AFP nhận định, việc Mỹ rút quân khỏi Syria khiến lực lượng người Kurd bị đặt giữa 2 mặt trận: Nguy cơ bị nước láng giềng Thổ Nhĩ Kỳ và các lực lượng ủy nhiệm người Syria của Thổ Nhĩ Kỳ tấn công hoặc trở về với chính phủ Damascus.
Tuần trước, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nói rằng, việc rút quân Mỹ khỏi Syria sẽ thực sự diễn ra nhưng không cung cấp lịch trình cụ thể. "Tầm quan trọng của đảm bảo Thổ Nhĩ Kỳ không tàn sát người Kurd và bảo vệ các nhóm tôn giáo thiểu số ở Syria vẫn là một phần trong sứ mạng của Mỹ" - ông Pompeo chia sẻ với Newsmax.
Người Kurd ở Syria phần lớn đứng ngoài cuộc nội chiến. Họ tự chủ trong một vùng rộng lớn ở phía bắc và đông bắc Syria, trong đó có phần lãnh thổ dọc biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. Cuộc chiến chống IS cho phép Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) do người Kurd làm nòng cốt mở rộng lãnh thổ tới Raqqa - thành phố ở thung lũng Euphrates cũng như các mỏ dầu lớn tại tỉnh Deir Ezzor ở phía đông.
Kể từ khi cuộc nội chiến nổ ra năm 2011, người Kurd ở Syria thành lập thể chế riêng trong các khu vực do họ kiểm soát. Sau khi các lực lượng chính phủ rút khỏi các khu vực có đa số người Kurd sinh sống năm 2012, người Kurd đã lập chính quyền của riêng họ và áp dụng các quy định riêng.
Tuy nhiên, sau thắng lợi trong cuộc chiến vào năm ngoái, Damascus từ chối chấp thuận quyền tự trị của người Kurd và người Kurd đã tham gia các cuộc đàm phán với chính phủ để tìm giải pháp.
Theo AFP, thông báo rút quân của ông Trump hôm 19.12 đã khiến người Kurd tìm kiếm một liên minh mới với chính phủ Damascus để bảo vệ họ khỏi một cuộc tấn công mà láng giềng Thổ Nhĩ Kỳ đe dọa từ lâu. Ankara vốn luôn coi các tay súng người Kurd của SDF là các phần tử khủng bố có liên quan tới đảng lao động người Kurd (PKK) vốn bị Thổ Nhĩ Kỳ đặt ngoài vòng pháp luật.
Hiện, Damascus đang kiểm soát 2/3 lãnh thổ Syria sau thắng lợi của cuộc chiến chống IS và các phần tử nổi dậy, đồng thời tuyên bố cuối cùng sẽ đưa vùng đông bắc về dưới quyền kiểm soát của chính phủ.
Tuần trước, Damascus đã triển khai quân đội ở vùng nông thôn phía bắc để ngăn chặn bất kỳ cuộc tấn công nào do Thổ Nhĩ Kỳ tiến hành nhắm vào thành phố Manbij do SDF kiểm soát.
Hôm 2.1, quân đội Syria cho biết, 400 tay súng người Kurd đã rút lui khỏi khu vực này. Tuy nhiên, lực lượng người Arab của SDF vẫn nắm quyền kiểm soát và các lực lượng Mỹ cũng vẫn đang hiện diện tại đây.
Hai ngày trước đó, tờ Al-Watan dẫn lời một nhà ngoại giao Arab ở Mátxcơva cho biết, thành phố phía bắc sẽ trở lại dưới sự kiểm soát hoàn toàn của chính phủ tổng thống Assad. Nguồn tin cũng cho biết Thổ Nhĩ Kỳ, Nga và Iran sẽ trao đổi về sự trở lại của các tổ chức nhà nước trong các khu vực xa hơn ở phía đông, ngoài sông Euphrates, trong một cuộc họp dự kiến bắt đầu vào đầu năm nay.
Thổ Nhĩ Kỳ từng phát động hai cuộc tấn công xuyên biên giới vào lực lượng người Kurd ở Syria. Tuy nhiên, nhà phân tích Heiko Wimmen nhận định, lần này, Ankara sẽ phải tìm kiếm sự chấp thuận của Mátxcơva trước khi tiến hành bất kỳ cuộc tấn công thứ 3 nào, đặc biệt là nếu sử dụng lực lượng không quân.
"Tuy nhiên, nếu cuộc tấn công xảy ra Thổ Nhĩ Kỳ sẽ cố gắng kiểm soát dải biên giới. Những gì họ đang nhắm tới là một vùng đệm dọc biên giới" - ông Wimmen - chuyên gia thuộc nhóm nghiên cứu Khủng hoảng Quốc tế cho biết.
Với việc chuẩn bị chứng kiến đồng minh Mỹ rút khỏi Syria, ông Wimmen cho rằng, người Kurd "chắc chắn sẽ mất rất nhiều".
“Câu hỏi đặt ra là liệu tổn thất sẽ là toàn bộ hay có thể cứu vãn được một số phần... thông qua thỏa thuận với chính phủ, được sự bảo đảm của Nga" - ông nói. Tuy nhiên, chuyên gia này cho rằng, theo những diễn biến và lập trường của các bên, có rất ít tín hiệu để lạc quan.
