Ngày 14.5, Trung Quốc phản đối kế hoạch của Mỹ gia hạn lệnh cấm vận vũ khí của Liên Hợp Quốc đối với Iran và nếu thất bại, Washington khẳng định có thể kích hoạt lại tất cả các lệnh trừng phạt đối với Tehran tại Hội đồng Bảo an.
Đặc phái viên của Mỹ về Iran, Brian Hook, đã công khai xác nhận ý định của Mỹ vào ngày 13.5, hai tuần sau khi một quan chức Mỹ cho hay Wahington đã nói với Anh, Pháp và Đức về kế hoạch này - Reuters đưa tin.
Phái đoàn Trung Quốc tại Liên Hợp Quốc cho biết, với việc từ bỏ thỏa thuận hạt nhân Iran vào năm 2018, Mỹ đã "không đáp ứng các nghĩa vụ của mình" theo nghị quyết của Hội đồng Bảo an năm 2015 - nghị quyết đưa đến thỏa thuận hạt nhân Iran 2015.
Theo thỏa thuận được gọi là Kế hoạch hành động toàn diện chung (JCPOA) mà Iran ký với Mỹ, Nga, Trung Quốc, Anh, Pháp (P5) và Đức, Tehran đồng ý cắt giảm kho dự trữ uranium và ngừng phát triển vũ khí hạt nhân để đổi lại việc nới lỏng trừng phạt, bao gồm cả cấm vận vũ khí.
Phái đoàn Trung Quốc tại Liên Hợp Quốc viết trên Twitter rằng Mỹ "không có quyền gia hạn cấm vận vũ khí đối với Iran, chứ đừng nói đến việc kích hoạt lại trừng phạt. Duy trì JCPOA là cách duy nhất để tiến về phía trước".
Theo thỏa thuận hạt nhân, lệnh cấm vận vũ khí của Mỹ sẽ hết hạn vào tháng 10 tới. Đặc phái viên Hook cho biết Mỹ đã soạn thảo một nghị quyết của Hội đồng Bảo an để gia lệnh cấm vận này. Để được thông qua, một nghị quyết cần 9 phiếu thuận và không có phủ quyết nào của Nga, Trung Quốc, Mỹ, Pháp hoặc Anh.
Trước đó, Nga cũng đã bày tỏ phản đối với việc gia hạn lệnh cấm vận vũ khí và việc Mỹ tuyên bố có thể kích hoạt lại tất cả các lệnh trừng phạt Iran.
Tổng thống Mỹ Donald Trump coi JCPOA ký dưới thời Tổng thống Barack Obama là "thỏa thuận tồi tệ nhất từ trước đến nay". Washington lập luận có thể kích hoạt lại các biện pháp trừng phạt vì nghị quyết của Hội đồng Bảo an vẫn nêu tên Mỹ là người tham gia.
Các nhà ngoại giao cho rằng Mỹ có thể sẽ phải đối mặt với một trận chiến khó khăn nếu cố gắng châm ngòi cho một sự trừng phạt trở lại với Iran, mặc dù không rõ làm thế nào hoặc liệu một thành viên Hội đồng Bảo an có thể ngăn chặn một động thái như vậy hay không.
Iran đã vi phạm một số giới hạn trung tâm của thỏa thuận, bao gồm cả kho uranium đã làm giàu, để đáp trả việc Mỹ rút khỏi thỏa thuận và tái áp đặt các biện pháp trừng phạt khiến xuất khẩu dầu của Iran gặp khó khăn. Anh, Pháp và Đức đang cố gắng cứu vãn thỏa thuận, nhưng đã đạt được rất ít tiến bộ.
