Mối quan tâm về Biển Đông vượt khỏi khu vực
Hội thảo Khoa học Quốc tế về Biển Đông lần thứ 11 (ngày 6-7.11) với chủ đề “Hợp tác vì Hòa bình và Phát triển tại khu vực” được tổ chức trong bối cảnh có sự quan tâm cao hơn, mạnh mẽ hơn tới vấn đề Biển Đông.
Là người đã tham dự 10 hội nghị chuyên đề về Biển Đông trước đó, Giáo sư Carl Thayer - Đại học New South Wales, Australia nhận định, các nhà nghiên cứu, các chuyên gia, các nhà khoa học - trong đó có các học giả Châu Âu, Châu Mỹ, là những người đã luôn giúp vấn đề Biển Đông luôn được quan tâm. “Khu vực Biển Đông giờ đây không chỉ là mối quan tâm trong khu vực mà còn là mối quan tâm của các quốc gia” - ông nói.
Theo ông, với việc đưa ra một cái nhìn quốc tế hơn về Biển Đông “giúp dư luận quốc tế nhìn nhận khách quan từ những ý kiến quốc tế nhiều chiều về Biển Đông”.
“Việt Nam cần nỗ lực trong việc tranh thủ sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế và phối hợp kêu gọi tiếng nói từ chính những hội thảo như thế này. Mỗi diễn giả, học giả cũng sẽ là một sứ giả mang thông điệp về Biển Đông tới người dân đất nước của họ”- Giáo sư Đại học New South Wales nói.
Trong khi đó, Chuyên gia hàng đầu về Biển Đông của Viện Nghiên cứu Quốc tế Hoàng gia Anh (Chatham House) Bill Hayton cho rằng: “Vấn đề trên Biển Đông vẫn chưa được giải quyết, song chính những nỗ lực trong thời gian qua, trong đó có việc tạo cộng đồng chuyên gia khắp thế giới chuyên về Biển Đông đã giúp cho các cuộc đối thoại và thảo luận về Biển Đông trở nên phổ biến hơn với công chúng” - ông nói.
Hãy lên tiếng trước về động thái không phù hợp của Trung Quốc ở Biển Đông
Tiến sĩ Hoàng Ngọc Giao - Trọng tài viên, Học giả Fullbright, trường Luật Đại học Tổng hợp Boston nhận định, cho rằng mức độ quan tâm của cộng đồng quốc tế với Biển Đông, đặc biệt là câu chuyện giữa hành vi của Trung Quốc đối với các vùng biển của Việt Nam trong những năm qua là “ngày càng cao” từ cả góc độ chính phủ, truyền thông tới các chuyên gia quốc tế. “Chúng ta cũng cần phải đáp lại sự quan tâm đó, cần phải hành động mạnh mẽ hơn nữa” - ông nói.
Chuyên gia hàng đầu về Biển Đông Bill Hayton cũng cho rằng, những vấn đề liên quan đến Biển Đông “nên và cần” được chính các quốc gia bị ảnh hưởng nhiều nhất giải quyết, thay vì chờ đợi những khu vực hoặc các quốc gia ít liên quan hơn can thiệp. “Việt Nam nhận được rất nhiều sự ủng hộ từ các nước khác trên thế giới. Nhưng câu hỏi đặt ra là làm thế nào để Việt Nam có thể tranh thủ những sự ủng hộ này” - ông nói.
Tương tự, Giáo sư John Renni Short - Đại học Maryland, Mỹ - cũng khuyến nghị Việt Nam cần tiếp tục phát huy vị thế của mình với thế giới rộng lớn hơn. “Việt Nam nên làm tốt phần việc của mình và cố gắng giữ quan điểm của mình, đặc biệt là các lập luận về kiểm soát bằng luật lệ” - ông chỉ ra.
“Chúng tôi mong muốn Trung Quốc hiểu và tôn trọng luật pháp quốc tế”
Giáo sư Carl Thayer cho rằng: Khi đảm nhận cương vị Chủ tịch ASEAN 2020, Việt Nam “hãy tận dụng cơ hội và hãy trở thành người dẫn đầu nhằm lên tiếng trước những động thái không phù hợp của Trung Quốc tại vùng Biển Đông”.
“Chẳng ai muốn chứng kiến những xung đột. Chúng tôi muốn nhìn thấy sự hiện diện của luật pháp quốc tế. Và chúng tôi mong muốn Trung Quốc hiểu và tôn trọng luật pháp quốc tế” - ông Carl Thayer nói.
