InSight - hiện đã ngừng hoạt động - được trang bị một bộ công cụ, bao gồm ăng-ten và bộ phát đáp vô tuyến gọi là RISE. Các thiết bị được sử dụng để theo dõi vòng quay của sao Hỏa trong 900 ngày đầu tiên của sứ mệnh trên hành tinh đỏ.
Theo CNN, các nhà thiên văn học đã xác định rằng vòng quay của hành tinh đỏ đang tăng khoảng 4 mili giây mỗi năm, tương đương với rút ngắn độ dài của một ngày trên sao Hỏa xuống 1 phần nghìn giây mỗi năm. Một ngày trên sao Hỏa dài hơn một ngày trên Trái đất khoảng 40 phút.
Gia tốc tăng lên dường như cực kỳ nhỏ và các nhà nghiên cứu hiện chưa rõ nguyên nhân. Tuy nhiên, họ cho đó có thể là do băng tích tụ ở các cực của sao Hỏa hoặc sự gia tăng các vùng đất đai rộng lớn sau khi bị băng bao phủ. Khi khối lượng của một hành tinh dịch chuyển theo cách này, nó có thể khiến hành tinh đó quay nhanh hơn.
Các phát hiện - dựa trên phân tích dữ liệu của InSight trước khi sứ mệnh hết điện và nghỉ hưu - đã được đăng tải trên tạp chí Nature.
Ban đầu, InSight - sứ mệnh đầu tiên nghiên cứu bên trong sao Hỏa - dự định kéo dài khoảng hai năm sau khi hạ cánh vào tháng 11.2018. Nhưng NASA đã kéo dài sứ mệnh thêm 2 năm nữa.
Sứ mệnh InSight tiếp tục thu thập dữ liệu về sao Hỏa cho đến khi kết thúc vào tháng 12.2022 do bụi ngăn các tấm pin mặt trời của tàu đổ bộ nhận được ánh sáng mặt trời.
InSight được hưởng lợi từ những tiến bộ trong công nghệ vô tuyến, vốn là cải tiến vượt bậc so với tàu đổ bộ Viking trong những năm 1970 và Pathfinder trong những năm 1990.
Các nhà khoa học đã sử dụng mạng không gian sâu để truyền tín hiệu tới RISE trên InSight, sau đó phản xạ tín hiệu trở lại Trái đất. Những tín hiệu được chuyển tiếp này đã giúp các nhà nghiên cứu theo dõi những thay đổi tần số nhỏ do dịch chuyển Doppler gây ra. Tần số thay đổi tương quan với vòng quay của hành tinh.
Tác giả chính của nghiên cứu, Sebastien Le Maistre, tại Đài thiên văn Hoàng gia Bỉ, cho biết: “Những gì chúng tôi đang tìm kiếm là những biến thể chỉ vài chục cm trong suốt một năm trên sao Hỏa. Phải mất một thời gian rất dài và tích lũy rất nhiều dữ liệu cho đến khi chúng tôi thậm chí có thể nhìn thấy những biến thể này”.
Nghiên cứu trước đây xác nhận rằng sao Hỏa có lõi kim loại nóng chảy. Sau đó, các nhà nghiên cứu đã sử dụng RISE để đo lường sự dao động của sao Hỏa và đo kích thước của lõi. Dữ liệu RISE cho thấy lõi sao Hỏa có bán kính khoảng 1.835 km.
Con số mới này được so sánh với các ước tính trước đó về bán kính của lõi được thu thập bằng cách theo dõi các sóng địa chấn khi chúng đi qua bên trong sao Hỏa.
Bằng cách kết hợp các phép đo này, các nhà nghiên cứu ước tính rằng lõi của sao Hỏa có bán kính từ 1.790-1.850 km.
Cho dù tàu thám hiểm sao Hỏa InSight không còn hoạt động, nhưng kho dữ liệu thu thập được trong suốt 4 năm trên bề mặt sao Hỏa đã thay đổi cách các nhà khoa học hiểu về hành tinh đỏ.
Insight là sứ mệnh đầu tiên tiết lộ một số bí mật bên trong sao Hỏa và các nhà khoa học sẽ phân tích dữ liệu của nó trong nhiều thập kỷ tới.
