Theo Times, thành công chống COVID-19 của Iceland có một phần nhờ vào dân số nhỏ - chỉ 360.000 người nhưng cũng phản ánh hành động dứt khoát của giới chức - vốn sử dụng chính sách xét nghiệm, truy vết để tìm và cách ly người lây nhiễm ngay cả khi họ không có triệu chứng.
Sự cảnh giác sớm là chìa khóa thành công của Iceland, theo Times. Nước này xác nhận ca mắc COVID-19 đầu tiên vào ngày 28.2 và tuyên bố Iceland, Áo là khu vực có nguy cơ cao vào ngày 5.3, 2 ngày trước khi chính quyền ở đó xác nhận ca mắc đầu tiên.
Chuyên gia dịch tễ học trưởng Thorolfur Gudnason cho biết, Iceland cập nhật và thử nghiệm phản ứng đối với đại dịch toàn cầu kể từ năm 2004. Các bệnh viện xét nghiệm cho người đến từ nước ngoài trong một tháng trước khi ca đầu tiên được xác nhận. Một chiến dịch truyền thông kêu gọi rửa tay, giãn cách xã hội được triển khai. "Mỗi tổ chức tham gia vào ứng phó đều biết vai trò của mình ngay từ đầu" - ông nói.
Iceland cách ly tất cả những trở về từ các điểm nóng virus SARS-CoV-2 và bắt đầu các biện pháp xét nghiệm và lần vết để xác định vị trí và cách ly mọi trường hợp.
Năng lực xét nghiệm của Iceland có sự giúp sức của công ty dược phẩm sinh học deCODE có trụ sở tại thành phố Reykjavik. Ngay từ đầu dịch bệnh, đơn vị này đã hợp tác với các cơ quan y tế để tăng cường xét nghiệm công khai.
Trong sáu tuần, Iceland đã xét nghiệm cho gần 50.000 người, hơn 13% dân số, gần như tỉ lệ lớn nhất của bất kỳ quốc gia nào trên thế giới.
DeCODE không xét nghiệm cho những người đã bị ốm hoặc đang cách ly - những người vốn đã được xét nghiệm tại các bệnh viện. Hãng sử dụng các cơ sở của mình để xét nghiệm một bộ phận điển hình trong dân cư và xác định số các ca mới, trong đó có cả những người có triệu chứng nhẹ hoặc không triệu chứng.
Kari Stefansson - Giám đốc điều hành của deCODE - cho biết, cách tiếp cận này cho thấy, "bằng cách sử dụng khoa học hiện đại, một dịch bệnh có thể được kiềm chế như thế này".
Cách xét nghiệm của Iceland cung cấp những chỉ dẫn mới cho các nhà khoa học về cách thức hoạt động của virus. Những kết quả ban đầu cho thấy 0,6% dân số là "những người mang bệnh thầm lặng" không có triệu chứng hoặc chỉ bị ho nhẹ, sổ mũi.
Nghiên cứu sơ bộ chỉ ra, 1/3 ca dương tính với virus SARS-CoV-2 mà deCODE xét nghiệm đã lây nhiễm cho một người nào đó xung quanh họ, cung cấp bằng chứng cho thấy "những người mang bệnh thầm lặng" đã truyền bệnh nhưng ít hơn nhiều so với bệnh nhân có triệu chứng.
Trong xét nghiệm ngẫu nhiên 848 trẻ em dưới 10 tuổi, không ai trong số trẻ được xét nghiệm cho kết quả dương tính. Do vậy, giới chức Iceland quyết định cho phép mở cửa các trường học cho trẻ em dưới 16 tuổi.
Ngoài xét nghiệm, các cơ quan phòng vệ dân sự đã thành lập đội truy vết tiếp xúc, trong đó có cảnh sát và sinh viên đại học. Đội truy vết tiếp xúc đã gọi điện và làm nhiều công việc khác để xác định những cá nhân đã tiếp xúc với những người mắc COVID-19. Một ứng dụng truy vết qua điện thoại đã được thúc đẩy và đưa vào dụng vài tuần sau đó.
Nhà dịch tễ học Gudnason nhận định, thành công của cách tiếp cận này được chứng minh bởi thực tế là khoảng 60% những người có kết quả xét nghiệm dương tính được cách ly sau khi được nhóm truy vết liên lạc. Tổng cộng 19.000 người được yêu cầu cách ly hai tuần.
Còn lại, những người khác tiếp tục giữ nhịp sống bình thường. Các trường tiểu học vẫn mở, một số quán càphê và nhà hàng vẫn hoạt động tuân theo các quy tắc giãn cách xã hội: Không tập trung quá 20 người cùng lúc và cách nhau 2 mét.
Từ 4.5, tại Iceland, các cuộc tụ họp tới 50 người sẽ được phép, các trường trung học và đại học cũng như tất cả các doanh nghiệp, ngoại trừ bar, phòng tập thể dục và bể bơi có thể mở cửa lại. Tuy nhiên, toàn bộ đất nước Iceland vẫn tiếp tục tự giữ khoảng cách với bên ngoài khi mọi người trở về từ nước ngoài sẽ phải cách ly 14 ngày.
