Bà Soumya Swaminathan - nhà khoa học trưởng của WHO, đồng thời là một bác sĩ nhi khoa người Ấn Độ - ngày 8.5 đã cảnh báo rằng, "các đặc điểm dịch tễ học mà chúng ta thấy ở Ấn Độ ngày nay cho thấy đó là một biến thể lây lan cực kỳ nhanh chóng".
Ấn Độ ngày 8.5 lần đầu tiên ghi nhận kỷ lục hơn 4.000 ca tử vong do COVID-19 chỉ trong 24 giờ và hơn 400.000 ca nhiễm mới. Nước này gần đây đang phải vật lộn để kiềm chế làn sóng bùng phát dịch bệnh bùng phát mạnh, lấn át hệ thống y tế. Nhiều chuyên gia nghi ngờ số ca tử vong và ca bệnh trong thực tế còn cao hơn rất nhiều.
Theo bà Swaminathan, biến thể COVID-19 B1617 được phát hiện lần đầu tiên ở Ấn Độ vào tháng 10.2020, rõ ràng là một yếu tố góp phần vào thảm họa đang xảy ra ở quê hương bà.
B1617 từng được WHO liệt kê là một "biến thể cần quan tâm" cho đến nay đã được dán nhãn nguy hiểm hơn các chủng virus thông thường vì nó có khả năng lây truyền nhanh hơn, gây chết người hoặc có thể vượt qua bức tường bảo vệ của vaccine COVID-19.
Trong khi đó, cơ quan y tế một số quốc gia, bao gồm Mỹ và Anh đã coi B1617 là một biến thể đáng lo ngại và bà Swaminathan mong muốn WHO cũng sẽ sớm làm theo.
Bà nói: “B1617 dường như là một biến thể đáng lo ngại vì nó có một số đột biến làm tăng khả năng lây truyền và cũng có khả năng kháng các kháng thể được tạo ra do tiêm chủng hoặc do nhiễm bệnh tự nhiên''.
Tuy nhiên, bà cũng nhấn mạnh rằng không thể đổ lỗi cho riêng biến thể này gây ra sự gia tăng đáng kể các ca mắc và ca tử vong ở Ấn Độ, sự mất cảnh giác và các cuộc tụ tập lớn trên toàn quốc cũng là nguyên nhân không nhỏ.
Khi nhiều người ở Ấn Độ cảm thấy cuộc khủng hoảng đã kết thúc, họ từ bỏ khẩu trang và các biện pháp bảo vệ khác, nhưng virus vẫn âm thầm lây lan trong nhiều tháng.
Theo bà Swaminathan: “Những dấu hiệu ban đầu đã bị bỏ qua cho đến khi nó đạt đến đỉnh điểm theo chiều thẳng đứng. Vào thời điểm đó, rất khó để ngăn chặn, bởi vì nó liên quan đến hàng chục nghìn người và nó đã nhân lên với tốc độ rất khó để ngăn chặn''.
Trong khi Ấn Độ hiện đang nỗ lực mở rộng quy mô tiêm chủng để kiềm chế bùng dịch, bà Swaminathan nói rằng chỉ riêng các mũi tiêm sẽ không đủ để kiểm soát tình hình vì quốc gia sản xuất vaccine lớn nhất thế giới này chỉ mới tiêm chủng đầy đủ cho khoảng 2% dân số hơn 1,3 tỉ người.
“Sẽ mất nhiều tháng, nếu không muốn nói là nhiều năm để đạt được mức độ bao phủ vaccine 70% đến 80%” - bà Swaminathan nhận định.
Do đó, trong tương lai gần, Ấn Độ cần phụ thuộc vào các biện pháp giãn cách xã hội và sức khỏe cộng đồng để giảm lây truyền.
Nhà khoa học trưởng của WHO đồng thời cảnh báo số lượng ca nhiễm bùng nổ mạnh sẽ làm tăng đáng kể khả năng xuất hiện các biến thể COVID-19 mới và nguy hiểm hơn.
“Virus càng nhân rộng, lây lan và truyền nhiễm, thì càng có nhiều khả năng… đột biến sẽ càng phát triển và thích nghi. Các biến thể tích tụ nhiều đột biến cuối cùng có thể trở nên kháng các loại vaccine hiện tại mà chúng ta có” - bà Swaminathan nói.
Và bà khẳng định, đó mới chính là vấn đề cho toàn thế giới.
