không chuyên nhằm bảo vệ quyền lợi và giáo dục ý thức cho người chạy phong trào tại mỗi giải đấu.
Phụ trách bộ môn điền kinh (Tổng cục Thể dục - Thể thao) - ông Dương Đức Thủy - từng chia sẻ ý kiến, dưới góc độ là người trải nghiệm nhiều giải đấu phong trào trong nước, quốc tế: “Chạy bộ cự ly dài là nội dung khắc nghiệt, nên nếu ai thi đấu thể thao đích thực rồi đạt thành tích đúng mong muốn, họ sẽ rất vui. Nhưng nếu có kết quả giả thì đấy chỉ là niềm vui phút chốc, không lâu bền…”.