Thưa Phó Thủ tướng, Bộ trưởng năm 2019 nền kinh tế của nước ta đạt được những thành tựu rất nổi bật với đóng góp của ngoại giao kinh tế nhằm thúc đẩy mở rộng thị trường, xin Phó Thủ tướng, Bộ trưởng đánh giá như thế nào về thành tựu của ngoại giao kinh tế trong năm 2019?
- Năm 2019, nền kinh tế Việt Nam đạt những thành tựu rất nổi bật, thể hiện qua các con số như: Lần đầu tiên Việt Nam vượt mức xuất nhập khẩu trên 500 tỉ USD, đạt mức 517 tỉ USD.
Đó là sự đóng góp chung của cả nền kinh tế, gồm có kinh tế đối ngoại, trong thúc đẩy thực hiện các cam kết trong hiệp định thương mại tự do. Sau khi phê chuẩn Hiệp định Thương mại Tự do Toàn diện và Tiến bộ (CPTPP), từ tháng 1.2019 Việt Nam bắt đầu triển khai thực hiện cam kết trong CPTPP. Việc thực hiện CPTPP đã đóng góp những phần trăm nhất định vào thương mại của Việt Nam.
Việt Nam tiếp tục duy trì được quan hệ với các nước có nền kinh tế mạnh. Chúng ta xuất khẩu lớn và thúc đẩy thương mại Việt Nam - Mỹ tiếp tục tăng trưởng, năm 2019 tăng trên 24% so với 2018. Quan hệ thương mại Việt Nam - Trung Quốc đạt trên 105 tỉ USD, tăng trưởng khoảng trên 8% so với năm 2018.
Đấy là kết quả của nền kinh tế chung của Việt Nam, nhưng trong đó cũng có đóng góp của ngoại giao kinh tế nhằm thúc đẩy mở rộng thị trường và khai thác thị trường. Các Đại sứ quán, các nhà ngoại giao của chúng ta cũng tham gia vào việc quảng bá những thương hiệu, mặt hàng, đặc biệt là các mặt hàng nông nghiệp. Và như lời Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói là có những “đại sứ xoài”, “đại sứ thanh long”...Ngoài kinh tế, một trụ cột khác của đối ngoại là ngoại giao văn hóa đã có những thành tựu nổi bật nào trong thời gian qua, thưa Phó Thủ tướng?
- Ngoại giao văn hóa đã thúc đẩy, quảng bá văn hóa ra bên ngoài. Có lẽ nên nhắc lại một sự kiện đưa thế giới đến Việt Nam, đưa Việt Nam ra ngoài bằng việc tổ chức các sự kiện: Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ- Triều - điển hình trong việc quảng bá qua hội nghị.
Thông qua hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều chúng ta đã quảng bá Việt Nam, con người Việt Nam ra thế giới rất nhiều. Hàng nghìn phóng viên báo chí đã đến Việt Nam. Trong khi đưa tin về hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều, các hãng thông tấn lớn đưa cả văn hóa ẩm thực, con người cũng như phong cảnh của Việt Nam ra bên ngoài. Có lẽ chưa bao giờ chúng ta có thể đưa được những hình ảnh văn hóa hay ẩm thực trên những chương trình ti vi lớn của thế giới như vậy.
Còn có rất nhiều yếu tố quan trọng khác như việc tiếp tục đưa các di sản của Việt Nam được UNESCO công nhận. Năm 2019, chúng ta đã có 2 di sản được UNESCO công nhận, trong đó có văn hóa Then “Thực hành Then của người Tày Nùng Thái ở Việt Nam” là di sản văn hóa phi vật thể và một số hoạt động quảng bá khác.
Bảo hộ công dân là một trong số những hoạt động nhận được sự quan tâm lớn trong năm qua, xin Phó Thủ tướng thông tin về vấn đề này?
- Do hội nhập quốc tế người Việt Nam đi ra nước ngoài ngày càng đông và ngày càng nhiều hơn so với trước đây. Công tác bảo hộ công dân ngày càng tăng cường hơn. Năm 2019, theo con số mà chúng ta có được thì số trường hợp bảo hộ công dân đã tăng mười mấy phần trăm; đã bảo hộ trên 13 nghìn trường hợp.
Nhìn lại năm 2019, chúng ta có những vụ bảo hộ công dân chưa từng có trong lịch sử của Việt Nam: Xét xử vụ Đoàn Thị Hương tại Malaysia; đầu năm 2019 khách du lịch Việt Nam sang Ai Cập bị tai nạn đánh bom; gần cuối năm 2019 là vụ 39 công dân Việt Nam đi sang Anh.
Đó là những vụ phải xử lý mà chưa từng có trong lịch sử chúng ta. Điều đó nói lên là chúng ta đã làm rất nhiều công tác bảo hộ công dân trong 2019 và trong thời gian tới chắc chắn là sẽ còn nhiều bởi vì xu hướng người Việt Nam, công dân Việt Nam đi ra nước ngoài ngày càng nhiều.
- Xin trân trọng cảm ơn Phó Thủ tướng!