Điều tra danh tính các nạn nhân
Trước những thông tin có thể có nạn nhân người Việt trong vụ việc, ngày 26.10, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã yêu cầu Bộ Công an, Bộ Ngoại giao và chính quyền tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, khẩn trương xác minh thông tin liên quan để có các biện pháp xử lý phù hợp theo quy định của pháp luật Việt Nam và luật pháp quốc tế. Thủ tướng cũng đồng thời yêu cầu các Bộ, cơ quan nói trên điều tra phát hiện các vụ việc đưa công dân Việt Nam xuất cảnh trái phép ra nước ngoài, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Ngoài ra, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc giao Bộ Ngoại giao chỉ đạo Đại sứ quán Việt Nam tại Anh theo dõi sát tình hình, phối hợp chặt chẽ, làm việc với các cơ quan liên quan phía Anh để xác nhận danh tính nạn nhân trong trường hợp là công dân Việt Nam (nếu có), thực hiện các biện pháp bảo hộ công dân theo quy định.
Đại sứ Việt Nam tại Anh Trần Ngọc An đã đến hiện trường, phối hợp chặt chẽ, chia sẻ thông tin với cơ quan chính quyền địa phương và cảnh sát hạt Essex để điều tra, xác định danh tính các nạn nhân. Đại sứ Trần Ngọc An cũng đã điện đàm với Bộ trưởng Nội vụ Anh về vụ việc này. Hiện chưa có khẳng định chính thức nào về danh tính của các nạn nhân được công bố.
Theo quy định của Anh, việc xác minh và nhận dạng danh tính được thực hiện dựa trên kết quả có được sau khi khám nghiệm tử thi và thông tin dữ liệu sinh trắc học, di truyền học của các nạn nhân (không dựa trên hình ảnh), do đó cần có thời gian.
Cảnh sát Anh cho biết họ không thể suy đoán quốc tịch của 39 thi thể trong xe tải, nhưng muốn nhận được sự giúp đỡ từ cộng đồng người Việt ở Anh và nước ngoài để nhận dạng những thi thể này. “Chúng tôi không biết chính xác quốc tịch của các cá nhân. Nhưng hiện tại tôi sẽ tập trung và giao tiếp nhiều nhất có thể với cộng đồng người Việt Nam” - tờ The Guardian dẫn lời Chánh thanh tra cảnh sát Martin Pasmore cho biết hôm 26.10. Ông Pasmore cho hay, ông đã gặp Đại sứ Trần Ngọc An để tìm kiếm sự hỗ trợ về hồ sơ dấu vân tay.
Chánh tranh tra Pasmore cũng đã liên hệ với người điều hành một website của cộng đồng người Việt và hy vọng người Việt ở Anh sẽ tin tưởng và giúp cảnh sát nhận dạng bạn bè và người thân của họ, ngay cả khi họ ở Anh bất hợp pháp. “Chúng tôi tìm thấy rất ít giấy tờ tùy thân trong số các thi thể và hy vọng xác định được danh tính người chết thông qua dấu vân tay, hồ sơ nha khoa và ADN, cũng như hình ảnh từ bạn bè và người thân” - ông Pasmore nói.
Bắt 5 nghi phạm, khởi tố lái xe
Cho đến nay, đã có 5 nghi phạm bị bắt giữ liên quan đến vụ việc. Nghi phạm thứ 5 và cũng nghi phạm người Ireland thứ 3 là một người đàn ông khoảng 20 tuổi, bị cảnh sát Essex bắt tại cảng Dublin, Ireland vào chiều 26.10 - theo ITV. Trước đó, một nghi phạm 48 tuổi đến từ Bắc Ireland bị bắt tại sân bay Stansted vì nghi ngờ có âm mưu buôn người và ngộ sát. Tài xế Mo Robinson, 25 tuổi, đến từ Bắc Ireland, bị bắt vì cáo buộc buôn người, rửa tiền và ngộ sát. Một cặp vợ chồng, cả hai đều 38 tuổi, được cho là chủ cũ của chiếc container, cũng bị bắt.
Trong số này, nghi phạm Mo Robinson đã bị khởi tố và hôm nay (28.10) anh ta sẽ phải đối mặt với tòa án sơ thẩm và trả lời các câu hỏi của tòa án với 39 tội danh ngộ sát, âm mưu buôn người, âm mưu hỗ trợ nhập cư trái phép và rửa tiền. Ngoài ra, nghi phạm này cũng buộc phải trả lời để làm rõ vì sao đưa được thùng container tới Essex mà không bị bất cứ lực lượng chức năng nào phát hiện.
Thi thể của 8 phụ nữ và 31 nam giới được phát hiện trong thùng container đông lạnh ở Essex vào ngày 24.10. Các quan chức Bỉ cho biết chiếc xe đã đến cảng Zeebrugge (Bỉ) vào lúc 2h49 chiều ngày 23.10. Xe rời đi và đến cảng Purfleet (Anh) vào khoảng 12h30 sáng 24.10, thùng container được chất lên xe đầu kéo do tài xế Mo Robinson điều khiển. Xe rời cảng Purfleet vào khoảng 1h05 sáng 24.10, tới khu công nghiệp Waterglade trên Đại lộ phía Đông ở Grays, hạt Essex lúc 1h40 sáng, thì bị cảnh sát phát hiện.
Canh bạc nhập cư liều lĩnh bằng mọi giá
Theo Sky News, chiếc xe container chở 39 thi thể chỉ là một trong đoàn xe 3 chiếc chở hơn 100 người nhập cư bất hợp pháp vào Anh. 2 chiếc xe hiện chưa được xác định được cho là đã qua trót lọt, chỉ có chiếc còn lại chở 39 người xấu số.
