Gần đây, các nhà nghiên cứu đã xác định được bằng chứng đầu tiên về bệnh hô hấp ở một loài khủng long sauropod cổ dài, ăn cỏ, sống cách đây khoảng 150 triệu năm trong kỷ Jura, Science Alert đưa tin.
Hóa thạch được nghiên cứu có biệt danh là "Dolly", có các cấu trúc dị dạng trong xương cổ. Những đốt sống bị biến dạng liên kết với các túi khí nối với phổi và là một phần của hệ thống hô hấp của loài sauropod. Sự xuất hiện những đặc điểm bất thường của xương có thể là do một căn bệnh nhiễm trùng đường hô hấp dẫn đến cái chết khi con khủng long được 15 đến 20 tuổi.
Các nhà cổ sinh vật học không biết loại vi sinh vật nào gây bệnh cho con sauropod, nhưng loài khủng long này có thể gặp phải các triệu chứng giống cúm trên các loài chim hiện đại và người bị bệnh hô hấp nghiêm trọng, theo một nghiên cứu được công bố vào ngày 10.2 trên tạp chí Scientific Reports.
Tác giả chính của nghiên cứu Cary Woodruff - Giám đốc Cổ sinh vật học tại Bảo tàng Khủng long Great Plains ở Malta, Montana - cho biết, hóa thạch, hiện được gọi là MOR 7029, đã được lưu giữ tại bảo tàng trong hơn một thập kỷ.
Theo ông Woodruff, ngay từ đầu "những cấu trúc bệnh lý trong đốt sống đã hoàn toàn lộ ra" và những đặc điểm dị thường của xương không giống bất cứ thứ gì mà ông hoặc bất kỳ chuyên gia về sauropod nào từng thấy.
Ở loài khủng long ăn cỏ này, mô hô hấp được kết nối với các đốt sống cổ xung quanh các lỗ lớn ở hai bên xương, được gọi là màng phổi. Mô màng phổi thường rất mịn, nhưng ở ba đốt sống của Dolly, kết quả chụp cắt lớp vi tính bằng tia X cho thấy, ranh giới màng phổi không đều và gồ ghề, với những chỗ lồi lõm "giống như đầu của bông cải xanh" - ông Woodruff nói.
Các tác giả nghiên cứu cho rằng, có thể một loại vi khuẩn đã gây ra viêm khí quản, sau đó có thể lan vào xương và tạo ra các tổn thương được lưu giữ trong hóa thạch.
Nhiễm trùng đường hô hấp có thể do vi khuẩn, virus, nấm và ký sinh trùng gây ra. Để thu hẹp những nguyên nhân gây ra chứng suy hô hấp của Dolly, các tác giả đã so sánh những đặc điểm khác biệt của hóa thạch với các bệnh hô hấp ở loài chim hiện đại và thằn lằn, vốn được coi là hậu duệ của khủng long.
Họ đã xác định được một bệnh hô hấp do nấm ảnh hưởng đến cả bò sát và chim: Bệnh aspergillosis, do nấm mốc Aspergillus gây ra và là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra bệnh hô hấp ở các loài chim hiện đại. Woodruff nói với Live Science nếu chứng rối loạn hô hấp phổ biến nhất ở một loài khủng long là nhiễm nấm thì "điều đó ủng hộ thực tế rằng, một loài khủng long trong quá khứ cũng có thể dễ bị bệnh nấm".
Mặc dù không thể nói chắc chắn, nhưng bệnh aspergillosis ở các loài chim hiện đại có thể gây tử vong nếu không được điều trị, các tác giả nghiên cứu cho hay.
Ở động vật sống theo bầy đàn như sauropod, các cá thể bị bệnh có thể bị cô lập và tụt lại phía sau khi cả đàn đang di chuyển, khiến chúng trở thành mục tiêu dễ dàng cho những kẻ săn mồi, đặc biệt là khi những con vật đó đã yếu đi vì bệnh tật.
"Tôi nghĩ rằng căn bệnh này chắc chắn đã góp phần vào cái chết của con vật theo cách này hay cách khác" - Tiến sĩ Woodruff nói.
