Khi những vùng đất rộng lớn của ba lục địa bị thiêu đốt dưới nhiệt độ kỷ lục và các đại dương nóng lên đến mức chưa từng thấy, các nhà khoa học từ hai cơ quan khí hậu toàn cầu cho biết, tháng 7.2023 là tháng nóng nhất được ghi nhận trên hành tinh cho đến nay.
Nền nhiệt trong tháng 7 khắc nghiệt đến mức “hầu như chắc chắn” tháng này sẽ phá vỡ các kỷ lục “với một biên độ đáng kể” - Cơ quan theo dõi biến đổi khí hậu Copernicus của EU và Tổ chức Khí tượng Thế giới cho biết trong một báo cáo hôm 27.7.
Theo báo cáo, thế giới vừa trải qua ba tuần nóng nhất từng được ghi nhận - và gần như chắc chắn là trong khoảng 120.000 năm qua.
Nhiệt độ trong 23 ngày đầu tiên của tháng 7 trung bình là 16,95 độ C, cao hơn nhiều so với kỷ lục trước đó là 16,63 độ C được thiết lập vào tháng 7.2019.
Dữ liệu được sử dụng để theo dõi các bản ghi này có từ năm 1940, nhưng theo nhiều nhà khoa học - bao gồm cả các chuyên gia ở Copernicus - gần như chắc chắn đây là nền nhiệt nóng nhất mà hành tinh từng thấy trong 120.000 năm qua, dựa trên những gì biết được từ hàng thiên niên kỷ dữ liệu khí hậu được trích xuất từ vòng cây, rạn san hô và lõi trầm tích biển sâu.
Samantha Burgess, phó giám đốc Copernicus, nói đây là nhiệt độ nóng nhất trong lịch sử loài người. Tất cả tạo nên một mùa hè nóng nực ở Bắc bán cầu - có khả năng là một mùa hè chưa từng có.
Khi nhiệt độ tăng lên trên 50 độ C ở các vùng của Mỹ đã dẫn đến các ca tử vong do sốc nhiệt.
Ở Địa Trung Hải, hơn 40 người đã thiệt mạng khi cháy rừng hoành hành khắp khu vực do nhiệt độ tăng cao.
Tại châu Á, những đợt nắng nóng gay gắt kéo dài đang cướp đi sinh mạng và đe dọa an ninh lương thực.
Bà Burgess cho biết biến đổi khí hậu do con người gây ra là nguyên nhân chính gây ra sức nóng bất thường này. Nhiệt độ không khí toàn cầu tỉ lệ thuận với nồng độ khí nhà kính trong khí quyển.
Một nghiên cứu gần đây cho thấy biến đổi khí hậu đóng một vai trò “hoàn toàn áp đảo” trong các đợt nắng nóng ở Mỹ, Trung Quốc và Nam Âu vào mùa hè này.
Theo bà Burgess, sự xuất hiện của El Niño không có tác động lớn đến nhiệt độ vì vẫn đang trong giai đoạn phát triển, nhưng nó sẽ đóng một vai trò lớn hơn trong năm tới, và có khả năng sẽ đẩy nhiệt độ cao hơn nữa.
Thông tin tháng 7 là tháng nóng nhất xuất hiện trong bối cảnh hàng loạt kỷ lục đáng báo động đã bị phá vỡ - rồi lại bị phá vỡ - vào mùa hè này.
Theo Copernicus, tháng trước là tháng 6 nóng nhất từng được ghi nhận.
Sau đó vào tháng 7, thế giới trải qua ngày nóng nhất. Vào ngày 6.7, nhiệt độ trung bình toàn cầu đã tăng lên 17,08 độ C, đánh bại kỷ lục nhiệt độ trước đó là 16,8 độ C được thiết lập vào tháng 8.2016.
Kể từ ngày 3.7, mỗi ngày đều nóng hơn kỷ lục của năm 2016.
Bà Burgess cho biết: “Chúng ta mới đi được 7 tháng trong năm 2023 và hầu như tháng nào trong năm nay cũng nằm trong top 5 tháng nóng nhất được ghi nhận. Nếu xu hướng này tiếp tục kéo dài sang mùa thu và mùa đông, thì năm 2023 có thể sẽ là một trong những năm nóng nhất từng được ghi nhận”.
Nhiệt đại dương cũng ở mức kỷ lục. Vào giữa tháng 5, nhiệt độ bề mặt đại dương toàn cầu đạt đến “mức chưa từng có” trong năm.
Kim Cobb, một nhà khoa học khí hậu tại Đại học Brown, người không tham gia vào báo cáo, đã gọi kỷ lục nhiệt độ mới vào tháng 7 là “đáng kinh ngạc”, nhưng cảnh báo rằng nó sẽ bị phá vỡ một lần nữa.
Bà nói: “Thật đáng sợ khi trong một thập kỷ nữa, rất có thể đây sẽ là một năm tương đối mát mẻ”.