Tờ Mirror dẫn lời các nguồn tin cho biết, các nạn nhân đã trải qua hành trình gần 10.000km đầy nguy hiểm sau khi phải trả tới 30.000 bảng cho đường dây môi giới. “Đúng là cuộc hành trình rất khó khăn và đáng sợ, nhưng canh bạc thường đáng giá. Cơ hội trót lọt là đáng để mạo hiểm” - nguồn tin nói.
Trong quá trình điều tra về nạn buôn người vào Anh, phóng viên tờ Mail Online đã tiếp cận được Kastrijot Ahmati, một người Albania sống ở Anh - một trong những mắt xích đưa người di cư vào Anh. Bản thân Ahmati cũng bị buôn lậu vào Anh trên thùng một chiếc xe tải, và giờ đây đứng ra nhận đưa người vào Anh từ Albania với giá 17.000 bảng để làm giả giấy tờ để bay từ thủ đô Tirana và 14.000 bảng để được lên thùng xe tải đi từ Bỉ.
Theo Cơ quan Tội phạm Quốc gia (NCA) Anh, tổng số nạn nhân bị buôn lậu vào Anh đã tăng vọt 80% từ năm 2016 đến 2018, lên tới 6.993 người. Các nạn nhân đến từ 130 quốc gia, trong đó nhiều nhất là từ Albania, 1.625 người.
Kể từ năm 2014, Tổ chức Di cư Quốc tế đã ghi nhận số người chết kỷ lục là 33.700 người trên đường di cư vào Anh. Hơn 1,9 triệu người di cư đã vượt Địa Trung Hải đến Châu Âu kể từ năm 2014. Hơn 1.000 người di cư và người tị nạn đã chết ở biển Địa Trung Hải trong năm nay - theo Liên Hợp Quốc. Tổng cộng có 92 trường hợp người di cư chết trên đất liền ở Châu Âu vào năm 2018 và trước khi phát hiện 39 thi thể bên trong xe tải, đã có 58 cái chết được ghi nhận vào năm 2019, 22 trong số đó là do các sự cố liên quan đến xe cộ.
Để nhận được sự hỗ trợ trong trường hợp cần trợ giúp, công dân có thể liên hệ theo số đường dây nóng Bảo hộ công dân của Đại sứ quán Việt Nam tại Anh là: +44 7713181501 hoặc số điện thoại của Tổng đài Bảo hộ công dân là: +84981 8484 84.
Ngoài ra, mọi công dân có thể trình báo mà không cần tiết lộ danh tính với tổ chức phòng chống tội phạm Crimestoppers của Anh theo số +44 800 555 111 hoặc +44 207 158 0010 - theo thông báo ngày 25.10 của Phó Cảnh sát trưởng hạt Essex, Pippa Mills.
“Cộng đồng người Việt tại Anh mà tôi có kết nối khá xôn xao với vụ việc”
“Trước một sinh mệnh ra đi bao giờ cũng là nỗi xót xa cho người xấu số, đặc biệt là những người trẻ vì sự mù quáng mà thiệt mạng. Tuy nhiên, lòng trắc ẩn, nhân ái khác với việc thông cảm đồng tình với việc làm trái phép, vô hình chung là cổ súy cho nạn buôn người, khiến ngày càng nhiều người chui vào vòng xoáy trôn ốc thảm họa luôn rình rập của cuộc sống bất hợp pháp.
Nhập cư bất hợp pháp đang đặt ra những thách thức và bất ổn ngày càng tăng về mặt xã hội cho nước Anh - đây chính là một trong những nguyên nhân sâu xa mà về mặt tâm lý 52% dân số Anh bỏ phiếu rời khỏi EU. Tỉ lệ tội phạm buôn bán ma túy học đường và thanh thiếu niên chết vì ma túy ở nước Anh đang tăng lên rất cao. Chưa bao giờ ma túy, cần sa giá rẻ thế và được chào mời qua Snap Chat dễ thế. Một trong những nguyên nhân là do lao động nô lệ bất hợp pháp trồng cần sa bất hợp pháp đang tăng lên từ nạn buôn người vào Anh tăng mạnh trong vòng mười năm qua”. (Phạm Song Hạnh, giảng viên Đại học Sheffield Halam, Anh)
“Hôm đọc được thông tin về nạn nhân chết trong container tôi không ngủ được. Thương quá! Tôi cũng cảm thấy mình quá may mắn khi được bố mẹ tạo điều kiện đến Anh học và có cơ hội đi làm tốt. Nhưng có nhiều người khác không có điều kiện và phải tìm tới những đường dây buôn người với hy vọng có tương lai tốt đẹp hơn. Tôi thấy họ đáng thương nhiều hơn.
Cộng đồng người Việt tại Anh mà tôi có kết nối khá xôn xao với vụ việc. Tôi và bạn bè cũng đọc thông tin và chia sẻ cho nhau. Đa phần mọi người đều buồn và xót thương cho các nạn nhân. Nhiều người cũng lên tiếng về nạn buôn người.
Tôi nhớ có đọc ở đâu đó chuyện giới chức Anh nhận định buôn người không phải là một vấn đề mới. Cá nhân tôi không biết có bao nhiêu người Việt đã vào được Anh qua con đường này nhưng chuyện có những đường dây như thế này tồn tại không phải là điều ngạc nhiên.
Học tập và làm việc tại Anh được 6 năm, tôi thấy nhìn chung người dân sở tại vẫn có cái nhìn mặc định về người Châu Á, kiểu như người Philippines sang Anh làm y tá, người Việt sang Anh làm nail… Nhưng hiện cộng đồng sinh viên và trí thức cũng đông dần lên nên tôi mong là suy nghĩ này cũng sẽ thay đổi”. (Thuỷ Tiên, nhân viên Marketing làm việc tại London)
