Số ca COVID-19 ở Mỹ tính tới sáng 7.5, theo Worldometers lên tới 1.258.802 ca và 74.245 người chết vì COVID-19. Tuy vậy, vẫn còn một nơi của Mỹ chưa có bất kỳ ca mắc COVID-19 nào, đó là Samoa thuộc Mỹ, một quần đảo thuộc phân vùng Polynesia (phân vùng của Châu Đại Dương, gồm khoảng trên 1.000 đảo ở phía trung và nam Thái Bình Dương).
Trong khi các quần đảo khác của Mỹ đã thua trong cuộc chiến chống lây nhiễm COVID-19, thành công của Samoa thuộc Mỹ cho tới nay không phải là ngẫu nhiên, New York Times dẫn lời giới chức y tế công.
Nhịp sống khá bình thường
Theo đó, vùng lãnh thổ này đã hành động nhanh chóng để dừng gần như tất cả các chuyến bay đến, đẩy nhanh tăng cường khả năng xét nghiệm và tận dụng các chiến lược giãn cách xã hội đã được áp dụng để đối phó với dịch sởi vào cuối năm ngoái.
Giám mục Peter Brown - người đứng đầu nhà thờ Công giáo La Mã ở Samoa thuộc Mỹ cho biết, cuộc sống ở đây "có chút độc nhất vô nhị so với phần còn lại của thế giới". Theo đó, các hoạt động nhà thờ nhanh chóng ngừng hoạt động khi virus SARS-CoV-2 bắt đầu lan rộng khắp nước Mỹ.
Các trường học vốn đang chuẩn bị mở cửa sau khi đóng cửa từ tháng 12 năm ngoái tới đầu tháng 3 năm nay để ứng phó với dịch sởi đã tiếp tục đóng cửa khi ban bố khẩn cấp về y tế công tiếp tục được Samoa thuộc Mỹ ban bố ngày 23.3.
Còn lại, nhịp sống ở Samoa thuộc Mỹ khá bình thường ngoại trừ nguồn cung một số hàng hóa bị tác động phần nào do nguồn cung hạn chế.
Khoảng 55.000 người sinh sống ở vùng lãnh thổ này được phép đến bar, hộp đêm và nhà hàng nhưng với số lượng nhỏ hơn trong tháng qua, giới hạn 10 khách hàng cùng một lúc. Công chức đang làm việc bán thời gian nhưng chưa ngừng đến công sở. Đơn vị tư nhân có nhiều nhân công nhất ở Samoa thuộc Mỹ - nhà máy đóng cá ngừ với hơn 2.000 lao động - vẫn tiếp tục hoạt động.
Sớm có động thái quyết đoán
Khi chứng kiến sự lây lan của virus ở Châu Á, Thống đốc Lolo M. Moliga đã có động thái quyết đoán vài tuần trước khi những người đồng cấp của ông ở các địa phương khác tại Mỹ vẫn đang dè chừng, theo New York Times.
Đầu tháng 3, ông Moliga đã tạm dừng các chuyến bay thương mại định kỳ 2 tuần đến và đi Hawaii sau đó có động thái tương tự với các chuyến bay tới Apia, thủ đô của Samoa láng giềng. Kể từ đó, vùng lãnh thổ này chỉ tiếp nhận các chuyến bay chở hàng mang vật tư y tế và thực phẩm định kỳ một lần một tuần từ Hawaii.
Chính quyền Samoa thuộc Mỹ cũng nhanh chóng thành lập một đội đặc nhiệm virus Corona từ tháng 3, đưa ra nhiều biện pháp giãn cách xã hội vừa phải ngoài đóng cửa nhà thờ và trường học. Ví dụ, các cuộc tụ họp công cộng trong hội trường và nhà hát bị ngừng, các cơ sở cải tạo giam giữ tạm ngừng thăm thân.
Vào thời điểm đó, đã có lo ngại về khả năng ứng phó của Samoa thuộc Mỹ nếu dịch bệnh bùng phát. Phần lớn dân số có các điều kiện có thể làm tăng nguy cơ tử vong do COVID-19 với các bệnh như tiểu đường, tăng huyết áp và béo phì. Hơn nữa, lãnh thổ này thiếu nhân viên y tế và chỉ có một bệnh viện - Trung tâm y tế nhiệt đới Lyndon B. Johnson - nơi có khả năng điều trị cho khoảng 10 bệnh nhân COVID-19 cùng lúc.
Thêm vào đó, tại đây chưa có nơi phân tích xét nghiệm COVID-19 mà phải gửi tới phòng thí nghiệm y tế công ở Hawaii và chờ kết quả. Rất may không kết quả nào gửi trở lại cho kết quả dương tính.
Iulogologo Joseph Pereira - người đứng đầu lực lượng đặc nhiệm virus Corona của Samoa thuộc Mỹ cho biết, hàng chục xét nghiệm được thực hiện kể từ khi máy phân tích được chuyển tới đây hồi giữa tháng 4 và tất cả đều cho kết quả âm tính.
Với những kết quả đó và không có dấu hiệu lây truyền virus tại địa phương, Samoa thuộc Mỹ vẫn là nơi duy nhất ở Mỹ không thuộc diện ban bố thảm họa lớn.
Các nhân tố thành công
Theo ông Pereira việc lãnh thổ ứng phó các dịch bệnh gần đây - Zika năm 2016, sốt xuất huyết năm 2017, 2018 và bệnh sởi năm 2019 - đã tác động tới các quyết định sớm để ứng phó trong cuộc khủng hoảng COVID-19 lần này.
Một yếu tố khác góp phần vào thành công này là việc Samoa thuộc Mỹ là quần đảo ở Thái Bình Dương. Nhiều nơi khác ở Châu Đại Dương đã thực hiện các biện pháp tương tự Samoa thuộc Mỹ, bao gồm Quần đảo Solomon, Vanuatu và Samoa độc lập cũng nằm trong số ít những nơi chưa có COVID-19 trên thế giới.
Các vùng lãnh thổ hải khác của Mỹ ở Thái Bình Dương như đảo Guam đã có 5 người chết vì COVID-19, virus cũng cướp đi sinh mạng của 17 người ở Hawaii và 2 người ở Quần đảo Bắc Mariana.
Ở Puerto Rico, lãnh thổ đông dân nhất của Mỹ, 99 người chết vì COVID-19.
