Xung đột bùng phát
Armenia tuyên bố, Azerbaijan đã phát động “một cuộc tấn công” vào Nagorno-Karabakh sáng 27.9 theo giờ địa phương. RT đưa tin, đã có báo cáo về việc máy bay Azerbaijan bị bắn hạ. Armenia nói đang thực hiện "các biện pháp trả đũa" trong khu vực tranh chấp.
Bất chấp lệnh ngừng bắn không dễ dàng, các hành động thù địch đã tiếp diễn dọc theo biên giới của khu vực đông dân cư Armenia, nơi sinh sống của khoảng 145.000 người - các quan chức hàng đầu của cả Armenia và Azerbaijan xác nhận tin này. Mặc dù được quốc tế công nhận là lãnh thổ Azerbaijan, song Baku không có quyền kiểm soát khu vực này kể từ năm 1988.
"Kẻ thù đã bắt đầu một cuộc tấn công vào Artsakh", Thủ tướng Armenia, Nikol Pashinyan, viết trên Facebook, đề cập đến Nagorno-Karabakh theo cách gọi của Armenia. Nagorno-Karabakh buộc “đẩy lùi thành công cuộc tấn công, và tình hình đang được kiểm soát” - ông nói.
Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Azerbaijan cho biết quân đội đã phát động “một chiến dịch phản công dọc toàn bộ mặt trận” nhằm bảo vệ dân thường và ngăn chặn các lực lượng Armenia. Baku cho hay cuộc phản công có sự tham gia của các đơn vị bộ binh và thiết giáp và được không quân hỗ trợ.
Khi cuộc khủng hoảng diễn ra, các quan chức hàng đầu ở Azerbaijan cáo buộc rằng các lực lượng Armenia đã pháo kích vào các vị trí của quân đội Azerbaijan và các khu vực đông dân cư.
Theo các quan chức Nagorno-Karabakh, Stepanakert - thành phố lớn nhất của khu vực với hơn 55.000 dân - cũng đã bị trúng đạn pháo của Azerbaijan. Người phát ngôn của lãnh đạo Nagorno-Karabakh viết trên Facebook: “Chúng tôi kêu gọi người dân giữ bình tĩnh”.
Sau đó, cùng ngày 27.9, lãnh đạo Nagorno-Karabakh, Arayik Harutyunyan, tuyên bố thiết quân luật và thông báo lệnh tổng động viên đối với tất cả nam giới trên 18 tuổi. “Chúng tôi không phải là một bên tham chiến, nhưng chúng tôi đã sẵn sàng cho chiến tranh” - ông nói.
Có nhiều báo cáo thương vong mâu thuẫn từ cả hai bên. Quân đội Azerbaijan xác nhận một máy bay trực thăng chiến đấu của nước này đã bị bắn rơi nhưng phi hành đoàn vẫn sống sót, thêm vào đó là một số nạn nhân không xác định là dân thường. Azerbaijan cũng tuyên bố 12 hệ thống phòng không của Armenia đã bị bắn trúng và phá hủy.
Trong khi đó, quân đội Armenia khẳng định thiệt hại của Azerbaijan cao hơn nhiều, lên tới 2 trực thăng, 3 xe tăng và 3 máy bay không người lái.
Bộ Quốc phòng Armenia đã công bố một đoạn video cho thấy một chiếc xe tăng Azerbaijan bị trúng đạn xuyên giáp. Chiếc xe dừng di chuyển và được nhìn thấy phát ra những đám khói đen lớn trong đoạn phim, điều này chưa thể xác minh ngay lập tức. Nhưng Baku đã bác bỏ báo cáo.
Armenia và Azerbaijan từng là kẻ thù không đội trời chung kể từ khi giành được độc lập vào những năm 1990. Trọng tâm của cuộc xung đột là Nagorno-Karabakh, một khu vực chủ yếu là người Armenia nằm sâu trong lãnh thổ Azerbaijan, nơi Baku coi là thuộc chủ quyền của mình và Yerevan coi như một quốc gia anh em độc lập.
Cuộc xung đột lớn gần đây nhất giữa Armenia và Azerbaijan xảy ra vào tháng 4.2016, khi hai bên tham chiến trong 4 ngày và triển khai vũ khí hạng nặng, bao gồm cả xe tăng và máy bay. Cuộc giao tranh đã cướp đi sinh mạng của hơn 90 quân mỗi bên và giết chết hơn một chục thường dân.
Láng giềng Nga lên tiếng
Liên quan đến diễn biến mới nhất, ngày 27.9, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã điện đàm với Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan. RT dẫn tuyên bố của Điện Kremlin cho hay, Tổng thống Putin bày tỏ lo ngại về những diễn biến và tin rằng mục tiêu trước mắt là chấm dứt các hành động thù địch.
Phát biểu với Tổng thống Putin, Thủ tướng Pashinyan nhấn mạnh rằng, các bên thứ ba từ bên ngoài khu vực không nên can dự vào tình hình.
Thủ tướng Pashinyan trước đó đã chỉ trích Thổ Nhĩ Kỳ, một đồng minh lâu năm của Azerbaijan, vì đã can thiệp vào tình hình. Ankara đã lên tiếng ủng hộ Baku trong cuộc chiến đang diễn ra và đổ lỗi cho Yerevan về vụ bạo lực.
Trước đó, cùng ngày, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã gọi điện cho cả người đồng cấp Azerbaijan và Armenia để bày tỏ quan ngại của Nga và thúc giục xoa dịu xung đột.
