Thế giới năm 2018: Biến động hơn, bất lường hơn

Những điểm nóng

Thế giới trong năm 2017 bất an, bất ổn về chính trị, an ninh và xã hội hơn năm trước đó và nhiều khả năng, thế giới trong năm 2018 cũng sẽ như thế so với năm trước. Cơ sở cho dự báo khiến lo ngại này là những điểm nóng của thế giới trong năm 2017 về chính trị, an ninh hiện chưa thấy có dấu hiệu sẽ thuyên giảm mức nóng mà xem ra căng thẳng và đối địch ở đó còn gia tăng, còn dai dẳng và lây lan.

Đáng lo ngại nhất là khu vực Trung Đông, Bắc Phi và vùng Vịnh với những cuộc chiến tranh, nội chiến và xung đột vũ trang. Hiếm khi nào trong lịch sử nhân loại từ xưa tới nay ở khu vực tồn tại và dai dẳng đồng thời nhiều xung khắc bạo lực và đối địch đến như vậy. Năm 2018 sẽ lại là 1 năm vô ích và phí hoài đối với tiến trình hoà bình và hoà giải giữa Israel và Palestine, sẽ là 1 năm không phải cuộc xung đột giữa Israel và Palestine mà sự thù địch giữa Saudi Arabia với Iran mới là tác nhân phát tác mạnh mẽ nhất khiến cả khu vực này thêm bất an và bất ổn. Tất cả những vấn đề hiện tồn tại ở khu vực đều chưa thể được giải quyết.

Sau khi bị đánh tan ở Iraq và Syria, tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) sẽ tiếp tục hoạt động khủng bố và kích động cực đoan hoá trong thế giới Hồi giáo, duy trì khủng bố ở nơi đây và lây lan khủng bố ra những khu vực khác nữa trên thế giới. Mối bất hoà giữa Saudi Arabia và đồng minh với Qatar có thể không trầm trọng thêm nhưng chưa thể có được giải pháp ổn thoả. Chiến tranh và nội chiến ở Yemen vẫn tiếp diễn. Tình hình chính trị, an ninh ở Syria, Iraq, Libia và Lebanon vẫn còn rất phức tạp.

Vấn đề hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên sẽ tiếp tục buộc thế giới phải quan tâm như trong năm trước. Cả ở đây, triển vọng giải quyết được vấn đề cũng rất mập mờ. Chiến tranh sẽ không tái bùng phát trên bán đảo nhưng căng thẳng và đối địch còn leo thang giữa Mỹ và Triều Tiên...

Quan hệ các nước lớn

Nếu như Syria năm 2018 là thách thức lớn nhất đối với vai trò chính trị thế giới của Nga thì Triều Tiên sẽ là như vậy. Cũng vì Triều Tiên mà năm 2018 sẽ là năm bản lề đối với mối quan hệ giữa Trung Quốc và Mỹ. Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ dành ưu tiên hàng đầu cho chuyện tái đắc cử tổng thống, tập trung vào việc tìm kiếm giải pháp chính trị cho Syria và đảm bảo tổ chức thành công Giải vô địch bóng đá thế giới.

Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ có năm cầm quyền thứ 2 còn khó khăn, phức tạp hơn cả năm đầu cả về đối nội lẫn đối ngoại. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có được thế và lực thuận lợi hơn cả và sẽ thể hiện điều ấy ở việc thực thi quyết liệt hơn những chiến lược mà Trung Quốc vẫn đang theo đuổi. Trung Quốc trong năm 2018 sẽ là đối tác khó khăn đối với Mỹ. Mối quan hệ giữa các nước lớn này xem ra khó có thể có đột biến.

Năm 2018 sẽ là năm rất khó khăn về nhiều phương diện đối với EU. Nước Anh ra khỏi EU, ly khai lãnh thổ ở nhiều quốc gia thành viên, vấn đề người tị nạn, chống khủng bố, sự thách thức từ phía Hungary, Ba Lan, Séc và Romania, sự trỗi dậy của lực lượng cực hữu, dân tuý và dân tộc chủ nghĩa, lại còn vấn đề Ukraina và quan hệ với Nga đều là những vấn đề EU cần giải quyết mà chưa có được giải pháp thoả đáng nhất. Năm 2018 sẽ cho thấy EU tiếp tục sa sút hay đã bắt đầu xoay chuyển được tình thế.

Đáng lạc quan nhất là triển vọng về tăng trưởng kinh tế và thương mại của thế giới. Mọi dự báo đều cho thấy, trong năm 2018, kinh tế và thương mại thế giới vẫn có được mức độ tăng trưởng ổn định. Năm 2018 sẽ là năm vẫn chỉ giằng co thôi chứ chưa phải trận sống mái quyết định giữa tự do hoá thương mại và chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch, giữa hợp tác, liên kết và biệt lập, ly khai.

Thế giới năm 2018 sẽ tác động mạnh mẽ môi trường chính trị đối ngoại, an ninh và phát triển của tất cả các nước trên thế giới bị ảnh hưởng trực tiếp từ diễn biến tình hình ở các khu vực nóng bỏng về chính trị, an ninh cũng như có liên quan đến lợi ích và ý đồ chiến lược của các nước lớn, gây ra những thách thức lớn mới.