Theo tin từ CNN, thống kê con số thiệt hại tại Australia tính đến thời điểm hiện tại: cả nước có tổng số 24 người chết, bao gồm một số lính cứu hoả và tình nguyện viên. Hơn 5,9 triệu ha đã bị đốt cháy - bằng diện tích nước Bỉ và Haiti cộng lại. Khoảng 500 triệu động vật bị chết, trong đó có 8.000 gấu túi Koala.
10 triệu người phải hít thở bầu không khí dày đặc khói bụi độc hại. Rất nhiều người phải nhập viện vì khó thở. Chất lượng không khí đo lường tại thành phố Sydney cao gấp 11 lần mức độ “nguy hiểm".
Để so sánh, vụ cháy rừng nhiệt đới Amazon năm 2019 đã thiêu rụi hơn 7 triệu ha, theo số liệu của Brazil. Tại California, nơi được biết đến với những vụ cháy rừng kinh hoàng, chỉ hơn 100.000 ha bị đốt cháy vào năm 2019, và khoảng 404.680 ha vào năm 2018.
Các vụ cháy diễn ra ở đâu?
Các đám cháy diễn ra ở khắp các bang ở Australia, quét qua nhiều vùng hoang mạc, các khu rừng và công viên quốc gia như Blue Mountains. Một số thành phố lớn nhất nước Australia cũng bị ảnh hưởng, bao gồm Melbourne và Sydney - nơi hoả hoạn đã làm hư hại nhà cửa ở bên ngoài vùng ngoại ô và các đám khói dày đặc bao phủ các vùng trung tâm thành phố.
Quy mô đám cháy
Hoả hoạn ở Australia xảy ra với nhiều mức độ khác nhau, từ các đám cháy nhỏ tại các tòa nhà biệt lập và một phần ở các khu vực lân cận đến những biển lửa khổng lồ bao trùm cả vài héc-ta đất. Một vài đám cháy bùng phát và được khống chế chỉ trong vòng vài ngày, nhưng những đám cháy lớn nhất vẫn đang tiếp tục cháy từ nhiều tháng nay.
Nguyên nhân các đám cháy?
Ở Australia, mỗi năm có một mùa cháy trong khoảng thời gian mùa hè, khí hậu khô, nóng khiến cho các đám cháy dễ dàng bùng phát và lan rộng.
Các đám cháy phần lớn xuất phát từ nguyên nhân tự nhiên, như giông sét trong các khu rừng đang bị hạn hán. Sét khô chính là nguyên nhân của một vài vụ cháy ở khu vực đông Gippsland bang Vitoria mà chỉ trong 5 giờ sau đó các đám cháy đã lan ra thành một vùng rộng hơn 20km, theo báo cáo của cơ quan cứu hộ Victoria.
Con người cũng có thể là nguyên nhân, tháng 11.2019, Cơ quan cứu hoả bang New South Wales đã bắt giữ một tình nguyện viên 19 tuổi do nghi ngờ cố ý gây hoả hoạn và cáo buộc anh ta 7 tội danh cố ý phóng hoả trong vòng 6 tuần.
Tại sao các đám cháy lại trở nên kinh hoàng như vậy?
Mùa cháy ở Australia luôn trong tình trạng nguy hiểm. Năm 2009 đám cháy vào ngày thứ 7 kinh hoàng đã giết chết 173 người ở bang Victoria, khiến cho nó trở thành thảm hoạ cháy rừng kinh hoàng nhất chưa từng thấy trong lịch sử. Riêng đối với năm nay, các yếu tố tự nhiên đã trở nên khắc nghiệt bất thường, khiến cho các đám cháy bị thổi bùng lên và việc chữa cháy trở nên đặc biệt khó khăn.
Cục khí tượng quốc gia hồi tháng 12 cho biết Australia đang trải qua mùa hạn hán tồi tệ nhất trong thập kỷ. Mùa xuân vừa qua là mùa khô kỷ lục nhất. Trong khi đó, một luồng khí nóng vào tháng 12 phá vỡ kỷ lục nhiệt độ trung bình cao nhất trên cả nước, ở một vài nơi nhiệt độ tới trên 40 độ C.
Gió mạnh cũng góp phần làm cho lửa và khói lan nhanh hơn. Vào tháng 12.2019, 1 tình nguyện viên 28 tuổi ở bang New South Wales tử vong sau khi xe tải của anh ta lộn nhào trong gió lớn.
Các chuyên gia cho rằng biến đổi khí hậu đã làm xấu đi phạm vi và tác động của các thảm hoạ thiên nhiên như hỏa hoạn và lũ lụt - điều kiện thời tiết ngày càng khắc nghiệt, và trong nhiều năm, các đám cháy đã bắt đầu sớm hơn trong mùa và lan rộng với cường độ mạnh hơn.
Chính quyền Australia đã làm gì?
Chính quyền liên bang và các tiểu bang đã nỗ lực hành động để khống chế các đám cháy lớn, và nhờ đến sự hỗ trợ từ các quốc gia khác.
Từ tháng 12.2019, bang New South Wales đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp, trao "quyền lực đặc biệt“ cho ủy viên lực lượng cứu hoả bang New South Wales, bao gồm cả thẩm quyền phân bổ các nguồn lực chính phủ trong và chỉ đạo các cơ quan liên quan trong thực hiện hành động. Bang Queensland cũng tuyên bố ngắn gọn về tình trạng khẩn cấp vào tháng 11.2019.
Hiện có 2.300 lính cứu hỏa đang làm việc ở bang New South Wales và chuẩn bị có thêm sự hỗ trợ từ Mỹ, Canada và New Zealand.
Chính phủ liên bang cũng đã gửi hỗ trợ quân sự gồm 3.000 quân dự bị, máy bay không quân và tàu tuần dương của hải quân để chữa cháy, tìm kiếm cứu nạn và sơ tán.
Thủ tưởng Scott Morrison cho biết chính quyền của ông đã phân bổ ít nhất 23 triệu AUD (16,2 triệu USD) trong các khoản chi khắc phục hậu quả thảm họa cho các gia đình và doanh nghiệp bị ảnh hưởng, và lên tới 6.000 AUD (4.200 USD) cho mỗi nhân viên cứu hỏa tình nguyện được kêu gọi chữa cháy trong hơn 10 ngày.
Khi nào thì các đám cháy bị dập tắt hoàn toàn?
Các đám cháy khó có thể chấm dứt ngay lập tức bởi đây là hiện tượng thường xuyên xảy ra vào mỗi năm, và có khả năng càng tồi tệ hơn nếu chúng diễn biến tương tự như các năm gần đây. Cho tới thời điểm hiện tại, bất chấp những nỗ lực của chính quyền và người dân, các đám cháy có vẻ như vẫn đang tiếp tục và chưa có dấu hiệu dập tắt.
Tuy nhiên, hiện tại thời tiết mát mẻ cùng với mưa ở bang New South Wales và Victoria sẽ giúp cho lực lượng cứu hoả có thêm thời gian nghỉ ngơi trước khi sức nóng quay lại vào cuối tuần.
