Sáng 5.8 đã diễn ra Hội nghị trực tuyến Bộ trưởng Ngoại giao (PMC) ASEAN – New Zealand. Đây là hoạt động trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 54 và các Hội nghị liên quan.
Tại hội nghị, Bộ trưởng Ngoại giao New Zealand Nanaia Mahuta cam kết phối hợp với ASEAN giảm thiểu các tác động do đại dịch COVID-19 gây ra và hỗ trợ thúc đẩy phục hồi bền vững, đồng thời thông báo đóng góp 1 triệu đô la New Zealand cho Quỹ ASEAN ứng phó COVID-19, tài trợ 29 triệu đô la New Zealand hỗ trợ ASEAN ứng phó và giải quyết các tác động của dịch bệnh, trong đó dành 17 triệu đô la New Zealand hỗ trợ cung ứng vaccine đồng đều trong khu vực.
Bộ trưởng Nanaia Mahuta cho biết thêm, New Zealand, thành viên sáng lập của viện Mekong, dành nhiều quan tâm tới phát triển bền vững trên sông Mekong và có những cam kết mạnh mẽ, cụ thể về phát triển hợp tác giữa New Zealand với tiểu vùng Mekong.
Hai bên khẳng định tiếp tục nỗ lực ủng hộ hệ thống thương mại đa phương quốc tế rộng mở, công bằng, dựa trên luật lệ và đẩy mạnh liên kết khu vực thông qua nâng cấp Hiệp định khu vực mậu dịch tự do ASEAN – Australia – New Zealand (AANZFTA) và thúc đẩy Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) sớm được phê chuẩn và có hiệu lực.
Trao đổi về tình hình thế giới và khu vực, ASEAN và New Zealand khẳng định sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ đóng góp duy trì và bảo đảm hoà bình, an ninh, ổn định ở khu vực, trong đó có an ninh và an toàn hàng hải ở Biển Đông.
New Zealand nhấn mạnh ủng hộ lập trường nguyên tắc của ASEAN, hoan nghênh ASEAN phát huy vai trò thúc đẩy đối thoại và xây dựng lòng tin, đảm bảo thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), xây dựng một bộ Quy tắc ứng xử tại Biển Đông (COC) hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982.
New Zealand hoan nghênh vai trò và những nỗ lực của ASEAN chủ động thúc đẩy hòa giải, đối thoại, hỗ trợ Myanmar tìm giải pháp ổn định tình hình, khẳng định ủng hộ ASEAN triển khai thành công Đồng thuận 5 điểm của các nhà lãnh đạo ASEAN.
Phát biểu tại hội nghị, trưởng đoàn Việt Nam đề nghị New Zealand hỗ trợ ASEAN nâng cao năng lực ứng phó COVID-19, tiếp cận vaccine kịp thời và đồng đều; giảm thiểu các tác động do đại dịch và thúc đẩy phục hồi kinh tế thông qua duy trì thị trường mở và các chuỗi cung ứng.
Việt Nam cũng mong hai bên sớm nâng cấp Hiệp định AANZFTA và hoàn tất Hiệp định dịch vụ hàng không khu vực ASEAN –New Zealand. Việt Nam khuyến khích New Zealand hỗ trợ ASEAN thu hẹp khoảng cách phát triển và thúc đẩy phát triển bền vững tại các tiểu vùng, trong đó có Mekong.
Về Biển Đông, trưởng đoàn Việt Nam nhấn mạnh các nước ASEAN và New Zealand chia sẻ lợi ích và trách nhiệm duy trì hoà bình, ổn định, an ninh và an toàn hàng hải tại Biển Đông, tuyến hàng hải huyết mạch của thế giới. Việt Nam tái khẳng định lập trường nguyên tắc của ASEAN về Biển Đông. ASEAN tích cực cùng Trung Quốc xây dựng bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982.
